روسیه از دیرباز قادر به تولید ناوگان عظیمی از هواپیماهای با قابلیت رزمی بوده است، اگرچه بیشتر مردم احتمالاً بیشتر خانواده جتهای جنگنده میگ این کشور را میشناسند. در حالی که شرکت هواپیماسازی روسیه، که میگ را تولید میکند، سهم بزرگی از جتهایی که در سراسر جهان فروخته میشود، را به خود اختصاص میدهد، این تنها شرکتی نیست که این نقش را در فدراسیون روسیه دارد. شرکت JSC Sukhoi از قبل از جنگ جهانی دوم وجود داشته است.
به گزارش روزیاتو، خانواده جتهای جنگنده سوخوی نیز به اندازه میگ در سراسر جهان دیده شده و به دلیل قابلیتهای خود مشهور هستند.
این روزها، جدیدترین جنگنده سوخو، Su-57 Felon، یک جت جنگنده چندمنظوره پنهانکار نسل پنجم خبرساز شده که قرار است جایگزین جنگندههای قدیمی MiG-29 و Su-27 شود. در حالی که روسیه ناوگان نظامی عظیم خود از جنگندههای سوخو را حفظ میکند، این کشور آنها را به منظور صادرات نیز تولید میکند. به همین دلیل، تعداد زیادی از آنها در نیروهای هوایی کشورهای جهان در حال پرواز هستند.
روسیه کشوری است که بیشترین جتهای جنگنده سوخو را در ارتش خود دارد، بیش از 1،000 فروند از این جت در مدلهای مختلف. پس از روسیه، 9 کشور وجود دارند که حداقل 50 فروند از این جنگندهها را در اختیار دارند، در حالی که 25 کشور دیگر کمتر از 50 فروند از این جنگندهها را در نیروی هوایی خود به کار گرفته اند.
کشورهایی که بیشترین هواپیماهای جنگنده سوخو را دارند
فدراسیون روسیه بیشترین جنگندههای سوخو را در ناوگان هوایی اش دارد، که تعجب آور نیست، زیرا این کشور، خود تولید کننده آنهاست. بر اساس آمار World Air Forces 2024 که هواپیماهای نظامی فعال در سراسر جهان را ردیابی میکند، روسیه دارای 1،082 فروند جنگنده سوخو است که شامل 49 فروند برای آموزش بوده و 110 فروند دیگر نیز سفارش داده شده است. چین با 399 فروند جنگنده سوخو از مدلهای مختلف در رتبه دوم قرار دارد.
سومین کشوری که بیشترین تعداد جنگنده سوخو را دارد، هند است که 266 فروند سوخو در ناوگان هوایی اش دارد. پس از هند، تعداد این جنگندهها در نیروهای هوایی دیگر کشورها به طور قابل توجهی کاهش مییابد، به طوری که الجزایر با 105 فروند در جایگاه چهارم قرار دارد. مجله Military Watch Magazine در 15 سپتامبر گزارش داد که اوکراین برخی از آخرین جنگندههای Su-27 خود را از دست داده است و این نشان میدهد که آمارهای ارائه شده توسط World Air Force دیگر دقیق نیست.
سه کشور دیگر با حداقل 50 جنگنده سوخو، بلاروس با 61، سوریه با 57 و کره شمالی با 56 فروند سوخو هستند. این 10 کشور در مجموع 2،239 فروند جنگنده سوخو را اداره میکنند. این عدد مهم است، زیرا World Air Forces تنها توانسته 2،628 فروند سوخو را ردیابی کند. به این ترتیب 85.2 درصد از کل جتهای جنگنده سوخوی فعال تنها در دست 10 کشور است.
البته هر جنگنده سوخویی به اندازه سایر جنگندهها توانایی ندارد. بسیاری از سوخوهایی که در سراسر جهان پرواز میکنند، مدلهای قدیمی هستند که تعداد زیادی از آنها وجود دارد.
خانواده جتهای جنگنده سوخو
بررسی دقیق اینکه کدام کشورها بیشترین جنگنده سوخو را دارند به دلیل مدلهای مختلف در حال فعالیت دشوار است. در حالی که نسلهای زیادی از جنگندههای سوخو وجود داشته است، تنها تعداد انگشت شماری فعال باقی مانده اند. این نسخهها شامل Su-22 Fitter D، Su-24 Fencer، Su-25 Frogfoot، Su-27 Flanker، Su-30 Flanker C، Su-33 Flanker D، Su-34 Fullback، Su-35 Flanker E و نسخه اخیراً توسعه یافته Su-57 Felon است. هر کدام قابلیت خاص خود را دارند و مانند اکثر سخت افزارهای نظامی در غرب، جنگندههای سوخو در طول سالها شاهد بروز رسانیها و ارتقاءهای زیادی بوده اند.
