دکتر منوچهر قارونی؛ متخصص قلب و عروق
بیمار آقای 75 سالهای است که در منزل دچار سرگیجه و عرق سرد و بیحالی شده است و به پزشکی در نزدیکی منزل مراجعت کرده است و به بیمار آمپول B-Complex و شربت AL-MG داده است و بیمار را مرخص کرده است. در ساعت 2 بامداد با حالت تنگی نفس از خواب بیدار میشود و توسط اورژانس به بیمارستان منتقل میشود.
از بیماری ECG گرفته شده و علائم انفارکتوس حاد مشاهده میشود. آیا تابلوی مراجعه بیمار مانند همه انفارکتوسها نبوده است؟
انفارکتوس یک بیماری هزار چهره است و با چهرههای مختلف خود را نشان میدهد و اصولا باید گفت هر انسانی برای خودش دنیای جدا و متفاوت از دیگران را دارد. مثلا هر انسانی نوار قلب خاص خود را دارد و هر انسانی سکته خاص خود را دارد که ممکن است علائم کلینیکی یکسان نباشد.
فرم شایع به صورت احساس فشار و سنگینی در قفسه سینه با انتشار به دست راست و چپ و امتداد انگشتان ،در فک تحتانی و درد دندانهای سمت پایین ، در ناحیه معده و درد گردن یا اصولا به طور کلی هر دردی که از ناف بالاتر و از فک تحتانی پایینتر (چه در جلو و چه در پشت) میباشد.
اگر بیمار آقایی بالاتر از سن 50 سال داشته باشد باید به فکر تنگی عروق کرونر بود که در بعضی از افراد سنگینی جلوی سینه شاخص است و در بعضیها در مچ دست راست و چپ دردناک میشود و در بعضی از افراد مانند درد گوارشی و زخم دئودنوم در ناحیه اپی گاستر حس میشود که این دردها باعث اشتباه بیمار و پزشک میشود و به غلط فکر میکنند که معده و یا آرتروز گردن و یا سرماخوردگی و یا نفخ شکم و یا دندان درد میباشد و با این تفکر غلط باعث مرگ و میر میشود و باید اضافه کنم که هیچکدام از این دردها با فعالیت و عصبانیت ایجاد نمیشود و این درد قلبی است که با فعالیت، غذا خوردن و یا عصبانیت ایجاد میشود.
یعنی اگر کسی عصبانی شد مچ دست راستش درد گرفت باید به فکر بیماری قلبی بود و یا اگر درد ناحیه معده داشت قبل از اینکه فکر کنیم گاستریت یا زخم معده است باید کاملا بیماری ایسکمیک را رد کنیم.
همانطور که قبلا گفته شد علت وجود درد در مچ دست و دندانها و معده که به آنها دردهای مهاجر گفته میشود، و این است که در دوران جنینی یک سلول بوده است که با تقسیم خود اعصاب سه شاخه و عصب سمپاتیک و عصب Radial دست و عصب فرنیک را میسازد و تحریک در یک عصب باعث احساس درد در اعصاب دیگر میباشد.
معادلات آنژین
باید بدانیم که تمام این علائم که ذکر میشود به اندازه آنژین در بیماران قلبی ارزشمند است مثلا سرگیجه، ضعف، سکسکه Faint، استفراغ، عرق سرد، احساس گرسنگی شدید و این علائم در افراد یر و دیابتی بیشتر از آنژین خود را نشان میدهد.
مثلا در افراد دیابتی ممکن است فقط با تابلوی ضعف و عرق شدید مراجعه کند به طوری که لباسهای زیر بیمار خیس آب است و یا جوانها بیشتر با احساس گرفتگی در گردن و تنگی نفس مراجعت میکند و در افراد پیر بالای 80 سال و یا افراد دیابتی بدون هیچ سابقه از درد فقط با تابلوی ادم ریه و تنگی نفس ناگهانی مراجعه کنند و با مشاهده چنین علائمی از بیماران نوار قلب گرفته میشود و علت گرسنگی شدید به علت ترشح بیش از حد کاتکولامینهاست که در هیپوتالاموس مغز باعث تحریک مرکز اشتها شده است.