این در حالی است که برخی تحلیلگران معتقدند دست آمریکا برای اعمال تحریم‌های اثرگذاری نفتی روی صادرات نفت‌خام ایران به‌معنای واقعی بسته است. اداره اطلاعات انرژی آمریکا در گزارش جدید خود برآورد قبلی در مورد تولید نفت‌خام ایران را 40هزار بشکه در روز افزایش داده و اعلام کرده شرکت ملی نفت ایران در سه‌ماهه سوم 2023 روزانه حدود 3میلیون بشکه نفت تولید کرده‌است. بنا به گزارش تارنمای whitehouse.gov، بایدن عنوان کرد: بر اساس اطلاعاتی که درباره وضعیت اقتصاد جهانی به او داده‌شده و پس از بررسی گزارش‌های ارائه‌شده به کنگره توسط اداره اطلاعات انرژی، از جمله گزارش ارائه‌شده در اکتبر 2023 و عواملی نظیر شرایط اقتصادی جهان، ظرفیت مازاد و میزان ذخایر استراتژیک، امکان و احتمال اعمال تحریم‌های بیشتر روی نفت ایران وجود دارد، هرچند که او به نظارت دقیق بر وضعیت بازارها ادامه خواهد داد.
اخیرا نمایندگان آمریکا طرحی را برای تحریم موسسات دخیل در تسهیل تجارت نفت ایران به تصویب رساندند. با این حال، تحلیلگران تصویب طرح جدید را اقدامی بدون آثار عملی توصیف می‌کنند. «کیمبرلی دوناون» تحلیلگر اندیشکده شورای آتلانتیک گفته؛ طرح مذکور تفاوت چندانی با تحریم‌های موجود فعلی علیه ایران ندارد. مجموع تولید نفت‌خام کشورهای عضو ائتلاف اوپک‌‌‌‌‌پلاس در اکتبر در پی افزایش تولید نفت ایران و عراق به بالاترین سطح در سه ماه اخیر رسید. به گفته شرکت‌‌‌‌‌کنندگان درنظرسنجی پلتس، ایران که به‌‌‌‌‌دلیل تحریم‌ها از نظام سهمیه‌‌‌‌‌بندی اوپک‌‌‌‌‌پلاس معاف است، در اکتبر روزانه 3میلیون و 50هزار بشکه نفت تولید کرده‌است. به گزارش موسسه پلتس، تازه‌‌‌‌‌ترین نظرسنجی از مسوولان صنعت نفت، تحلیلگران و اطلاعات کشتیرانی نشان‌داد تولید نفت‌خام ائتلاف تولیدکنندگان عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و غیراوپک (اوپک‌‌‌‌‌پلاس) در اکتبر سال2023 میلادی با افزایش همراه بوده‌است.
میانگین تولید ائتلاف اوپک‌‌‌‌‌پلاس
بر اساس این بررسی، میانگین تولید ائتلاف اوپک‌‌‌‌‌پلاس در ماه اوت به رقم روزانه 42میلیون و 710هزار بشکه رسید، درحالی‌که این مقدار در سپتامبر امسال 42میلیون و 530هزار بشکه بود. تولید روزانه 13 کشور عضو اوپک در اکتبر 2023 با 130هزار بشکه افزایش به 27میلیون و 890هزار بشکه در روز رسید، درحالی‌که تولید کشورهای غیراوپک عضو ائتلاف اوپک‌‌‌‌‌پلاس از جمله مکزیک که مشمول سهمیه نیست، با کاهش روزانه 50هزار بشکه‌‌‌‌‌ای به 14میلیون و 820هزار بشکه در روز رسید. بر اساس این نظرسنجی، ائتلاف اوپک‌‌‌‌‌پلاس در مجموع کمتر از سهمیه‌‌‌‌‌های خود تولید می‌کنند و در مجموع طی اکتبر روزانه 827هزار بشکه کسری داشتند که این رقم نسبت به سپتامبر با کاهش روبه‌رو بوده‌است. درحالی‌که بسیاری از اعضای آفریقایی عضو ائتلاف اوپک‌‌‌‌‌پلاس با وجود تخطی بالای عراق همچنان در تلاش برای رسیدن به اهداف خود هستند. بر اساس توافق اعضای ائتلاف اوپک‌‌‌‌‌پلاس در ژوئن، بسیاری از کشورهای تولیدکننده تا نوامبر فرصت دارند تولید خود را به سهمیه تعهدشده برسانند، وگرنه با خطر کاهش دائمی سهمیه روبه‌رو خواهند شد.
ائتلاف اوپک‌‌‌‌‌پلاس از ژوئیه امسال با هدف بهبود قیمت‌های نفت‌خام سهمیه‌‌‌‌‌های خود را به‌‌‌‌‌شدت کاهش داده، اما حتی با تشدید تنش‌ها بین رژیم صهیونیستی و حماس، بازار در هفته‌های اخیر به‌‌‌‌‌دلیل شاخص‌های ضعیف اقتصادی، به‌ویژه از سوی چین و عرضه مطلوب تولیدکنندگان غیراوپک کاهش یافته‌است. قیمت نفت‌خام برنت در معاملات روز جمعه (19آبان) 80دلار و 70سنت برای هر بشکه معامله شد که نسبت به رقم اوج خود در سال2023 در اواخر سپتامبر بیش از 16دلار برای هر بشکه کمتر بوده‌است. با توجه به نشست 26نوامبر (پنجم آذر) وزیران نفت و انرژی ائتلاف اوپک‌‌‌‌‌پلاس در وین چشم‌‌‌‌‌انداز بازارهای جهانی نفت‌خام بیشتر در کانون توجه خواهد بود.
