IVF چطور انجام می‌شود؟
دکتر اشرف آل‌یاسین درباره روش انجام IVF توضیح می‌دهد: این روش یکی از راه‌های درمان ناباروری است که اگر لازم باشد، می‌توان آن را برای درمان انجام داد. IVF نوعی لقاح خارج رحمی و به این صورت است که تخمک و اسپرم را از بدن زن و مرد گرفته و در آزمایشگاه کنار هم قرار می‌دهیم تا لقاح انجام شود، 3 تا 5روز پس از تشکیل جنین، آن را به رحم مادر منتقل می‌کنیم.
چرا IVF مادر را صاحب دوقلو می‌کند؟
دکتر آل‌یاسین توضیح می‌دهد: معمولا دو یا چند نطفه یا همان جنین را داخل رحم قرار می‌دهیم چراکه احتمال سقط آن وجود دارد. یعنی از آنجا که ممکن است سقط اتفاق بیفتد، تعداد بیشتری جنین در رحم قرار می‌دهیم که اگر تعدادی از آنها سقط شد، یک یا دو جنین باقی بماند. به‌همین دلیل است که معمولا کسانی که از روش IVF استفاده می‌کنند صاحب دو یا سه قلو می‌شوند.
این روش برای کدام زوج مناسب است؟دکتر آل یاسین معتقد است: این روش بیشتر برای زوج‌هایی کاربرد دارد که شرایط رسیدن اسپرم به تخمک مهیا نباشد و عمل لقاح مختل باشد. عوامل زیادی هم می‌توانند سد راه رسیدن اسپرم به تخمک باشند، مثل بسته بودن لوله‌های رحمی، عدم تحرک یا تعداد کم اسپرم‌ها و... در حقیقت IVF روشی است که برای درمان ناباروری استفاده می‌شود و ممکن است به‌دلیل عدم موفقیت، برای یک زوج چندبار تکرار شود. این‌طور نیست که IVF یک انتخاب باشد و هرکسی که دوست دارد از آن استفاده کند. مثال این قضیه جراحی قلب است که یک روش درمانی است و هرکسی که دلش بخواهد نمی‌تواند درخواست جراحی قلب داشته باشد. این روش برای درمان ابداع شده، نه برای دوقلوزایی.
عوارض IVF برای افراد سالم چیست؟
دکتر نوشین نظری درباره کسانی که بدون بیماری و به دلخواه قصد استفاده ازIVF را دارند، توضیح می‌دهد: در روش IVF داروهای هورمونی مختلفی استفاده می‌شود که دوز بسیار قوی هم دارند. این هورمون‌ها خاصیت محرک تخمدان‌ها را دارند و برای این استفاده می‌شود که هر ماه تخمک‌های اضافی ساخته شود تا بتوان از آنها برای IVF استفاده کرد. این داروهای هورمونی برای کسی که نابارور است و از IVF به‌عنوان درمان استفاده می‌کند، لازم است؛ اما مسلما کسی که سالم است لزومی ندارد که این حجم از هورمون را به بدن خود وارد کند. بنابراین این داروها می‌تواند ایجاد یا افزایش تعداد کیست‌های پستان، تورم، التهاب و درد در این اندام‌ها، آب آوردن شکم و لگن و همه عوارض مربوط به IVF که در ابتدای متن گفته شد، را به وجود بیاورد.
