به گزارش مشرق، عدم اعتقاد دولت قبل به تولید و البته عرضه مسکن سبب شد تا این بازار تبدیل به یکی از متلاطم‌ترین بخش‌ها در کشور شود. افزایش سرسام‌آور قیمت مسکن چه در بخش اجاره و چه رهن و اجاره سبب شد تا نه تنها خرید خانه برای مردم یک رویا شود، بلکه حتی توان رهن و اجاره یک واحد کوچک به‌ویژه در کلان‌شهرهایی مثل تهران را نداشته باشند و شاهد افزایش موج مهاجرت مستاجران به شهرهای کوچکتر باشیم.
پیاده‌سازی سیاست‌هایی از جمله تهرانیزه کردن پایتخت در دوران وزارت افرادی مانند «عباس آخوندی» وزیر وقت راه وشهرسازی در دولت روحانی سبب شد تا مستاجران ساکن در این کلان‌شهر عطای ماندن در تهران را به لقای آن بخشیده و به دیگر شهرهای مجاور کوچ کنند.
وزیری که عدم تولید مسکن به‌ویژه در حوزه مسکن مهر را در روز تودیع و معارفه خود به عنوان یکی از بزرگترین افتخارات خود مطرح کرد، افتخاری که سبب شد تا نه تنها بیشترین فشار به خصوص به مستاجران وارد شود، بلکه خرید خانه به ویژه برای دهک‌های کمتر برخوردار جامعه به رویا بدل شود.
نهضت ملی مسکن یکی از طرح‌های در حال اجرای دولت برای حل مشکل خانه‌دار شدن مردم است. طرحی که از جمله وعده‌های اصلی سیدابراهیم رئیسی، در زمان تبلیغات انتخاباتی ریاست‌جمهوری بود. او وعده داده بود که سالی یک میلیون مسکن می‌سازد اما با آغاز کار دولت سیزدهم، افتاد مشکل‌ها و مشخص شد عملی شدن این برنامه به آسانی میسر نیست.
حالا و پس از دو سال از آغاز فعالیت دولت، طبق اعلام در هفته دولت دستاورد پروژه نهضت ملی مسکن، ساخت 101 هزار خانه مسکونی بوده است.
جزئیات تحویل 101 هزار خانه به مردم در قالب نهضت ملی مسکن
طرح‌های دیگری در سال‌های گذشته و دولت‌های پیشین برای خانه‌دار کردن اقشار کم‌درآمد اجرایی شده بودند که هر کدام مشکلات خاص خود را داشتند.
برخی از اجاره‌نشینان و متقاضیان مسکن می‌گویند توان پرداخت آورده یا اقساط وام مسکن را ندارند. در همین راستا، مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی در تاریخ 13 تیرماه امسال در حساب توییتری خود نوشت: «امروز در جلسه شورای پول و اعتبار نرخ سود تسهیلات ساخت در پروژه‌های نهضت ملی مسکن از 23 درصد به 18 درصدکاهش پیدا کرد.
به گفته او، بانک مرکزی با این موضوع موافقت کرده در عین حال پذیرفته که تغییر رخ داده ناکافی است و نرخ سود باز هم باید کاهش یابد.
البته در این میان نباید فراموش کرد که کاهش بیش از حد نرخ سود نیز ممکن است بانک‌ها را با مشکل مواجه کند. موضوع تورم مسکن به حدی رسیده است که طرح‌های حمایتی قادر به حل چالش‌های مردم در این زمینه نیست. اکنون تورم هم در بخش خرید و هم در بخش اجاره مسکن، فشار زیادی را به برخی اقشار جامعه وارد می‌کند.
کارگر چگونه آورده بیاورد و قسط پرداخت کند؟
برخی از مردم گلایه‌های جدی در این زمینه دارند؛ از ناکارآمدی طرح‌های حمایتی گرفته تا چالش در ارائه مدارک لازم برای ثبت‌نام؛ به ویژه فرم ج. این فرم نشان می‌دهد که متقاضیان و افراد تحت تکفل آنها در بازه‌های زمانی مشخص شده، خانه یا زمین نخریده یا وام خرید مسکن دریافت نکرده‌اند.
- تعدادی از متقاضیان مسکن ملی شهر جدید پرند در تماس با گروه اقتصادی مشرق خواستار پیگیری در خواست خود در این زمینه شدند که در ادامه می خوانید:
ما متقاضیان مسکن ملی شهر جدید پرند درخواست داریم نسبت به آورده متقاضی که مشخص شده مبلغ یک میلیارد تومان بدون تسهیلات می‌باشد پیگیری لازم انجام شود. در عرض 3 ماه مبلغ 160 میلیون تومان درخواست شده در صورتی که این پروژه برای افراد ضعیف جامعه می‌باشد و مبلغ 40 میلیون برای هر ماه واقعا مبلغ زیادی می باشد و مشخص شده این تازه اول راه و قرار است تا انتهای پروژه مبلغ یک میلیارد آورده داشته باشیم. سال 98 مبلغ هر متر مربع کمتر بود با تاخیر در ساخت باعث شد این مبلغ تا متری 10میلیون برسد که باز هم برای پروژه ما با آورده یک میلیارد تومان متری بیشتر از 10 میلیون برای متقاضی در می‌آید.
