مهریه حق زن است و باید بلافاصله بعد از درخواست از سمت او، توسط شوهر پرداخت شود. اما در عمل این‌چنین نیست و گاهی پروسه دریافت مهریه برای بانوان، ممکن است چند سال طول بکشد!
در حقیقت مدت زمان گرفتن مهریه به موارد مختلفی بستگی دارد اما معمولا بین 3 ماه الی 2 سال متغیر است. این عوامل می‌توانند شامل نوع طلاق، مقدار مهریه، نوع اقدام زن برای گرفتن مهریه، توانایی همسر در پرداخت آن و ... باشند.
از طرف دیگر، معمولا و بنا به عرف جامعه‌ی ما، زن تنها زمانی مهریه خود را به اجرا می‌گذارد که از ادامه زندگی با همسر خود ناامید شده باشد. پس چون در این‌جا پای طلاق هم وسط می‌آید، این‌که گرفتن مهریه چقدر زمان می‌برد، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌شود.
اگر شما هم به دنبال راهی برای گرفتن مهریه در کمترین زمان ممکن هستید، حتما تا پایان این مقاله با ما همراه باشید. در این مطلب قصد داریم به انواع مهریه، راه‌های قانونی برای دریافت آن، سریع‌ترین راه برای احضار مهریه و ... خواهیم پرداخت.
مهریه چیست و انواع آن کدامند؟
مهریه به عنوان یک حق مالی در زمان عقد نکاح برای زوجه تعیین می‌شود. این حق حتی در صورت فوت همسر هم به قوت خود باقی مانده و باید توسط ماترک او پرداخت شود. مهریه انواع مختلفی دارد:
مهریه عندالمطالبه: مهریه‌ای است که بلافاصله بعد از مطالبه زن، باید توسط مرد پرداخت شود. در صورتی که این مهریه پرداخت نشود، زن می‌تواند از طریق مراجع قانونی نسبت به دریافت آن اقدام نماید.
مهریه عندالستطلاعه: این مهریه زمانی قابل پرداخت است که استطاعت مالی و توانایی مرد برای پرداخت مهریه، برای دادگاه ثابت شود.
نکته: طبق بخشنامه اصلاحیه بند (ج) ماده 18 آیین نامه نحوه اجرای محکومیت‌های مالی، مهریه چه عندالاستطاعه باشد چه عندالمطالبه، امکان به زندان انداختن مرد به دلیل عدم توانایی مالی برای پرداخت مهریه وجود ندارد و تنها در صورتی می‌توان او را به زندان محکوم کرد که علی‌رغم توانایی مالی، از پرداخت آن خودداری کند.
مهرالمسمی: مهریه‌ای است که به صورت مال معین در هنگام جاری شدن خطبه عقد به عنوان مهریه زن، تعیین و در عقدنامه نوشته شده است.
مهرالمثل: اگر در عقدنامه مهریه زن ذکر نشده باشد و از طرفی دیگر، بین زن و مرد نزدیکی صورت گرفته باشد، دادگاه «مهرالمثل» را به عنوان مهریه زوجه در نظر می‌گیرد.
نکته: ماده 1087 مهرالمثل را تعریف کرده است: "اگر در نکاح دائم مهر ذکر نشده یا عدم مهر شرط شده باشد، نکاح صحیح است و طرفین می‌توانند بعد از عقد، مهر را به تراضی معین کنند. و اگر قبل از تراضی بر مهر معین، بین آن ها نزدیکی واقع شود، زوجه مستحق مهرالمثل خواهد بود."
مهر المتعه: اگر مهریه در زمان عقد نکاح تعیین نشده باشد و مرد قبل از نزدیکی، زن خود را طلاق دهد، زوجه مشمول دریافت «مهرالمتعه» خواهد شد.
مهرالسنه: بر اساس روایات و منابع فقهی، «مهرالسنه» به مهریه دختران پیامبر اطلاق می‌شود که برابر با 500 درهم نقره است. اگر در زمان عقد و در قسمت مهریه، مهرالسنه قید شود، این مهریه قابل اجرا و دریافت خواهد بود.
چه قوانینی برای مهریه وجود دارد؟
مهریه هم مانند همه موارد حقوقی دیگر، دارای قوانینی است. البته کمک گرفتن از یک مرکز مشاوره خانواده تلفنی آنلاین همیشه به عنوان یکی از بهترین راه‌ها برای آشنایی کامل شما با قوانین مهریه شناخته می‌شود.
- اگر طلاق به درخواست مرد صورت بگیرد، موظف است که تمام مقدار تعیین شده برای مهریه را به زن پرداخت نماید.
- در طلاق به درخواست زن و طلاق توافقی که به ترتیب «طلاق بائن» و «طلاق خلع» نام دارند، معمولا زوجه باید مقداری از مهریه خود را در هنگام جدایی ببخشد.
