اینکه شیطان مردم را از اطاعت و عبادت الهى باز مى دارد و مانع آنان از حرکت در مسیر هدایت الهى و پیروى از فرمان خداوند مى شود، براى این است که آنان را به پیروى از خویش وا دارد. بدانید که شیطان راه هاى خویش را پیش پاى شما مى گشاید، تا از پى او روانه شوید.
انسان موجودی است، مرکب از بدن و روح که هویت الهی دارد،«و نفخت فیه من روحی»(حجر / 29) و این روح، زاییده عنصر مادی وجود او است، «ثم أنشأناه خلقاً آخر» ولی نباید در دامن مادر طبیعت محبوس بماند، بلکه باید راه تکامل را بپیماید و گرنه در «اسفل سافلین» که چهره آن جهانی اش جهنم است: «فامّه هاویة»(قارعه / 9) باقی می ماند.
انسان در بعد الهی خود، از آغاز آفرینش، برخوردار از فطرت متعالی و انسانی می باشد. حقیقت فطرت عبارت است از ویژگی های انسانی و گرایش های فطری، مانند دین خواهی، حقیقت جویی، زیبایی دوستی، گرایش به پرسش و علاقه مندی به اخلاق که بالقوه موقع تولد در انسان وجود دارند و باید به فعلیت رسیده، راه رشد را طی کنند. قرآن در این باره می فرماید: «فأقم وجهک للدین حنیفاً فطرت الله التی فطر الناس علیها لاتبدیل لخلق اللّه ذلک الدین القیّم»(روم / 30)
پیروان خداوند و پیروان شیطان را بشناسیم!
تقسیم انسانها به دو گروه پیروان هدایت الهى و گمراهان پیرو شیطان, و به تعبیر دیگر, اولیاء الله و اولیاء الشیطان در نهج البلاغه، صورت گرفته است.
آنچه جبهه اولیاء شیطان را به همدیگر متصل می کند، همسویی آنان در مسیر اوامر شیطان است، و آنچه جامعه ولایی ایمانی را می سازد، همسویی مومنان در حرکت بر محور دین خداست.
حضرت علی علیه السلام، در خطبه نخست، از شقاوت و عصیان شیطان و دشمنى او با آدم و فرزندان او سخن مى گوید و درهمان خطبه مى فرماید: خداوند پیامبرانش را در زمانى مى فرستاد که: (واجتالتهم الشیاطین عن معرفته, و اقتطعتهم عن عبادته) شیطانها آنان را از شناخت خداوند, منحرف کرده بودند و پیوندشان را از پرستش خداوند بریده بودند.
شیطان چگونه ما را به دام می اندازد؟
اینکه شیطان مردم را از اطاعت و عبادت الهى باز مى دارد و مانع آنان از حرکت در مسیر هدایت الهى و پیروى از فرمان خداوند مى شود، براى این است که آنان را به پیروى از خویش وا دارد. (واعلموا ان الشیطان انما یسنّى لکم طرقه لتتبعوا عقبه.) بدانید که شیطان راه هاى خویش را پیش پاى شما مى گشاید، تا از پى او روانه شوید.
چگونه دوست خدا شویم؟
در نهج البلاغه و قرآن کریم، رابطه ولایت و اطاعت به روشنى بیان شده است.( ان ولى محمد من أطاع الله و ان بعدت لحمته, و إنّ عدوّ محمد من عصى الله و إن قربت قرابته.) همانا ولى محمد کسى است که از خدا اطاعت کند, اگر چه گوشت (خون و نسب) او دور باشد, و همانا دشمن محمد کسى است که عصیان خدا کند, اگر چه از نزدیک ترین نزدیکان آن حضرت باشد.اطاعت، هدایت و ولایت این گونه در کلام مولا با تبعیت قرآن گره مى خورد.
چگونه دوست شیطان نشویم؟
در جبهه ولایت غیر خدا نیز همین گونه است؛ پیروى و ولایت پذیرى است که سبب سلطه شیطان بر اولیاء او مى شود: (انّما بدء وقوع الفتن أهواء تتبع, و احکام تبتدع, یخالف فیها کتاب الله, و یتولى علیها رجال رجالاً على غیردین الله. هنالک یستولى الشیطان على اولیائه, و ینجو الذین سبقت لهم من الله الحسنى.)
همانا آغاز پدید آمدن فتنه ها، پیروى از خواهشهاى نفسانى است و بدعت در حکمهاى آسمانى; آن گونه که مایه مخالفت با کتاب الهى شود و گروهى از مردم، گروه دیگر را در طریق آن بدعتها به ولایت برگزینند. اینجاست که شیطان بر اولیاى خود چیره مى شود. و اما آن را که لطف حق دریافته باشد، نجات یابد و راه حق به سر برد.
«خداوند پیامبرانش را در زمانی می فرستاد که شیطانها آنان را از شناخت خداوند، منحرف کرده بودند و پیوندشان را از پرستش خداوند بریده بودند.»
پیروان دو خط، دو جبهه رویاروى یکدیگر را تشکیل مى دهند، در یک جبهه پیروان معارف و فرمانهاى الهى، که هدایت یافتگان هستند حضور دارند، و در جبهه دیگر پیروان شیطان که گمراهان هستند جاى گرفته اند؛ این دو جبهه، جبهه حق و جبهه باطل اند: (الا و انه من لاینفعه الحق یضرّه الباطل, ومن لایستقیم به الهدى یجرّ به الضلال الى الردى.)
بدانید آن که حق او را سود ندهد، باطل به او زیان خواهد رسانید، و آنکه هدایت نتواند او را در مسیر درست قرار دهد، ضلالت هلاکش خواهد ساخت.
جامعه ولایى چه کسانی هستند؟
با توجه به تقسیم بندى مردم به اولیاء الله و اولیاء الشیطان مى توان نتیجه گرفت که نه تنها جامعه اسلامى, بلکه تمام جوامع بشرى ناگزیر جوامع ولایى هستند، چه اینکه به تعبیر قرآن و نهج البلاغه (کفار اولیاء یکدیگرند)، (پیروان شیطان اولیاء همدیگرند) و دراین سو مومنان نیز (اولیاء یکدیگرند). آنچه جبهه اولیاء شیطان را به همدیگر متصل مى کند، همسویى آنان در مسیر اوامر شیطان است، و آنچه جامعه ولایى ایمانى را مى سازد، همسویى مومنان در حرکت بر محور دین خداست؛ پذیرفتن ولایت خداوند، که در پذیرش ولایت پیامبر و ولایت ولیّ امر تحقق مى یابد.
منابع:
-نهج البلاغه, خطبه های 1، 192، 138،96،28.
- مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، 3/510، 3/455، 3/492
- مطهری، مرتضی، انسان کامل، انتشارات صدرا، 209.
فرآوری: حامد رفیعی
منبع : تبیان