ارزان، با قابلیت پیمایش مسافت‌های طولانی و اشباع پدافند دفاعی دشمن؛ پهپادهای انتحاری شاهد 136 جمهوری اسلامی ایران امروزه به ابزاری پرکاربرد در جنگ‌ها تبدیل شده‌اند.
به گزارش عصر ایران به نقل از یورو نیوز؛ پهپاد شاهد 136 جمهوری اسلامی ایران که تا همین چهار سال پیش کاملا ناشناخته بود، امروزه به پای ثابت جنگ‌ها در نقاط مختلف دنیا تبدیل شده است و در حملات شنبه شب جمهوری اسلامی ایران به اسرائیل ده‌ها فروند از آن به کار گرفته شد.
روسیه نیز از همان ابتدای تهاجم نظامی به اوکراین در فوریه سال 2022 از این پهپاد در حملات گوناگون خود بهره جسته است.
شاهد 136 با بال‌های مثلثی شکل و موتور پروانه‌ای کوچکش بسیار آسیب‌پذیر است. سرعتش هم بسیار پایین و حدود 185 کیلومتر بر ساعت است. در حالی که جت‌های جنگنده اسرائیل که روز شنبه در عملیات دفاعی این پهپادها را سرنگون‌کردند، قادرند با سرعت دو هزار و 600 کیلومتر بر ساعت پرواز کنند.
در نتیجه این پهپادها به راحتی به وسیله موشک‌ها و مسلسل‌های پدافند هوایی یا موشک‌های هوا به هوای جنگنده‌ها قابل رهگیری و سرنگونی است.
همچنین اندازه 3.5 متری و بال‌های 2.5 متریش، شناسایی آن را برای رادارها آسان می‌کند و چون المانی برای استتار آن طراحی نشده، از دسترس رادارها دور نمی‌ماند.
کُند و آسیب‌پذیر اما ارزان
چه به وسیله جی‌پی‌اس (GPS) هدایت شود و چه به وسیله معادل روس آن گلوناس (Glonass) و یا حتی با بی‌دو (BeiDou) چین و یا معادل اروپایی آن‌ها گالیله (Galileo)، این پهپادها به راحتی به وسیله سامانه‌های مکان‌یاب به دام می‌افتند.
مهندسان ایرانی برای فائق آمدن بر این مشکل تلاش کردند تا با استفاده از ارتباط ماهواره‌ای و یا تراشه‌های 4G، امکان کنترل از راه دور آن را فراهم آورند.
در نتیجه قدرت پهپادهای شاهد 136 در سرعت، توانایی استتار و توانایی تسلیحاتی آن‌ها نیست، بلکه در بهای ارزان حدود 20 هزار دلاری است که موجب محبوبیت آن‌ها شده است.
استفاده ده‌ها و یا حتی صد‌ها فروند از این پهپادهای ارزان‌قیمت می‌تواند سامانه‌های پدافند هوایی را اشباع کند. در این صورت با توجه به توانایی این پهپادها در حمل 50 کیلوگرم مواد منفجره و در وزن در مجموع 200 کیلوگرمی آن‌ها، عبور تنها یک پهپاد از سپر پدافند هوایی می‌تواند آسیب مورد نظر را به مواضع دشمن بزند.
به همین دلیل هم سربازان به شاهد 136 لقب «کلاشینکف پهپادها» دادند. کلاشینکف سلاح تهاجمی تولید شوروی سابق است که هنوز هم به طور گسترده در سراسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
لانچر پرتاب پهپاد شاهد 136
آستانه را پایین می‌آورد و هزینه‌تراشی می‌کند
نقطه قوت دیگر این پهپادها برد آن‌ها است. شاهد 136 به دلیل سرعت پایین، مصرف سوخت کمی دارد. همین امر به آن اجازه پیمودن مسافت‌های طولانی را می‌دهد. بنابر تخمین سازمان‌های اطلاعاتی غربی و بسته به تنظیمات پهپادها، آن‌ها می‌توانند به اهدافی در فاصله هزار و 500 تا دو هزار و 500 کیلومتر از نقطه پرتاب حمله کنند.
پهپادهای شاهد 136 در حملات شنبه شب سپاه پاسداران به اسرائیل از خاک ایران پرتاب شدند و مسافتی به طول دست‌کم 900 کیلومتر را از جمله بر فراز عراق طی کردند. آین امر همچنین به این پهپادها امکان می‌دهد تا از مسیرهای غیر مستقیم و از محدوده‌هایی که کمتر تحت نظارت قرار دارند برای حمله به اهداف استفاده کنند.
اورلین دوشن، مشاور امور ژئوپولیتیک و دفاعی می‌گوید: «پهپادهای شاهد آستانه را نه تنها برای مهاجم به دلیل قیمت پایین‌شان، بلکه برای مدافع نیز پایین می‌آورند، زیرا او را ترغیب می‌کنند که از سیستم پدافند دفاعی و موشک‌های ارزانتری برای مقابله استفاده کند.»
همچنین استفاده از این پهپادها در جنگ‌های فرسایشی با اجبار مدافع به استفاده از موشک‌های گران‌قیمت برای مقابله، ممکن است سبب تحمیل هزینه‌های گزافی به دشمن شود.