- در صورتی که مرد توان پرداخت مهریه عندالمطالبه را نداشته باشد، می‌تواند تقاضای اعسار نموده و پرداخت آن را به صورت قسطی و ماهانه انجام دهد.
- مهریه عندالاستطاعه شامل قانون و تقاضای اعسار نمی‌شود و در صورت اثبات توانایی مالی مرد، باید به صورت یک‌جا پرداخت شود.
- در ماده 1082 قانون مدنی چنین عنوان شده است که «به مجرد عقد، زن مالک مهر می‌شود و می‌تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بکند». در تبصره الحاقی اشاره می‌کند که «چنانچه مهریه وجه رایج باشد، متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تعیین نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می‌شود محاسبه و پرداخت خواهد شد.
- در قانون جدید مهریه که در سال 1399 به تصویب رسید، ذکر شده که زن فقط در صورتی می‌تواند حکم جلب مرد را برای پرداخت نکردن مهریه بگیرد که همسر حداقل 110 سکه طلا را به عنوان مهریه پرداخت نکرده باشد. در صورتی که مرد این حداقل را به زوجه خود پرداخت کند، به هیچ عنوان به زندان محکوم نخواهد شد.
- همچنین طبق قانون جدید مهریه، در صورتی که مرد فوت کرده باشد، مهریه زن تا روز فوت همسرش به قیمت روز محاسبه می‌شود؛ بنابراین، مدت زمانی که برای انحصار وراثت در نظر گرفته شده تاثیری در تغییر قیمت مهریه نخواهد داشت.
- برای پرداخت مهریه ملاک روز اقامه دعوا و تقدیم دادخواست توسط زن نیست، بلکه مرد باید مهریه را پس از صدور حکم دادگاه و طبق نرخ روز پرداخت کند.
- ...
برای به اجرا گذاشتن مهریه چه مراحلی را باید طی کرد؟
- مراجعه به ثبت: در این روش زوجه باید به دفترخانه محل وقوع عقد رفته و با در دست داشتن مدارک مورد نیاز، درخواست دریافت مهریه خود را مطرح نماید. سردفتر پس از صدور اجرائیه، پرونده را به اداره ثبت اسناد و املاک ارسال می‌کند. پس از تشکیل پرونده در این اداره، زن می‌تواند مرد را ممنوع‌الخروج کرده و تقاضای توقیف اموال نماید.
- مراجعه به دادگاه: توجه داشته باشید که زن نمی‌تواند برای دریافت مهریه به صورت مستقیم به دادگاه مراجعه کند. بنابراین اگر درخواست او در اداره ثبت املاک به نتیجه نرسد، برای بررسی بیشتر به دادگاه معرفی می‌شود.
تذکر: حسب ماده 22 قانون حمایت خانواده هرگاه مهریه در زمان وقوع عقد تا یکصد و ده سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن باشد، وصول آن مشمول مقررات ماده (2) قانون اجرای محکومیت‌های مالی است. چنانچه مهریه بیشتر از این میزان باشد، در خصوص مازاد، فقط ملائت زوج ملاک پرداخت است. رعایت مقررات مربوط به محاسبه مهریه به نرخ روز کماکان الزامی است.
زن برای به اجرا گذاشتن مهریه به مدارک زیر نیاز دارد:
- ثبت نام در سامانه ثنا
- اصل شناسنامه
- اصل کارت ملی
- اصل عقدنامه
آیا می‌توان مهریه را در کمترین زمان دریافت کرد؟
دریافت مهریه منوط به طی کردن مراحل قانونی مختلفی است. مطمئنا زمانی می‌توانید به گرفتن مهریه در کمترین زمان امیدوار باشید که علاوه بر سپردن پرونده به یک وکیل پایه یک دادگستری، از یک مرکز مشاوره حقوقی خانواده نیز راهنمایی‌های لازم را دریافت نمایید.
پیشنهاد ما به شما برای دریافت راهنمایی‌های لازم برای اخذ و به اجرا گذاشتن مهریه، مرکز مشاوره حقوقی کارمنتو است. این مجموعه با در اختیار داشتن مشاورین خانواده متعهد، پشتیبانی 24 ساعته، امکان گفتگوی آنلاین در چت زنده، امکان مشاوره تلفنی آنلاین، معقول‌ترین هزینه‌ها برای دادن مشاوره‌های حقوقی خانواده، محرمانه نگه داشتن پرونده متقاضیان و ... گزینه‌ای عالی برای دریافت انواع راهنمایی‌های لازم در خصوص مسائل حقوقی خانواده است. همچنین در کارمنتو در هر زمینه‌ای که نیاز داشته باشید می‌توانید مشاوره دریافت کنید؛ برای دریافت مشاوره کسب و کار نیز روی کارمنتو حساب کنید.