علاوه بر این استدلال به ظاهر درست، موضوع دیگری نیز باعث می‌شود نتوانیم تحلیل مناسبی از وضعیت جاده‌‌‌ها و دلایل تصادفات داشته باشیم. این موضوع به تجمیع تعداد کشتهشدگان در تعطیلات نوروز و گرفتن میانگین از آنها برمیگردد. در این حالت بدون در نظر گرفتن آمارهای بالای ایام پیک سفر، جمع آمار 16 روز محاسبه شده و به این ترتیب عدد هر روز را اعلام می‌کنند. در این وضعیت با اعلام 871 کشته در تصادفات جادهای نوروز، سهم هر روز نزدیک به 55 نفر است. در حالی که در ایام پیک این عدد دو برابر بوده است. به این ترتیب با قرار گرفتن عدد کشتهشدگان این دوره با روزهایی که تردد مسافران کمتر بوده، آمار این روزها کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد.
انعکاس سقوط سرمایه‌گذاری دهه 90 در نوروز 1402
بررسی‌‌‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد ما با واقعیت پنهان یا «مقصران ناملموس» چرایی بالا رفتن دو برابری آمار کشتهشدگان مواجهیم. این واقعیت به کاهش میزان «سرمایه‌گذاری واقعی» در جاده‌‌‌ها برای سرویس و نگهداری برمیگردد که از بی‌پولی دولت نشات می‌گیرد. همچنین چهار سال ممنوعیت واردات و گرانی و بی‌‌‌کیفیتی خودروی داخلی و پایین آمدن توانایی خانوارهای ایرانی برای تعمیر و نگهداری خودروهایشان دیگر واقعیت‌‌‌های پنهانی هستند که تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته‌‌‌اند. با چنین گزاره‌‌‌هایی می‌توان نتیجه گرفت که ماجرای سقوط سرمایه‌گذاری و صعود استهلاک سرمایه در اقتصاد ایران طی دهه 90 در نوروز 1402 منعکس شده است.
فرسودگی یک‌چهارم خودروهای ایران
«دنیای‌اقتصاد» در مهر 1401 بر اساس گزارشی از مرکز پژوهش‌‌‌های مجلس از فرسودگی یک‌چهارم خودروهای کشور خبر داده که عددی معادل 10 میلیون و 500 وسیله نقلیه می‌شود. دلایل چنین وضعیتی بر اساس این گزارش به دو عامل برمیگردد که شامل معافیت خودروسازان از گواهی اسقاط و ممنوعیت واردات خودرو می‌شوند. آمارهای منتشر‌شده نشان می‌دهد در حالی که در سال 1393، 340هزار خودرو اسقاط شدند، این عدد در سال 1396 به 200هزار کاهش یافت. در سال‌های 98 و 99 این رقم با یک افت شدید به 7هزار عدد رسید و در سال 1401 شاهد بودیم که 85درصد مراکز اسقاط خودروها تعطیل شدند. همچنین در حالی که در سال 1396 قرار بود ابرپروژه خودروهای سنگین اجرا شود و 202هزار و 500 خودرو اسقاط شوند، به گفته مسوولان به واسطه تحریم‌‌‌ها این پروژه اجرایی نشد.
تاثیر تورم بر نگهداری و تعمیر خودروها
بسیاری از ایرانی‌‌‌ها ترجیح می‌دهند همچنان از خودروی فرسوده خود استفاده و حتی بدون انجام هزینه تعمیر و نگهداری با آن سفر کنند؛ این موضوع دلیل روشنی دارد که به قیمت بالای خودرو و هزینه تعمیر و نگهداری آن برمیگردد. در حالی که هزینه‌‌‌های زندگی در ایران با تورم، افزایش قابل‌توجهی پیدا کرده، بسیاری از خانوادهها توان پرداخت هزینه 20 تا 25 میلیونی برای تعمیر و نگهداری متعارف خودرو را ندارند. این موضوع در حالی است که برای خرید یک خودروی سواری که در سن فرسودگی یعنی 15 سال و حتی بالاتر از آن است، باید یک خانواده مبلغ قابل‌توجهی را هزینه کند. نگاهی به پایگاه‌‌‌های خرید خودرو نشان می‌دهد خرید یک پراید سال 1386، 160 میلیون تومان هزینه برمی‌‌‌دارد و حتی برای خرید یک پراید سال 1376 نیز باید 80 میلیون تومان پرداخت.
پژو 206 به عنوان دیگر وسیله نقلیه‌ای که مورد استقبال خانوارهای ایرانی برای سفر است نسبت به پراید قیمت بسیار بالاتری دارد، به این ترتیب که برای خرید یک پژو 206 سال 1386، باید 256 میلیون تومان هزینه کرد و این رقم برای پژو 206 سال 1380، 150 میلیون تومان می‌شود. هزینه خرید پژو 405 و سمند نیز بین دو گزینه پراید و پژو 206 قرار می‌‌‌‌‌‌گیرند. در این شرایط بسیاری از خانوادهها نه توان تعویض خودرو به یک مدل بالاتر را دارند و نه می‌توانند خودروی فعلی خود را تعمیر و نگهداری کنند، از سوی دیگر بالا رفتن هزینه‌‌‌های حمل‌ونقل و تمایل به سفر، آنها را ترغیب می‌کند تا حتی با وجود علم به فرسوده بودن خودرو سفر کنند.
قابل پیش‌بینی و قابل حل
همچنان که گفته شد بخش زیادی از جاده‌‌‌ها به دلیل کاهش میزان «سرمایه‌گذاری واقعی» برای سرویس و نگهداری شرایط مناسبی ندارند. در کنار آن به گفته پلیس راهنمایی و رانندگی بخشی از گزارش‌‌‌های اسقاط خودروها هم صوری است و در عمل چنین فعالیتی انجام نمی‌شود. در این شرایط قابل پیش‌بینی است که شاهد بالا رفتن تصادفات جادهای و از دست رفتن جان شهروندانی باشیم که قصد انجام یک سفر نوروزی بی‌‌‌دغدغه را داشتند. همین موضوع سبب شد مقصر ناملموس تصادفات جادهای در عید 1402، سکانس تلخ سفرهای نوروزی را رقم بزند.
