روابط عمومی بانک مرکزی به نقل از معاون اقتصادی این نهاد اعلام کرد که رشد اقتصادی ایران در سهماهه پاییز سال جاری به 3/ 5 درصد رسیده است. این در حالی است که طبق محاسبات بانک مرکزی، رشد اقتصاد ایران در مدت مشابه سال گذشته 8/ 4درصد به ثبت رسیده بود.
آمارها حاکی از آن است که رشد سهماه سوم سال1401 بدون احتساب نفت به 8/ 4درصد رسیده است. با توجه به اینکه در بهار و تابستان، اقتصاد ایران به ترتیب 2/ 3 و 6/ 3درصد رشد کرده است، میتوان ادعا کرد که علاوه بر رشد اقتصادی بالاتر پاییز نسبت به بهار و تابستان، نرخ رشد اقتصادی امسال از سال گذشته نیز بیشتر است. این در حالی است که گزارش اخیر مرکز آمار نشان میدهد که نرخ رشد اقتصادی پاییز1401 8/ 2درصد بوده است که بدون احتساب نفت این عدد به 6/ 1درصد میرسد. آنچه در گزارش مرکز آمار نیز میتوان دید، پررنگتر شدن بخش نفت در ماه سوم سال است.
رشد پاییز از نگاه بانک مرکزی
روز گذشته روابط عمومی بانک مرکزی به نقل از یکی از مقامات این نهاد، رشد اقتصادی فصل پاییز را اعلام کرد. بر این اساس محاسبات بانک مرکزی نشان میدهد که رشد اقتصادی کشور در سهماه سوم سال1401، به قیمت سال پایه95، به 3/ 5درصد رسید؛ بررسی آمارها نشان میدهد که این میزان در مدت مشابه سال گذشته 8/ 4درصد ثبت شده است. پیمان قربانی، معاون اقتصادی بانک مرکزی با اشاره به جزئیات رشد اقتصادی کشور به تشریح این داده کلان در فصل پاییز پرداخت. به گفته این مقام مسوول، رشد اقتصادی کشور بدون نفت در سهماه سوم سال جاری معادل 8/ 4درصد بوده است. قربانی با اشاره به آمار رشد بهار و تابستان و مقایسه آن با آمار پاییز اعلام کرد که نه تنها رشد اقتصادی پاییز نسبت به فصلهای پیشین شاهد افزایش بوده، بلکه میتوان گفت که رشد اقتصادی سال1401 نسبت به سال1400 شاهد افزایش بوده است.
جزئیات رشد پاییز
معاون اقتصادی بانک مرکزی در ادامه سخنانش به جزئیات این رشد پرداخت. بر این اساس در سهماه سوم سال1401، رشد گروههای کشاورزی، نفت، صنایع و معادن، صنعت و خدمات به ترتیب معادل 1/ 1درصد، 4/ 15درصد، 9/ 8درصد، 6/ 11درصد و 3/ 3درصد بوده است. قربانی در ادامه افزود که در 9ماه سال جاری رشد اقتصادی 7/ 3درصد با نفت و رشد بدون نفت 2/ 3درصد بوده است. اجزای مخارج ناخالص داخلی ارقام امیدبخشی نشان میدهد؛ بر اساس آمارها، در فصل پاییز مصرف بخش خصوصی 9/ 11درصد رشد کرده است؛ درحالیکه این رقم در سال قبل 9/ 2درصد ثبت شده بود.
از سوی دیگر، مصرف بخش دولتی نیز 16درصد رشد داشته و روند تشکیل سرمایه ثابت شکل افزایشی به خود گرفته است. قربانی اعلام کرد که تشکیل سرمایه ثابت در سهماه سوم سال1401 معادل 6/ 16درصد رشد کرده و اجزای آن، یعنی بخش ماشینآلات 3/ 28درصد و بخش ساختمان 9/ 6درصد رشد را تجربه کرده است. این مقام مسوول در توضیح این افزایش قابل توجه در تشکیل سرمایه تصریح کرد که رشد حوزه ساختمان بهدلیل پروژههای عمرانی و رونق ساختوساز بوده و واردات ماشینآلات و بهکارگیری آنها در کارخانهها عامل رشد تشکیل سرمایه در این بخش بوده است. به گفته قربانی این افزایش، با مثبت کردن رشد سرمایهگذاری، روند رشد اقتصادی مثبت و امیدبخشی را نشان میدهد.