– «کارگر چطور میتونه اون مبلغ اورده رو داشته باشه در صورتی که تمام مدت مستاجر بوده و فقط میتونه سالی یه مبلغ کم به پول پیش و اجاره خونه اضافه کنه .با این گرونی مگه چه درامدی داریم که هم پول پیش و هم کرایه بدیم .هم پس انداز کتیم به نهضت ملی مسکن بدیم ؟ من که به شخصه نمیتونم فقط سال اول ثبت نام کردم دیدم از پس هزینه هاش بر نمیام دیگه بیخیالش شدم. کاش برای امثال ما که واقعا توان همچین پرداختی نداریم یه فکری میکردین.»
– «یه فکر درست و حسابی بکنین که از ریشه مشکل مسکن مردم حل بشه. کسی که نداره کارگره فقط بزور خرج شکم و کرایه خونه وهزار مشکل دیگه را در میاره، واقعا نمیتونه این پولا که میگین بده. بعد دولت چه انتظاری داره میگه بچه دار بشین اگه پول یکی از این اختلاسا فقط یکیشا دولت یکبار هزینه مسکن مردم میکرد مشکل مسکن که هیچ مشکل پیری جمعیتم خودبخود کلا حل میشد.»
– «دایی من مسکن ملی دوتا قسطش پرداخت کرده سن 60 سال مستاجره الان دیگه نداره قسط پرداخت کنه بیکار هس ازاین خونه به اون خونه ونگرانی و اجاره خانه بالا.»
- از مسئولین درخواست پیگیری وضعیت ساخت مسکن در طرح نهضت ملی مسکن را داریم. اقساط از مردم دریافت می‌شود اما پروژه ها به کندی پیش می‌روند و این به ضرر متقاضی است. هر چقدر روند کُندتر پیش رود تورم باعث افزایش هزینه ها، اقساط و وام می‌شود. این طرح برای قشر ضعیف جامعه تنظیم شده است و باید متناسب با این قشر هزینه ها دریافت شود.اکثر پروژه ها همچنان بر روی خاک قرار دارد و پیشرفت پروژه در فاز 7 پرند به کندی پیش می‌رود. درخواست پیگیری این مورد را داریم.
-اخیراً با اعلام نرخ بهره های بانکی و افزایش آنها قراردادهای بین مالکان مسکن ملی و بانک مسکن نیز با افزایش نرخ بانکی جدید از 18 به 23 درصد مواجه شده است در حالی که محاسبه سود بازپرداختی و اقساط وام با نرخ 18 درصد فشار بسیار مضاعفی برای مالکان دارد چه برسد به نرخ 23 درصد. باید راهکاری مناسب برای کاهش نرخ سود محاسبه و کاهش میزان اقساط وام ها اندیشید.
گلایه از شیوه بررسی مدارک در نهضت ملی مسکن
– «یکی از دوستان ما خانه به نامش بود بعد زد به نام مادرش و حالا مسکن ملی نوشته و قبول کردند تازه دو تا خانه داره این مملکت همه جایش بی نظمی هست و سرمایه دار پولدارتر و فقیر فقیرتر.»
– «ما که سه ماهه هر مدرکی میبریم جهت احراز سکونت قبول نمیکنن نامه مدرسه، شورا، بخشداری، کمیته امداد،بهداشت کارت ملی نامه بسیج، کارت واکسن کرونا دفترچه. بیمه هرچی به ذهنمون رسید بردیم باز نمیپذیرند همان اول بگید سرکاریه.»
– «کاش واریزی اقساط وام رو چک می‌کردید تا متوجه بشید چه کسانی صاحب خانه اند وچه کسانی بز خانه!! من هم خانه ی مهر ثبت نام کردیم اما سال 90 پول زیادی برای ساخت آن از ما طلب شد و چون دخترم بیمار بود و میبایست عمل سنگینی انجام دهد مجبور به فروش امتیاز زمین با همان هزینه ای که ثبت نام کردیم ،شدیم وهیچ خانه ای در حال حاضر نداریم. مستاجر با این حقوق اداره کاری ،هر جا هم رفتیم میگن بند جیمتون پرشده. ای کاش بهتر بررسی میکردن و توجه به واریزی اقساط میشدن چون کسانی که امتیاز خانه ی مهر رو می‌خرن سریعا برای وامش اقدام میکنن و.این وسط ماییم که آش نخورده و لب ودهان سوخته ایم.کاش دولت پیگیری صاحبان واقعی این خانه ها را میکرد.»
