درختان زیتون در شمال لبنان کاملاً متداول هستند، اما در روستای بشاله، چند درخت وجود دارد که واقعاً کهنسال به نظر میرسند. شاخههای این درختان در جهتهای پیشبینیناپذیر رشد میکند و تنههای خاکستری و پر پیچوتاب آنها از سوراخها و شکافهای بسیار بزرگی پوشیده شده است. بسیاری از مردم معتقدند که این درختان هزاران سال قدمت دارند و به درختان نوح معروفاند، زیرا خاستگاه شاخههای زیتونی هستند که توسط کبوترها به کشتی نوح منتقل شد.
به گزارش زومیت، اکنون دانشمندان با تعیین سن دقیق درختان بشاله، دریافتهاند که بیشتر این درختان حدود 500 سال سن دارند. اما یکی از درختان عظیمالجثه با حدود چهار متر قطر، بیش از 1100 سال قدمت دارد. ماه گذشته، تیم دانشمندان با انتشار مقالهای گزارش داد که این درخت زیتون، قدیمیترین درخت زیتون در جهان است.
جی. جولیو کاماررو، درختگاهشمار از مؤسسهی بومشناسی پیرنه در ساراگوسای اسپانیا که رهبری مطالعهی درختان بشاله را به عهده داشت، میگوید تعیین سن درختان زیتون از نظر علمی چالشبرانگیز است.
این درختان در مناطقی مانند سرزمینهای اطراف دریای مدیترانه، از اهمیت فرهنگی، معنوی و اقتصادی بسیاری برخوردار هستند. با این حال، تعدادی از درختان زیتون بزرگ دیگر همچنان به درستی تاریخگذاری نشدهاند. این درختان اغلب حلقههای رشد منظمی ندارند، یا حلقهها به راحتی دیده نمیشوند.
حلقههای رشد سالانهی درختان زیتون اغلب نامنظم و یا حتی از بین رفته است
بیشتر گونههای درختان به طور سالیانه حلقههای رشد را تشکیل میدهند. محققان میتوانند تعداد حلقههای موجود در چوب استخراجشده از نمونههای زنده را بشمارند و سن درخت را به طور دقیق تعیین کنند.
این عمل یک زیرشاخهی مجزا در مطالعات علمی است و با عنوان درختگاهشماری شناخته میشود. این مطالعات که عمدتاً بر اساس تجزیهوتحلیل حلقههای درختان انجام میشود، تاکنون معماهایی مانند زمان سکونت وایکینگها در نیوفاندلند کنونی را آشکار کرده است.
اما داستان درختان زیتون که دانشمندان معتقد هستند صدها سال عمر میکنند، با دیگر درختان متفاوت است. حلقههای رشد سالانهی این درختان اغلب نامنظم و یا حتی از بین رفته است. علاوه بر این، درختان زیتون کهنسالتر معمولاً تنههای متعدد، فضای داخلی توخالی و تغییرات رشدی دیگری دارند که تعیین سن آنها را دشوار میکند.
حتی دانشمندان حرفهای نیز با حلقههای رشد درختان زیتون مشکل دارند: مطالعهای که قبلاً انجام شد، نشان داد که وقتی آزمایشگاههای مختلف نمونههایی از چوب درختان زیتون مشابه را دریافت کردند، تعداد حلقههای درخت گزارششده تا ضریب سه متغیر بود.