Su-30 پرطرفدارترین جنگنده در کشورهایی است که جنگندههای سوخو را در اختیار دارند و 10.8 درصد از ناوگان جنگندههای سوخو در سراسر جهان را به خود اختصاص داده است. Su-30 یک جنگنده نسل چهارم چند منظوره است که قادر به انجام ماموریتهای مختلف است. این هواپیما مشابه و در حد و اندازههای F-15E Strike Eagle آمریکایی است. بیشتر Su-30های در حال عملیات امروز در هند هستند – تمام 266 فروند جنگنده سوخوی هند از نوع Su-30 هستند و 12 فروند دیگر نیز سفارش داده شده است. روسیه نیز ناوگان بزرگی از Su-30ها را در خدمت فعال خود دارد اگرچه اعداد کلی تعداد فروندهای این جنگنده با Su-27ها و Su-35 محاسبه شده است.
دومین هواپیمای پرطرفدار فعال در سراسر جهان، Su-24 است که 10.7 درصد از کل سوخوهای فعال را تشکیل میدهد. Su-24 بسیار قدیمی است و در اوایل دهه 1970 معرفی شد. Su-24 در درجه اول به عنوان بمب افکن استفاده میشود، هر چند دارای قابلیت حمله هوا به هوا نیز بوده و به عنوان بازدارنده نیز عمل میکنند. سوخو به ارتقای خانواده جنگندههای خود ادامه میدهد، بنابراین احتمالاً مدلهای بیشتری از جنگندههای سوخو در آینده معرفی خواهند شد، از جمله Su-75 Checkmate که در سال 2021 وارد مرحله توسعه شد.
کشورهای دارای کمترین فروندها از خانواده جنگنده سوخو
در حالی که تنها 10 کشور بیش از 85 درصد از جتهای جنگنده سوخوی فعال در سراسر جهان را در اختیار دارند، هنوز تعداد زیادی از این جنگندهها برای 25 کشور دیگر باقی میماند. پس از 56 هواپیمای سوخوی کره شمالی، آنگولا و ازبکستان قرار دارند که هر دو با 38 فروند سوخو در رتبههای بعدی قرار دارند. در جایگاه بعدی ایران و لهستان با 32 فروند سوخو در نیروی هوایی خود قرار دارند. عراق 30 فروند جنگنده سوخو دارد و پس از آن ترکمنستان 25، یمن 2323 ونزوئلا 21 و اتیوپی 21 فروند سوخو در ناوگان هوایی خود میبینند.
پس از اتیوپی، این تعداد به طور قابل توجهی کاهش مییابد به طوری که مالزی با 18 فروند سوخو فاصله زیادی با کشورهای بالاتر خود دارد. ارمنستان با 17 فروند و اندونزی و سودان به ترتیب با 16 و 15 جنگنده سوخو در رتبههای بعدی قرار دارند. آذربایجان 12، چاد 9، پرو 8 و بلغارستان 7 جنگنده سوخو دارند.
جمهوری دموکراتیک کنگو و اوگاندا هر دو دارای شش هواپیمای جنگنده سوخو هستند، در حالی که گینه استوایی چهار فروند جنگنده از این نوع را در اختیار دارد. لیبی در حال حاضر سه جنگنده سوخوی فعال دارد و اریتره، ساحل عاج، میانمار و نیجر تنها دو فروند سوخو در اختیار دارند. این 25 کشور روی هم، 389 فروند جت جنگنده سوخوی باقی مانده را در عملیات فعال به کار گرفته اند.
روسیه این روزها دیگر چندان سیستمهای تسلیحاتی و هواپیماهای خود را نمیفروشد. به دلیل جنگ در اوکراین، منابع این کشور تضعیف شده و تحریمها نیز روسیه را از تجارت با اکثر مشتریان سابق خود باز داشته است، بنابراین تعداد کمتری از جنگندههای سوخو این کشور را ترک میکنند. اما هر زمان که اوضاع بهتر شود، این احتمال وجود دارد که روسیه به صادرات جنگندههای سوخو خود به هر کشوری که مایل به صرف پول نقد خود برای خرید آنها باشد، ادامه دهد.