حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی مهریزی، عضو هیئت علمی موسسه دارالحدیث در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) گفت: مرحوم عطاردی از عالمان وارسته و برجسته و کم نظیر دوران ماست و باید برای معرفی ایشان به عنوان اسوه و الگو تلاش شود.
وی افزود: شخصیت ایشان در دو بعد علمی و اخلاقی قابل بررسی است و ایشان در هر دو زمینه برجستگی‌های کم نظیری داشتند که بنده یا به صورت مستقیم و یا غیرمستقیم از ایشان مشاهده کرده‌ام.
مهریزی به بیان چند خصوصیت ایشان در بعد اخلاقی پرداخت و اظهار کرد: تواضع یکی از خصوصیات ممتاز آیت‌الله عطاردی بود؛ ایشان با آن سطح علمی و دانش در رفتارشان وقار و متانت خاصی داشت و تواضع مدنظر دین در ایشان دیده می‌شد.
تواضع مثال زدنی
وی افزود: هر وقت تلفن و زنگ زده می‌شد، خود ایشان پاسخگو بود و کارهایش را خودش انجام می‌داد و بارش را خودش به دوش می‌کشید که این کار نشانه تواضع است.
شاگرد آیت‌الله عطاردی تصریح کرد: وی انسان قانعی بود و به همین جهت مستقل هم بود و وابستگی به شخص و نهاد و جریانی نداشت؛ برخی افراد برای ایجاد یک مرکز و اداره و ... مجبورند پیش این و آن سر خم کنند اما وی به علت مستقل بودن کارهای بزرگ علمی را بدون اینکه بخواهد مرتکب چنین کارهایی شود به سرانجام رساند.
دبیر علمی کنگره بزرگداشت آیت‌الله عطاردی، زندگی زاهدانه را از دیگر ویژگی‌های ایشان دانست و بیان کرد: این محقق برجسته در زندگی خود، مخارج خانواده و در رفتار و تعامل با خانواده و فرزندان زندگی معمولی و متعارفی داشت و به هیچ وجه اهل تجمل نبود؛ مودب بود و اگر کسی کاری را انجام می‌داد، خودش را موظف می‌دانست از او تشکر کند.
انتشار 130 اثر علمی
وی ادامه داد: پشتکار و استفاده از وقت دیگر ویژگی ایشان بود؛ وی حدود 130 اثر علمی را منتشر کرده و به همین مقدار نیز فیش تهیه کرده است که محققان زیادی باید سال‌ها بنشینند این فیش‌ها را تنظیم و در قالب کتب منتشر شود.
مهریزی در ادامه به ویژگی‌های علمی این محقق برجسته پرداخت و تصریح کرد: وی اهل ابتکار بود و از انجام کارهای موازی پرهیز داشت به همین دلیل سراغ مسندنویسی برای اهل بیت(ع) رفت.
وی با بیان اینکه مسندنویسی در اهل سنت سابقه طولانی داشته است گفت: این کار در میان محققان و اندیشمندان شیعه چندان رایج نبوده است به همین دلیل ایشان در این زمینه خلا احساس کرد و ابتدا مسند حضرت عبدالعظمی حسنی را نوشت و متعاقب آن نیز مسند ائمه(ع) را در 70 جلد تدوین و تالیف کرد.
این محقق حوزوی عنوان کرد: وی در نوشتن مسانید اهل بیت(ع) اطلاعات تاریخی، رجالی و ... زیادی را از تاج العروس استخراج و چند کتاب از آن به دست آورده و از ویژگی‌های وی تحقیق میدانی و اکتفا نکردن به تحقیق کتابخانه‌ای بوده است.
ادای دین به نهج‌البلاغه
وی افزود: ترجمه برخی آثار همچنین پرداختن به فعالیت‌های درباره نهج‌البلاغه مانند تصحیح و مقابله نهج البلاغه با نسخه‌های قرن پنجم و ششم، تصحیح و مقابله شرح نهج‌البلاغه تالیف قطب الدین راوندی کاشانی، تصحیح و مقابله شرح نهج‌البلاغه تالیف قطب الدین کیذری بیهقی، تصحیح و مقابله شرح نهج‌البلاغه از علی بن ناصر سرخسی، تصحیح و مقابله شرح نهج‌البلاغه از اعلام قرن ششم هجری و تصحیح و مقابله کتاب التدوین فی اخبار قزوین تالیف رافعی قزوینی از جمله آثار ماندگار آن مرحوم است.
وی ادامه داد: همچنین تاریخ خراسان که اثری بزرگ به شمار می‌رود و هفت جلد آن چاپ شده و کارهای به زمین مانده دیگری که وی آن را برعهده گرفت و به خوبی انجام داد.
مهریزی گفت: ایشان اهل تتبع بود و تا از طریق سفر حتی به کشورهای دیگر مانند هندوستان و نقاط مختلف ایران نسبت به مطلبی مطمئن نمی‌شد مطلبی را نمی‌نوشت از این رو اهتمام جدی به مطالعات میدانی داشت.
وی افزود: برای نوشتن تاریخ خراسان مطالعات زیادی داشت و حتی وقتی درباره منطقه‌ای می‌خواست مطلبی بنویسد آن منطقه را می‌دید و بعد قضاوت خود را مطرح می‌کرد به طور مثال درباره یک بیت از اشعار شاهنامه درباره یک منطقه و یا نظر درباره امامزادگان و ... حتما باید آن منطقه را می‌دید و بعد می‌نوشت.
لزوم معرفی آیت الله عطاردی به عنوان الگو
عضو هیئت علمی موسسه دارالحدیث در خاتمه تاکید کرد: چنین افرادی را باید معرفی کنیم؛ فردی که نه خدم و حشم و دفتر و دستکی داشت ولی به اندازه یک گروه و مرکز کار کرده است بدون اینکه امکاناتی در اختیار داشته باشد؛ باید چنین الگوهایی به طلاب معرفی شوند و تاکید کنیم که اراده انسان‌‌ها و انگیزه آنان است که کار می‌کند و تبیین کنیم که با کمترین امکانات می‌توان بزرگترین کارها را انجام داد.
