تحریریه پزشک امروز
دستگاه Pet یکی از دستگاه‌های تصویربرداری از خانواده پزشکی هسته‌ای است که برای تشخیص و درمان بسیاری از بیماری‌ها (مانند انواع سرطان، ناراحتی‌های قلبی و سایر اختلالات در بدن) مفید است.
اسکن Pet نمایش تصویر حاصل از ترکیب اطلاعات به دست آمده آناتومیکی و عملکردی اعضای بدن است و بدین ترتیب باعث می‌شود که ما بتوانیم کل بدن را مشاهده کنیم و یکی از روش‌های نوین تصویربرداری به صورت مقطعی (برش نگاری) است که امروز به صورت گسترده‌ای در سطح جهان استفاده می‌شود.
مزیت این روش، تصویربرداری از عملکرد و فیزیولوژی بافت‌های بدن است که با ترکیب اطلاعات بنیادی آناتومیکی با داده‌های عملکرد اعضا، می‌توان حالت و عملکرد هر عضو را تجسم کرد. شناختن قسمت‌های سالم و نرمال به اندازه تشخیص حفر‌ه‌ها و توده‌های غیرنرمال، مهم است.
با توجه به رادیونوکلئیدهای مورد استفاده در این دستگاه می‌توان متابولیسم اکسیژن را اندازه‌گیری کرد و با برچسب کردن گلوکز به فلورین، رادیوداروی FDG18 به دست می‌آید که در بررسی‌های متابولیسم گلوکز بافت و یا ارگان مورد مطالعه، استفاده می‌شود. در تشخیص سرطان نرخ متابولیسم گلوکز در بافت‌های سرطانی، بالا می‌رود.
از این رو بافت‌هایی که مبتلا به سلول‌های سرطانی شده‌اند هرچند ممکن است با سیستم‌های تصویربرداری دیگر قابل تشخیص نباشند، اما با سیستم PET و بررسی متابولیسم قابل تشخیص هستند. در کاردیولوژی با استفاده از آن می‌توان جریان خون و متابولیسم ماهیچه قلب را بررسی کرد و نیز پس از عمل می‌توان میزان موفقیت عمل جراحی را نیز ارزیابی کرد.
در نورولوژی، این اسکن قادر است به دلیل کاهش متابولیسم در بخش‌هایی از مغز در مراحل اولیه بیماری فراموشی، نارسایی‌هایی را که شاخص این بیماری است، نشان دهد. PET بیماری پارکینسون را نیز بهتر از بقیه سیستم‌های تصویربرداری نشان می‌دهد. در کانون‌های حمله‌ای صرع در مغز کودکان، متابولیسم گلوکز کاهش می‌یابد و چنانچه شرح داده شد فقط در تصاویر PET می‌توان تغییرات متابولیسم را مشاهده کرد.
ساختار فیزیکی – مکانیکی دستگاه
دستگاه Pet متشکل از چند هزار آشکار ساز کوچک (از نوع Bismuth Germanium و Leutetium Orthosilicate) است که به صورت انطباقی پرتوهای گاما keV 512 تولید شده از نابودی جفتی الکترون و پوزیترون را از درون بدن بیمار، آشکارسازی می‌کند.
اسکنرهای PET به طور حتم آشکارسازهای تمام حلقه تطابق یافته دارند. اصول تصویربرداری PET بر مبنای آشکارسازی فتون‌های حاصله از نابودی جفت‌های پوزیترون و الکترون است، از این‌رو رادیوایزوتوپ‌های مورد استفاده در آن عبارتند از: C11، N13، O15 و F 18 که به ترتیب دارای نیم عمرهای، 20، 10، 2 و 110 دقیقه هستند و به همین دلیل باید در محل و یا در نزدیکی مرکز PET تولید شوند.
چنانچه در نزدیکی (حدود 2 ساعت از نظر فاصله زمانی) سیکلوترونی جهت تولید این رادیوایزوتوپ‌ها نباشد مرکز PET باید همراه با سیستم PET یک سیکلوترون نیز خریداری نماید.
خرید سیکلوترون یک هزینه اضافی به مرکز PET تحمیل می‌کند و یکی از دلایل گسترده نشدن مراکز PET در دنیا، علیرغم قابلیت‌های تشخیصی بی‌نظیر آن، همین هزینه خرید سیکلوترون است که نوع پزشکی و مورد نیاز آن در حدود 8/1 میلیون دلار است.
عناصر رادیواکتیو مذکور از نظر شیمیایی با نوع غیررادیو اکتیوشان هیچگونه تفاوتی ندارند و یکی از مزایای این عناصر آن است که ازعناصر اساسی ماده بیولوژیکی و همین مصالح ساختمانی بیوشیمی می‌باشند و به طور طبیعی در بدن انسان وجود دارند و حتی هوایی که استنشاق می‌کنیم ترکیبی از کربن، نیتروژن و اکسیژن است...
برای خواندن بخش دوم- آشنایی با دستگاه PET CT- اینجا کلیک کنید.