آمارهای مرکز آمار چه میگوید؟
معاون اقتصادی بانک مرکزی در حالی جزئیات رشد اقتصادی ایران در پاییز1401 را اعلام میکند که پیشتر مرکز آمار ایران اطلاعات مشابهی را منتشر کرده بود. بر این اساس، رشد اقتصادی پاییز 8/ 2درصد اعلام شده بود که بدون احتساب رشد بخش نفت، این عدد به 6/ 1درصد کاهش مییافت. این در حالی است که طبق اطلاعات منتشرشده از سوی مرکز آمار ایران، پاییز سال 1400رشد قابل توجهتری رقم خورده بود؛ بر این اساس رشد اقتصادی فصل سوم سال در سال1400، چه با احتساب نفت و چه بدون احتساب آن رشد 1/ 4درصدی را به ثبت رساند.
از سوی دیگر رشد اقتصادی بر اساس دادههای مرکز آمار روند افزایشی نسبت به بهار نداشته و از این جهات با آمارهای بانک مرکزی متفاوت است. باید توجه داشت که با تمام اختلافات آماری میان بانک مرکزی و مرکز آمار، گزارش هر دو از پاییز امسال حاکی از رشد قابل توجه بخش نفت و پررنگتر شدن تاثیر آن بر رشد اقتصادی است. جزئیات گزارش مرکز آمار نشان میداد که تشکیل سرمایه ثابت در پاییز امسال تنها 6/ 0درصد رشد کرده و تشکیل سرمایه در بخش ساختمان نیز عددی منفی را به ثبت رسانده است. این گزارش نشان میدهد که گروه کشاورزی با منفی 2/ 2درصد و گروه ساختمان با منفی 6/ 1درصد، بخشهای اقتصادی بودند که در 9ماه ابتدایی امسال رشد منفی را ثبت کردهاند.
رشد نقدینگی و تورم
سخنان معاون اقتصادی بانک مرکزی به نرخ رشد محدود نشد و او توضیحاتی درباره ثبات اقتصاد کلان، نرخ تورم و رشد متغیرهای پولی سخن به میان آورد. بر این اساس معاون اقتصادی بانک مرکزی اعلام کرد که نرخ تورم در بهمن امسال 6/ 43درصد بوده و تحولات نرخ تورم بخش تولیدکننده نیز باعث شده این متغیر در سطح 1/ 36درصدی بایستد. قربانی ابراز امیدواری کرد که با برنامهریزیهای بانک مرکزی تورم کنترل شود. این مقام مسوول با بیان اینکه نیمی از تورم سال جاری از شوکهای سمت عرضه ناشی شده بود، اعلام کرد که به همین علت در آینده نرخ تورم تقلیل مییابد. او در ادامه به کنترل رشد نقدینگی اشاره کرد و گفت که در اسفندماه 1400 رشد نقدینگی 39درصد بود؛ اما در حال حاضر و در 12ماه منتهی به بهمن ماه این نرخ به 32درصد رسیده است.
از سوی دیگر رشد نقدینگی در 11ماه سال جاری 3/ 26درصد بوده است. معاون اقتصادی بانک مرکزی با اشاره به هدف 30درصدی تعیینشده برای رشد نقدینگی در برنامه سیاستهای پولی مورد تاکید رئیسجمهور اعلام کرد که به این هدف خواهیم رسید. قربانی افزود که بهرغم کنترل نقدینگی، رشد اقتصادی کشور روند مناسب داشته است؛ تلاش بر این است که رشد اقتصادی در زندگی و سفره مردم دیده شود و امیدواریم با کاهش تورم و تحولات مثبت در زمینه رشد اقتصادی و همچنین با توجه به تحولات رخداده در روزهای گذشته که تداوم هم خواهد داشت، این مهم محقق شود.