تثبیت تولید نفت عربستان و روسیه
بررسی پلتس نشان‌داد؛ دو تولیدکننده بزرگ اوپک‌‌‌‌‌پلاس، عربستان و روسیه، تولید خود را تا حدود زیادی ثابت نگه داشته‌‌‌‌‌اند. بر اساس گزارش پلتس عربستان کاهش تولید روزانه یک‌میلیون بشکه‌‌‌‌‌ای خود را که در اکتبر 9میلیون بشکه در روز بوده، تمدید کرده است و تولید خود را در پایین‌ترین حد در دو سال‌گذشته نگه داشته‌است. بر اساس این نظرسنجی، میانگین تولید روزانه نفت‌خام روسیه که اعلام کرده‌بود در اکتبر روزانه 300هزار بشکه از صادرات نفت (شامل فرآورده‌های نفتی) می‌‌‌‌‌کاهد به 9میلیون و 470هزار بشکه در روز رسیده‌است. انضباط تولید اعضای ائتلاف اوپک‌‌‌‌‌پلاس تا حدودی به‌دنبال افزایش تولید نفت عراق تضعیف شده‌است، به‌‌‌‌‌طوری که تولید نفت‌خام دومین کشور عضو اوپک در اکتبر با افزایش روزانه 900هزار بشکه‌‌‌‌‌ای به 4میلیون و 400هزار بشکه رسید، شرکت‌های فعال در اقلیم کردستان عراق هم با وجود توقف فعالیت خط لوله صادراتی کرکوک-جیهان که نفت‌خام منطقه کردنشین را برای ارسال به بازارهای جهانی به پایانه جیهان ترکیه انتقال می‌دهد، از افزایش تولید نفت خبر دادند.
مقام‌‌‌‌‌های بغداد مدعی نظارت اندک بر تولید نفت منطقه کردنشین بوده‌‌‌‌‌اند و پیش‌‌‌‌‌تر از این حجم شکایت کرده‌‌‌‌‌اند، زیرا این شرایط پایبندی عراق به سهمیه اوپک‌‌‌‌‌پلاس را که در اکتبر 4میلیون و 220هزار بشکه در روز است، دشوار می‌کند. بر اساس نظرسنجی پلتس، عراق در اکتبر با بالاترین مقدار تولید در 9 ماه اخیر، بزرگ‌ترین ناقض سهمیه در دوره مورد بررسی بوده‌است. بر اساس این بررسی، تولید آنگولا در پی افزایش صادرات نفت‌خام این کشور آفریقای‌غربی عضو اوپک در اکتبر روزانه 300هزار بشکه افزایش یافت و به یک‌میلیون و 150هزار بشکه در روز رسید، در همین حال پالایشگاه لواندا در اوایل اکتبر فعالیت عادی خود را ازسر گرفت. تولید نفت آنگولا در کنار سایر تولیدکنندگان آفریقایی، پیش از ارزیابی دوباره سهمیه‌‌‌‌‌ها در نشست آینده اوپک‌‌‌‌‌پلاس، تحت‌کنترل است. کاهش عرضه داوطلبانه عربستان و روسیه که به‌‌‌‌‌تازگی تا پایان سال2023 میلادی تمدید‌شده، قرار است بازنگری شود و مقام‌‌‌‌‌های دو کشور می‌گویند بسته به شرایط بازار ممکن است کاهش یابد.
کاهش دیگر اعضا به‌جز ایران، ونزوئلا و لیبی که از نظام سهمیه‌‌‌‌‌بندی و توافق کاهش عرضه معاف هستند، قرار است تا پایان سال2024 میلادی به قوت خود باقی‌بماند. اوپک‌‌‌‌‌پلاس تا پایان سال3میلیون و 660هزار بشکه کاهش تولید (معادل 3.6درصد از تقاضای جهانی نفت) دارد که از این مقدار یک‌میلیون و 660هزار بشکه آن داوطلبانه و 2میلیون بشکه آن مصوب است، در عین‌حال اعضای این ائتلاف به‌منظور بهبود قیمت‌های جهانی نفت‌خام، در نشست سی‌‌‌‌‌وپنجم در وین تصمیم گرفتند این ارقام تا پایان سال2023 میلادی ادامه یابد و برای کل سال2024 افزون بر این مقدار یک‌میلیون و 400هزار بشکه دیگر هم تولید کشورهای عضو این ائتلاف کاهش یابد و مجموع تولیدشان به 40میلیون و 460هزار بشکه در روز برسد.
بر اساس این نظرسنجی، اوپک‌‌‌‌‌پلاس با پایبندی 112درصدی در اکتبر به تولید خود تا حد قابل‌توجهی زیر سهمیه تعیین‌‌‌‌‌شده تولید می‌کند که البته نسبت به رقم 114درصدی در سپتامبر اندکی کاهش یافته‌است. تولیدکنندگان غیراوپک که در توافق کاهش عرضه اوپک‌‌‌‌‌پلاس حضور دارند، روزانه 410هزار بشکه پایین‌تر از سهمیه‌‌‌‌‌های مشترک خود در اکتبر تولید کردند. ایران، لیبی و ونزوئلا از اوپک و مکزیک از غیراوپک از توافق کاهش عرضه اوپک‌‌‌‌‌پلاس معاف هستند.
