در این میان، رآکتورهای هسته‌ای کوچک یا SMR (Small Modular Reactors) به‌عنوان یکی از نوآورانه‌ترین راه‌حل‌های انرژی مطرح شده‌اند. این رآکتورها که طراحی آنها با هدف استفاده در مقیاس کوچک‌تر نسبت به نیروگاه‌های هسته‌ای معمولی انجام شده، پتانسیل دارد تا انقلابی در تامین انرژی شهری، خانگی و صنعتی به‌پا کنند.
رآکتورهای هسته‌ای کوچک
به گزارش همشهری آنلاین، نسل جدیدی از فناوری هسته‌ای به‌حساب می‌آیند که طراحی ماژولار، قابلیت تولید محدود انرژی و نصب آسان‌تر از ویژگی‌های بارز آنهاست. این رآکتورها معمولا توان تولیدی بین 10 تا 300 مگاوات دارند که آنها را برای مناطق شهری کوچک، جوامع دورافتاده و صنایع خاص ایده‌آل می‌کند.
نمونه‌ها
طرح NuScale Power
یکی از پیشرفته‌ترین پروژه‌ها در زمینه SMRها، رآکتور NuScale Power است که در ایالات متحده توسعه یافته است. این رآکتور طراحی ماژولار دارد و هر واحد آن توان تولیدی 77مگاوات را ارائه می‌دهد. NuScale به‌دلیل ایمنی بالا و قابلیت تنظیم ظرفیت برای نیازهای مختلف، توجه بسیاری را به‌خود جلب کرده است.
طرح SMART
رآکتور SMART (System-integrated Modular Advanced Reactor) که توسط کره‌جنوبی توسعه یافته، یک رآکتور چندمنظوره است که می‌تواند علاوه بر تولید برق، آب شیرین نیز تولید کند. این ویژگی، SMART را برای مناطق کم‌آب یا جزیره‌ای بسیار مناسب کرده است.
طرح Rolls-Royce SMR
شرکت رولز رویس در بریتانیا نیز به توسعه SMRها پرداخته و رآکتورهایی با توان 470مگاوات طراحی کرده است. این رآکتورها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که به سرعت ساخته شوند و هزینه‌های تولید برق را کاهش دهند.
طرح CAREM
این رآکتور که توسط آرژانتین طراحی شده، یکی از نخستین نمونه‌های SMR در آمریکای لاتین است. CAREM با توان تولیدی 25 مگاوات برای مناطق دورافتاده و مصارف خاص طراحی شده است.
کاربردهای متنوع
مصارف شهری: یکی از اصلی‌ترین کاربردهای SMRها تامین انرژی شهرها، خصوصا شهرهای کوچک و متوسط است. این رآکتورها می‌توانند به شبکه‌های محلی برق متصل شوند و انرژی پاک و پایدار را فراهم کنند. علاوه بر این، به‌دلیل تولید کم گازهای گلخانه‌ای، نقش مؤثری در کاهش آلودگی هوا خواهند داشت.
مصارف خانگی: با کوچک‌تر شدن ابعاد رآکتورها و پیشرفت فناوری، استفاده از این سیستم‌ها در مناطق مسکونی نیز امکان‌پذیر شده است. برای مثال، می‌توان از SMRها در تامین انرژی خانه‌های هوشمند، مجتمع‌های مسکونی یا حتی تأسیسات کوچک روستایی استفاده کرد. این رآکتورها به‌دلیل نیاز کم به سوخت و قابلیت کارکرد طولانی‌مدت، از نظر اقتصادی نیز مقرون‌به‌صرفه هستند.
مصارف صنعتی: در صنایع سنگین و انرژی‌بر مانند کارخانه‌های تولید فولاد، شیمیایی یا حتی معادن، نیاز به منبع انرژی پایدار و قدرتمند همواره یک چالش بوده است. رآکتورهای هسته‌ای کوچک می‌توانند این مشکل را حل کرده و انرژی مورد نیاز را با هزینه و آلودگی کمتر تأمین کنند. همچنین، قابلیت تامین گرمای فرآیندی این رآکتورها، در صنایع شیمیایی و پالایشگاهی بسیار کاربردی است.
چالش‌ها
مقررات سختگیرانه: تصویب قوانین و مقررات مناسب برای نصب و بهره‌برداری از SMRها نیازمند زمان است.
هزینه اولیه: هرچند هزینه کلی کمتر است، اما سرمایه‌گذاری اولیه همچنان چالشی بزرگ است.
مدیریت پسماند هسته‌ای: دفع ایمن زباله‌های هسته‌ای همچنان یکی از نگرانی‌های اساسی است.
