معماری بروتالیست: سرد و خشن یا زیبا و بسیار خلاقانه/ سبکی از معماری که تکلیف مخاطب با آن مشخص نیست(+تصاویر)

عصر ایران - معماری بروتالیست یا زبره کاری را به سختی می توان نادیده گرفت. این سبک که با مقیاس چشمگیر، استفاده منحصر به فرد از بتن و حال و هوای متمایز علمی-تخیلی اش شناخته می شود، دوران پس از جنگ جهانی دوم، بین سال های 1950 تا 1980، را زیر سلطه خود درآورد. 

این سبک از معماری با هدف بازسازی سریع تر شهرها رواج یافت، اما با گذشت زمان، به مرور انتقادات و ایرادهایی بر این سازه های عریان وارد شد و به تدریج از محبوبیت این سبک کاسته شد. اما این پایان کار نبود و در دورانی که سبک مینیمال مورد توجه قرار گرفت، معماری بروتال نیز بار دیگر به میدان بازگشت و به طرح اصلی سازه های مدرن و ساده تبدیل گردید و البته باید بگوئیم بسیار پرقدرت هم بازگشته و هر روز بر طرفداران آن افزوده می شود.

در ادامه چند نمونه جذاب از معماری بروتالیست ارائه شده اند.  

کارخانه هات

لوکن والده، آلمان

اریش مندلزون

1923

 بنای یادبود ایلیندن

کروشفو، مقدونیه

جردن و ایسکرا گرابولوسکی

1974

 کتابخانه مرکزی زلمان اران، دانشگاه بن گوریون

بیر-شوا، اسرائیل

شموئل بیکسون، موشه گیل و شیمشون آمیتای

1975

 مجتمع پایتخت ملی بنگلادش

داکا، بنگلادش

لویی کان

1983

 کلیسای استیهکیشولمور

استیهکیشولمور، ایسلند

جون هارالدسون

1990

 کتابخانه لویی نوسرا

نیس، فرانسه

بایارد اِ شاپو (معماران) و سونسو (مجسمه ساز)

2002

 فامیلیار

کوکونی، یونان

کارگاه دیونیسیس سوتوویکیس

2008

 نقطه بازرسی مرزی

سارپی، گرجستان

جی. میر اچ. آرکیتکتس

2011

 هتل ریوگیونگ

پیونگ یانگ، کره شمالی

بایکدوسان آرکیتکتس اند انجینیرز

2012

 ویلا کوگلهوف

کامپرلند، هلند

پل دو رویتر آرکیتکتس

2013

نمونه کارهایی از سازه های مدرن بروتالیست را در لینک های زیر مشاهده کنید: 

از این معماری خشن اما خاص لذت می برید؟ (عکس)

اثر هنری در دل جنگل‌ های کانیادا / مشاهده این سازه به طرفداران معماری زبره کاری توصیه می شود(+عکس)

بروتالیسم گرمسیری: این خانه، خرابه نیست یک ویلای شیک و مدرن است! (+تصاویر)

شاهکار بروتالیستی: کلیسای مریم مقدس، نمادی از استحکام و زیبایی (فیلم و عکس)

این آپارتمان هم طرفداران زیادی دارد و هم منتقدانی سرسخت!/ نظر شما چیست؟ (عکس)

بیشتر درباره معماری زبره کاری

متن این قسمت را به نقل از ویکیپدیا می خوانید:

زبره‌کاری یا معماری بروتالیست (به انگلیسی: Brutalist Architecture)، سبکی از معماری است که در آن ساختمان‌ها کلاً با بتن زبره و بدون روکش و دیگر عناصر کاربردی، به عبارتی عریان و عاری از زینت اجرا می‌شوند. اصطلاح زبره‌کاری (بروتالیسم) در 1954 در فرانسه و بریتانیا برای توصیف این شیوه به کار رفت.

از دیگر مصالح مورد استفاده در معماری بروتالیست می‌توان از آجر، شیشه، فولاد، سنگ‌های ناصاف و گابیون (که به اسم تراپیون هم شناخته می‌شود) نام برد. به‌طور معکوس، نمی‌توان تمام بناهایی را که نمای بیرونی سیمانی دارند جزئی از معماری بروتالیست به‌شمار آورد، این بناها ممکن است به طیف دیگری از سبک‌های معماری مثل کانستراکتیویسم (ساختارگرایی)، سبک‌های بین‌المللی، اکسپرسیونیسم، پست مدرنیسم یا معماری ساختارشکن، تعلق داشته باشد.