چه عوارضی دارد؟
دکتر ژیلا نقیبی مهم‌ترین عارضه استفاده از IVF را این‌طور توضیح می‌دهد: هر درمانی که انجام می‌شود، عوارضی را هم به‌دنبال دارد. یکی از مهم‌ترین عوارض روش IVF بیشتر شدن فعالیت تخمدان است، چراکه در این روش تخمدان را وادار می‌کنیم بیشتر فعالیت کند و تخمک بیشتری بسازد تا بتوان از این تخمک‌ها در تولید جنین استفاده کرد. در نتیجه این عارضه ممکن است تعداد زیادی تخمک تولید شود و بعد هورمون بیشتری هم در بدن تولید می‌شود. عوارضی مثل آب آوردن شکم، پاره شدن تخمدان‌ها یا حتی خطر مرگ به‌دنبال پاره شدن تخمدان ممکن است، رخ دهد. همچنین متاسفانه تا زمانی که فرد دارو را مصرف نکند، نمی‌توان دانست آیا نسبت به دارو حساسیت دارد یا خیر؛ بنابراین مصرف داروها حتما باید با درنظر گرفتن احتمالات و ملاحظات خاص خود همراه باشد. اختلالات خلقی، چاقی و... هم ممکن است به‌طور خفیف‌تر در برخی افراد دیده شود. باید درنظر داشت همه عوارض احتمالی ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد و نمی‌توان انتظار داشت برای همه افراد به شکل یکسان اتفاق بیفتد.
چه کسانی باید بیشتر مراقب باشند
دکتر نظری توضیح می‌دهد: در افرادی که نابارور هستند و مجبورند از IVF برای درمان خود استفاده کنند هم عوارضی مثل تحریک بیش از حد تخمدان و وادار کردن آن به فعالیت بیشتر، ایجاد کیست‌های متعدد در تخمدان‌ها، تورم پستانی و... به وجود می‌آید و این غیرقابل انکار است. این طور نیست که بگوییم IVF برای افراد نابارور هیچ عوارضی ندارد و برای افراد سالم مضر است. نکته اینجاست که برای کسی که از جنبه درمانی IVF استفاده می‌کند، این عوارض در برابر درمانی که انجام می‌شود، قابل پذیرش است. یعنی سودی که فرد از IVF می‌برد بیش از ضررهای آن است. اما کسی که سالم است و فقط به دلایل غیرقابل پذیرش اصرار به این کار دارد، قابل پذیرش نیست که این میزان عوارض را بدون دلیل پزشکی متحمل شود.
IVF یک گزینه انتخابی نیست
استفاده از روش IVF برای افراد سالم در مراکز دولتی انجام نمی‌شود چراکه برای انجام آن حتما باید دلایل علمی و پروتکل درمانی وجود داشته باشد. بیمارستان نمی‌پذیرد که هرکسی دلش بخواهد و فقط برای اینکه دوقلو داشته باشد، IVF را انجام دهد. فقط برخی پزشکان در برخی مراکز خصوصی، با دریافت مبلغ هنگفت حاضر به انجام این کار برای افراد سالم و بارور هستند. باید بدانید که این کار علمی نیست و به لحاظ علمی توسط هیچ متخصصی توصیه نمی‌شود.
دکتر نظری به نکته مهمی درباره استفاده از IVF اشاره کرده و می‌گوید: علاوه بر همه عوارضی که این روش می‌تواند برای افراد سالم ایجاد کند، باید بگوییم که
بارداری دوقلویی هم به نوبه خود خطراتی به‌دنبال دارد. باید بگوییم بارداری دوقلویی که به شکل طبیعی اتفاق می‌افتد، کمتر احتمال از بین رفتن جنین و سقط وجود دارد. وقتی از روش IVF استفاده می‌شود، چه برای افراد سالم و چه برای افراد نابارور، احتمال موفقیت فقط 20 تا 25درصد است و ممکن است سقط، زایمان زودرس و... هم اتفاق بیفتد. به این ترتیب علاوه بر اینکه فرد هزینه زیادی پرداخت کرده و عوارض زیادی را به جان خریده، در آخر ممکن است نتیجه‌ای هم برایش نداشته باشد و سقط، همه تلاش‌ها را بر باد بدهد. علاوه بر اینکه
بارداری دوقلویی به خودی خود می‌تواند ریسک خونریزی، زایمان زودرس، پاره شدن کیسه آب، فشار‌خون یا مشکلات دیگر را بالا ببرد.
منبع: مجله سیب سبز
مطلب مرتبط:
