به گزارش روزیاتو، FB-111A با بمب افکن کندتر B-1B جایگزین شد که هنوز در خدمت است. B-2 که برای اولین بار در سال 1993 آنلاین شد نیز در ادامه از راه رسید و B-21 Raider ساخت نورثروپ گرومن که در حال حاضر در حال توسعه است نیز بعد از B-2 به ناوگان بمب افکن های ایالات متحده پیوست. هر دوی این بمب افکن ها مادون صوت هستند.
بعید است که نیروی هوایی ایالات متحده یک بمب افکن سرنشین دار دیگر با سرعت 2 ماخ را عملیاتی کند. تجربیات اخیر نشان می دهد که بدون پنهانکاری، بمب افکن های استراتژیک به احتمال زیاد در آسمان دشمنان نزدیک به همتای خود پرواز نمی کنند. استفاده روسیه از بمب افکن های استراتژیک بر فراز سوریه در مقابل غیبت آنها در آسمان اوکراین از زمان تهاجم گسترده فوریه 2022، به این واقعیت اشاره دارد.
حتی قبل از حمله روسیه به اوکراین، نیروی هوایی ایالات متحده هیچ برنامه ای برای بمب افکن فراصوت جدید نداشت. B-21 دارای سرعت 0.8 ماخ یا سرعتی تقریباً مشابه B-52 است. بحث بر سر جنگنده های نسل ششم بدون خلبان در جریان است، اما B-21 چه خدمه داشته باشد چه نداشته باشد، نشان دهنده آینده ای کند برای بمب افکن هاست.
یک محیط مملو از موشک های زمین به هوا
هنگامی که نیروی هوایی ایالات متحده بمب افکن B-58 Hustler را در سال 1960 در خط پرواز قرار داد، موشک های زمین به هوای چین و شوروی یا SAM ها منتظر بودند. SA-2A Guideline SAM که برای اولین بار در سال 1959 به کار گرفته شد و در آن زمان دو شکار موفق در کارنامه داشت، می توانست هواپیماهایی را که تا سقف پرواز B-58 پرواز می کردند، هدف قرار داده و سرنگون کند.
پاسخ به این سیستم ها، تغییر از بمباران های سریع و ارتفاع بلند به ارتفاع پایین و سرعت بالا بود، و B-58 در ارتفاعات پایین دارای سرعتی کمتر از سرعت صوت بود. این بمب افکن هرگز در جنگ استفاده نشد.
جایگزین B-58، بمب افکن FB-111A، برای جمینگ سیگنال های دشمن طراحی شده بود و دارای رادار تعقیب عوارض زمین برای ماموریت های در ارتفاع پایین بود. از آن زمان به بعد، موشکهای ضدهوایی پیچیدهتر شده و برد بیشتری پیدا کردند.
در آوریل 2024، اوکراین ادعا کرد که یک بمب افکن راهبردی Tupolev Tu-22M3 روسیه که در دهه 1960 طراحی شده بود، را توسط یک موشک روزآمد شده اس-200 متعلق به شوروی سابق، هنگام پرواز در نزدیکی استاوروپل، بیش از 320 کیلومتری پشت مرزهای روسیه، سرنگون کرده است. این موفقیت شانسی نبود – اوکراینی ها چند هفته قبل گفته بودند که یک هواپیمای راداری A-50 روسی را با موشکی مشابه سرنگون کرده اند.
در حالی که روسیه با تهدید موشک زمین به هوای کمی در سوریه مواجه بود و بدون ترس پروازهایش را انجام می داد، حمله اش به اوکراین نشان میدهد که بمبافکنهای استراتژیک طراحیشده بدون پنهانکاری باید به شلیک کننده موشک از فاصله دور تبدیل شوند، یا اینکه در ارتفاع بسیار پایین بمانند.
فدا کردن سرعت برای پنهانکاری
با پیشرفت فناوری رادار، تاکید اصلی در طراحی بمب افکن ها از سرعت حداکثری به کاهش سطح مقطع راداری تغییر کرد. برنامه B-1 Lancer در دهه 1970 به عنوان یک بمب افکن استراتژیک با سرعت 2 ماخ آغاز شد. این برنامه در سال 1977 با کاهش بودجه مواجه شد، اما در دهه 1980 دوباره به عنوان یک بمب افکن پنهانکارتر با سطح پرواز پایین تر ظاهر شد.
بازطراحی B-1 برای اینکه در رادار دشمن کمتر قابل مشاهده باشد، مستلزم تغییر در ورودیهای هوا بود که حداکثر سرعت را به 1.25 ماخ کاهش داد. این تغییر قابل توجه بود – این تغییرات به کاهش سطح مقطع راداری آن تا ضریب 10 کمک کرد.
می توان هم پنهانکاری داشت و هم سرعت، حداقل تا حدی. F-22 Raptor به سرعت 2.25 ماخ می رسد و در برخی فرکانس ها دارای بازگشت ردپای رادار برابر با یک تیله فلزی است. با این حال، این بمب افکن تنها می تواند 900 کیلوگرم بمب در محفظه داخلی اش حمل کند. B-2 Spirit، یکی از بهترین بمب افکن های پنهانکار آمریکا، یک هواپیمای مادون صوت است، اما بیش از 18 تن بمب را برای بیش از 9,500 کیلومتر حمل می کند.
بمب افکن ها گران هستند
ساخت بمب افکن ها بسیار پرهزینه است و موشک ها می توانند برخی از ماموریت ها را با هزینه کمتری انجام دهند. پروژه XB-70 اولین پروژه ای بود که به همین خاطر کنسل شد.
XB-70 در دهه 1950 به گونه ای طراحی شد که یک بمب افکن با سرعت 3 ماخ باشد، اما توسعه موشک بالستیک قاره پیما باعث شد رئیس جمهور دوایت دی. آیزنهاور ادامه توسعه این بمب افکن را لغو کند. جان اف کندی این پروژه را در اوایل دهه 1960 احیا کرد، اما فقط برای تولید دو هواپیما برای جمع آوری داده ها در مورد پرواز با سرعت بالا.
تامین مالی توسعه B-1 در دهه بعد بحث برانگیز بود و B-2 بیش از 1.157 میلیارد دلار برای هر فروند در سال 1998 هزینه داشت (2.24 میلیارد دلار امروز). در نتیجه، هزینههای توسعه B-21 جدید بسیار بحث برانگیز و بالا بوده است و سازنده آن، نورثروپ گرومن، تصریح میکند که اولین بمبافکن جدید با بودجه کمتری نسبت به عدد در نظر گرفته شده تحویل داده شد.
با این حال، بمبافکنها گران هستند، طراحی و عرضه آن ها به زمان نسبتاً طولانی نیاز داشته، و B-21، مانند XB-70 پیش از آن، احتمالاً قبل از پایان دوره تولیدش، قدیمی خواهد شد.
سرعت 2 ماخ در حال حاضر سرعت پایینی است
نیروی هوایی ایالات متحده و سایرین در سراسر جهان در حال حاضر بر نیاز به بمب افکن های استراتژیک با قابلیت شلیک دور ایستا – توانایی شلیک از فاصله دور – تاکید دارند. B-2 می تواند تا 24 موشک AGM-158 Joint Air to Surface Standoff را با وزن 450 کیلوگرم حمل کند که اهدافی را تا 320 کیلومتر دورتر مورد اصابت قرار می دهد.
گام بعدی در حمله استراتژیک با سرعت 2 ماخ یا بیشتر، موشک مافوق صوت است که می تواند به سرعت 5 ماخ یا بالاتر برسد. چنین موشک هایی در ایالات متحده و چندین کشور دیگر از جمله کره شمالی و چین در دست توسعه هستند. روسیه مرتباً موشک کینژال خود را که دارای سرعت کروز مافوق صوت است، علیه اوکراین استفاده می کند. اولین موشک سطحی پرتاب شده جهان از روی عصبانیت، اورشنیک بود که در نوامبر 2024 علیه کییف مورد استفاده قرار گرفت.
ترکیب سرعت بالا و هزینه کمتر موشک ها همراه با آسیب پذیری هواپیماها تضمین می کند که نیاز به بمب افکن ها با سرعت 2 ماخ پایان یافته است. سوال بعدی این است که آیا کابین خلبان نیز در شرف قدیمی شدن است یا نه؟ B-21 در حال حاضر برای عملیات با سرنشین و بدون سرنشین طراحی شده است.