موضوع رایج دیگر در طراحی‌های معماری بروتالیست این است که بیننده با دیدن نمای خارجی ساختمان می‌تواند به کارکرد و خاصیت وجودی آن پی ببرد. در بنای شهرداری بوستون که در سال 1962 طراحی شده است، بخش‌های برجسته و بیرون زدهٔ بنا، اشارهٔ واضحی به ماهیت خاص اتاق‌های پشت دیوارش مثل دفتر شهردار یا دفاتر شورای شهر دارد. از نقطه نظری دیگر، در طراحی مدرسه هانستاتون، مخزن آب ساختمان که معمولاً در جایی داخل بنا پنهان می‌شود، در این‌جا آشکارا بالای برج بنا و در معرض دید قرار گرفته‌است.

معماری بروتالیست به عنوان فلسفه‌ای خاص در معماری، بیش از آن که سبک محسوب شود، نوعی ایدئولوژی آرمانی سوسیالیستی به حساب می‌آید که از طریق طراحانش به ویژه آلیسون و پیتر اسمیتسون حمایت می‌شود. منتقدان عقیده دارند که ماهیت تجریدی معماری بروتالیست باعث می‌شود که علی‌رغم هدف سازندگان، بناهای آن به جای این که حالتی محافظ و جمع‌کننده داشته باشند بیشتر ظاهری غیردوستانه و خاموش از خود نشان بدهند.

نقد دیگری که به معماری بروتالیست وارد است، بی‌توجهی آن به فضای اطراف بنا از لحاظ ساختار معماری، اجتماعی و تاریخی است. این مسئله باعث می‌شود که بناها در فضای اطراف خود بیگانه و نا به جا به نظر برسند. عدم استقبال مثبت عوام از فرم کارهای اولیهٔ این سبک، که احتمالاً می‌توانست به خاطر اضمحلال شهری پس از جنگ جهانی دوم به ویژه در بریتانیا باشد، باعث عدم محبوبیت ایدئولوژی این سبک معماری شد.

در سال‌های اخیر، برخی از این بناهای رسیدگی نشده، تخریب یا بازسازی یا با ساختمان‌های جدید جایگزین شده‌اند. علی‌رغم موفقیت برخی از این آثار همچنان روند تخریب آن‌ها ادامه دارد.

تئودور دَلرِمپِل، نویسندۀ، فیزیک‌دان و مفسر سیاسی بریتانیایی برای روزنامه سیتی ژورنال در مقاله‌ای نوشت که معماری بروتالیست محصول فلسفه توتالیتاریانیسم اروپایی و دارای نقص اخلاقی، روحانی و عقلانی است. او ساختمان‌ها را سنگدل، غیرانسانی، مهیب و غول پیکر خواند. از نظر او بتن آرمه با گذر زمان زشت، خرد و پوسیده می‌شود و لک برمی‌دارد و همین باعث می‌شود که نسبت به سبک‌های دیگر معماری ارجحیت نداشته باشد.

ماتیو اگلسیاس، مفسر مجله ثینک پروگرس، معتقد است که بنایی مثل ساختمان شهرداری در بوستون باعث شده که آن ناحیه روح خوشایند و مثبت خود را از دست بدهد.

اگرچه جنبش معماری بروتالیسم از بعد از اواسط دهه 1980 دیگر مرده به حساب می‌آید و جای خود را تا حد زیادی به اکسپرسیونیسم ساختاری و ساختارشکنی داده‌است، ولی اخیراً سعی در به روز کردن خود داشته‌است.

بسیاری از جنبه‌های خشن خود را ملایم تر و ظریف تر کرده‌است، نماهای سیمانی روکشی ماسه‌ای پیدا کرده‌اند که باعث می‌شود سنگ نما به نظر برسند، گاهی نیز با گچ یا عناصر پیش‌ساخته و طرح دار ترکیب می‌شوند. از معماران مدرنیست که در پروژه‌های اخیر خود به این رویکرد روی آوردند می‌توان از استیون ارلیش، ریکاردو لگورتا و جین وانگ نام برد.

حتی در بریتانیا که این سبک زمانی بیشترین شیوع را داشت (و بعدها مورد بیشترین ناسزا قرار گرفت)، از سال 2006 به بعد بناهایی با معماری بروتالیست به روز شده ساخته شده‌اند از جمله ساختمان مارش مورگان در خیابان سنتاور در لمبث در لندن و بنای الدر و کانون در گلاسکو در اسکاتلند. 

به تازگی ارزیابی دوباره‌ای از معماری بروتالیست شده‌است که منجر به درک ارزش آن شده‌است.

آیا اهرام مصر را موجودات فضایی ساختند؟

بیشتر بخوانید:

بروتالیسم گرمسیری: این خانه، خرابه نیست یک ویلای شیک و مدرن است! (+تصاویر)

تماشاخانه

از آثار دزدیده شده از آرامگاه علینقی وزیری خبری نیست / دستبرد به مقبره یکی از مهمترین موسیقیدانان ایران (فیلم)

چرا مدرسه کارآیی، اثربخشی و جذابیت لازم را ندارد؟ چرا دستاورد مدرسه کسب مهارت‌های ضروری برای زندگی نیست؟ (فیلم)

فیلم های دیگر