و آنان که چون کار زشتی مرتکب شوند یا برخود ستم ورزند، خدا را یاد کنند و برای گناهانشان آمرزش خواهند، و چه کسی جز خدا گناهان را می‌آمرزد؟ و دانسته و آگاهانه بر آنچه مرتکب شده‌اند پافشاری نمی‌کنند.
پاداش آنان آمرزشی است از سوی پروردگارشان و بهشت‌هائی که از زیر آنان نهرها جاری است که در آن جاودانه‌اند، و پاداش عمل کنندگان نیکوست.
لازم است انسان در برابر اشتباه دیگران نسبت به خود، دچار غیظ و خشم نشود، و اگر شد آن را فرو برد که فرو بردن خشم و خاموش نمودن آتش غضب از صفات اهل تقوا و مورد خشنودی خداست.
از رسول خدا روایت شده:
«من کظم غیظاً و هو قادر علی انفاذه ملأه الله امنا و ایمانا:» «1»
کسی که خشم و غضب فرو خورد در حالی که بر بکارگیری آن جهت انتقام گرفتن قدرت دارد، خداوند او را از امنیت و ایمان پر می‌کند.
و از آن حضرت روایت شده:
«اذا غضب احدکم و هو قائم فلیجلس فان ذهب عنه الغضب و الا فلیضطجع:» «2»
هر گاه یکی از شما خشمگین شد باید بنشیند، اگر خشم او برطرف نشد بخوابد، در حقیقت معنای واقعی این روایت کنایه از این است که دنبال خشم خود را نگیرد، و به سوی اشتباه کار جهت انتقام نرود.
و آن جناب فرمود:
«یا علی لا تغضب فان غضبت فاقعد و تفکر فی قدرة الرب علی العباد و حلمه عنهم و اذا قیل لک اتق الله فانبذ غضبک و راجع حلمک:» «3»
یا علی خشمگین مشو و اگر شدی بنشین و در قدرت پروردگار نسبت به بندگانش و حلم او دربارهٔ آنان اندیشه کن، که با آن قدرت بی‌نهایت به انتقام از خطاکار دست نمی‌برد و بلکه با او با بردباری برخورد می‌کند، و چون خطاکار به تو گفت از خدا پروا کن، غضب را پشت سر انداز و به بردباری رجوع کن.
امیرمؤمنان می‌فرماید:
«بئس القرین الغضب: یبدی المعایب و یدنی الشر، و یباعد الخیر:» «4»
خشم هم‌نشین بدی است، عیب‌ها را آشکار می‌کند، و زیان و ضرر را نزدیک می‌نماید، و خیر و خوبی را از انسان دور می‌کند.
حضرت باقر فرمود:
«ان هذا الغضب جمرة من الشیطان تتوقد فی قلب ابن آدم و ان احدکم اذا غضب احمرت عیناه و انتفخت اوداجه و دخل الشیطان فیه:» «5»
این خشم آتش‌گیره‌ای از شیطان است که در قلب انسان شعله ور می‌شود، چون یکی از شما خشمگین شود دو چشمش سرخ می‌شود، و رگهایش ورم می‌کند و شیطان در آن وارد می‌شود، تا خشمگین را وادار به انتقام کند!
این روایت بسیار مهم از حضرت صادق (ع) نقل شده است:
«الغضب مفتاح کل شر:» «6»
خشم کلید هر زیان و ضرری است.
چون انسان خشم خود را فرو خورد و به حالت طبیعی بازگردد، خداوند به او یاری می‌دهد تا از طرف مقابلش گذشت کند و او را مورد عفو قرار دهد.
پی نوشت ها:
______________________________
(1)- ابوالفتوح رازی ج 3 ص 1888.
(2)- الترغیب و الترهیب ج 53 ص 450.
(3)- تحف العقول 18.
(4)- غرر الحکم.
(5)- بحار ج 5 ص 267.
(6)- بحار ج 73 ص 266.
منبع:
مطالب فوق برگرفته شده از کتاب تفسیر حکیم جلد هفتم نوشته استاد انصاریان