– «من 26 سال مستاجرم هیچ یک از امتیازها را استفاده نکردم نه خونه دارم نه وام گرفتم سه فرزند دارم جمعا پنج نفریم باز هم اسم ما را رد کردن. این درسته؟»
تامین بخشی از آورده متقاضیان مسکن ملی توسط دولت
اصغر صمدی مدیر امور مالی صندوق ملی مسکن با اشاره به اینکه صندوق ملی مسکن یک صندوق نوپا بوده و قرار است با تاکیدهای رییس‌جمهور و وزیر راه و شهرسازی صندوقی منعطف باشد، اظهار کرد:باید بتوانیم در این صندوق برای دهک 1 تا 4 جامعه حمایت مالی مسکن داشته باشیم. بناست تا از صندوق ملی مسکن، آورده بخشی از متقاضیان به شکل امانی تامین شود و بعدها توسط مردم جایگزین شود.
وی با یادآوری اینکه طبق قانون و تاکید رییس‌جمهور، مقرر شده تا از منابع صندوق یک سوم هزینه‌های زیرساخت آب و برق در پروژه های نهضت ملی مسکن تامین شود، افزود: همچنین برای دهک‌های یک تا 3 جامعه که توان مالی مناسبی ندارند و باید با حمایت‌های دولتی برای تامین مسکن آنها اقدام شود مقرر شده تا مابه التفاوت سود تسهیلات از صندوق ملی مسکن پرداخت شود.
وی با اشاره به برگزاری نشست های هم اندیشی فصلی در استان ها با حضور عاملین ذیحساب صندوق ملی مسکن استان‌ها و ذی حسابان شرکت ها و سازمان های تابعه خبر داد و گفت:هدف از برگزاری این هم اندیشی‌ها رفع مشکلات اجرای پروژه‌های نهضت ملی مسکن و تسریع در ساخت مسکن است.
مدیر امور مالی صندوق ملی مسکن اضافه کرد: تکالیف زیادی در قانون برای دستگاه‌های متعدد برای واریز وجوه به صندوق ملی مسکن وجود دارد. مقرر است تا منابع مالیات های بخش مسکن، تهاتر نفت و اقساط بازگشتی مسکن مهر، در این صندوق واریز شود که البته در سال گذشته بعضی از درآمدها محقق نشد.
صمدی با اشاره به اینکه منابع صندوق ملی مسکن در سال جاری از منابع بودجه ای و منابع داخلی تامین می‌شود، گفت: در منابع بودجه ای سال گذشته 3.5 همت تخصیص یافت که بخشی از آن برای تامین زیرساخت‌های آب و برق و فاضلاب پروژه‌های نهضت ملی مسکن هزینه شد. امسال نیز منابعی برای این صندوق در نظر گرفته شده است که تخصیص می‌یابد.
به گفته وی، منابع داخلی صندوق ملی مسکن نیز که عمدتا از محل فروش زمین در سراسر کشور است توسط ادارات کل راه و شهرسازی به حساب های سازمان ملی زمین و مسکن واریز می‌شود و سازمان آنها را بر اساس قانون جهش تولید مسکن به حساب صندوق ملی مسکن واریز می‌کند.
وی با تاکید بر اینکه بانک مسکن مکلف است واریزی اقساط تسهیلات مسکن مهر را به حساب صندوق ملی مسکن واریز کند، اظهار کرد: حداکثر بهره وری از منابع صندوق ملی مسکن در کنار انضباط مالی و اداری در دستور کار صندوق است. سرعت اجرای پروژه‌های عمرانی در نیمه نخست امسال افزایش یافته و تلاش کرده‌ایم تزریق اعتبارات سریع و دقیق باشد تا پروژه ها به سرعت انجام شوند. در موضوع تهاتر، منابع صندوق بخشی زمین بوده که توسط سازمان ملی زمین و مسکن و شهرهای جدید به صندوق ملی مسکن منتقل شده است و بعضاً ما از محل صندوق نیز برای اتمام پروژه های شهرهای جدید کمک کرده و در قبال آن زمین دریافت کردیم.
مقام مسئول در وزارت راه و شهرسازی تاکید کرد: صورت‌های مالی صندوق ملی مسکن برای سال 1401 آماده است و حسابرس قانونی که در مجمع تعیین شده مستقر شده و حساب‌های مالی را بررسی کرده است که به زودی به وزیر راه و شهرسازی و اعضای هیئت عامل صندوق ملی مسکن گزارش می‌شود.