«اگر با فردی که قصد خودکشی دارد مواجه شدید به هیچ عنوان اقدام به گرفتن عکس و فیلم و انتشار آن در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی نکنید. متأسفانه در بسیاری از مواقع می‌بینیم که مردم در مواجهه با این افراد اقدام به تهیه عکس و فیلم می‌کنند و این فیلم مرتب در فضای مجازی می‌چرخد؛ بنابراین توصیه جدی این است که به هیچ عنوان موضوع خودکشی را پررنگ نکنید. چرا که انتشار مداوم چنین فیلم‌هایی فضا را در مورد این موضوع عادی می‌کند و این اصلاً حرکت مناسبی نیست.»
به گزارش ایران، بعدازظهر چهارشنبه، ایستگاه مترو هفت تیر، مرد جوانی روی ریل زانو زده، هر لحظه ممکن است قطار از راه برسد، همهمه بیشتر و بیشتر می‌شود اما انگار مرد چیزی نمی‌شنود، دقیقه‌ها و ثانیه‌ها کندتر می‌گذرد، قطار دارد می‌رسد، مرد تکان نمی‌خورد، نفس‌ها در سینه حبس شده، تنها چند قدم مانده، قطار که حالا از تونل بیرون آمده سوت می‌کشد و درست در چند قدمی مرد که همان طور روی ریل زانو زده می‌ایستد، چند نفری از کارکنان مترو به سراغش می‌روند و می‌خواهند او را از مقابل قطاری که حالا ایستاده بالا بکشند.
مرد غم و دردش را گریه می‌کند و می‌پرسد چرا نجاتم دادید؟ مرد جوان می‌رود اما عکس و فیلم‌هایش به سرعت وایرال می‌شود و همچنان در فضای مجازی می‌چرخد. شکی نیست که اقدام به خودکشی یک پدیده چندبعدی است و از مسائل مختلف اقتصادی، اجتماعی تا بیماری‌های مختلف روحی و روانی را در بر می‌گیرد. با این همه رتبه ایران در میان کشورها از نظر خودکشی در گزارش‌های مختلف متفاوت است. درواقع این رتبه از 58 تا 128 نوسان داشته، اما آخرین رتبه ایران در فهرست سازمان جهانی بهداشت 128 بوده که البته این آمار پس از شیوع پاندمی کرونا تاکنون به‌روزرسانی نشده است.
آنچه مشخص است، ایران در جمع کشورهای با نرخ خودکشی بالا قرار ندارد. همچنین بر اساس اطلاعات worldpopulationreview، ایران با میزان 5.2 خودکشی در هر 100 هزار نفر، در جایگاه 130 بین 183 کشور جهان قرار دارد. با این همه در مواجهه با این آسیب اجتماعی باید چه کرد و گرفتن عکس و فیلم و بازنشر آن در فضای مجازی چه آسیب‌هایی برای فردی که اقدام به این عمل کرده در پی خواهد داشت؟
فاطمه علایی روانشناس با بیان اینکه وقتی با فردی که قصد انجام این عمل را دارد مواجه می‌شوید باید از هرگونه عکسبرداری و انتشار آن پرهیز کنید، می‌گوید: اگر با فردی که قصد خودکشی دارد مواجه شدید به هیچ عنوان اقدام به گرفتن عکس و فیلم و انتشار آن در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی نکنید. متأسفانه در بسیاری از مواقع می‌بینیم که مردم در مواجهه با این افراد اقدام به تهیه عکس و فیلم می‌کنند و این فیلم مرتب در فضای مجازی می‌چرخد. بنابراین توصیه جدی این است که به هیچ عنوان موضوع خودکشی را پررنگ نکنید. چرا که انتشار مداوم چنین فیلم‌هایی فضا را در مورد این موضوع عادی می‌کند و این اصلاً حرکت مناسبی نیست.
از این گذشته وقتی فردی یک بار دست به این عمل زده و موفق نشده با دیدن عکس و فیلم‌ها و پیام‌ها و متن‌های احساسی که بازنشر می‌شوند ممکن است تحریک شود و بخواهد عملش را تکرار کند. در مرحله بعدی بهترین کار این است که بلافاصله از سازمان‌هایی مثل اورژانس اجتماعی با شماره 123 یا شماره 1480 سازمان بهزیستی، پلیس یا آتش‌نشانی تقاضای کمک کنیم، چرا که در این مراکز افراد آگاه و کارشناسی حضور دارند و می‌توانند کمک کنند.
این روانشناس ادامه می‌دهد: اگر به افراد متخصص دسترسی نداشتید باید تا جایی که می‌توانید سعی کنید شخص را نگه دارید و اصطلاحاً زمان بخرید یعنی با او حرف بزنید. درست‌ترین راه این است که با آن فرد خیلی با آرامش و طمأنینه و با نرمی و محبت صحبت کنید، بگذارید کسی که در معرض خطر است حرف‌هایش را بزند و شما فقط شنونده خوبی باشید و او را تأیید کنید. به او احساس خوب بودن و احساس امنیت بدهید.
یعنی بدون قضاوت به حرف‌هایش گوش کنید و هرگز او را تحلیل نکنید. به هیچ وجه نباید فردی که قصد انجام این عمل را داشته تنها بگذارید باید صبر کنید تا افرادی که در این زمینه صاحب‌نظر هستند، بتوانند خودشان را به او برسانند.
این روانشناس تأکید می‌کند: معمولاً کسانی که اقدام به خودکشی می‌کنند یا از یک بیماری روانی زمینه‌ای مثل افسردگی شدید یا اختلال دوقطبی و… رنج می‌برند و یا تحت تأثیر مواد مخدر قرار دارند. بنابراین نباید به حال خود رها شوند و باید حتماً تحت درمان افراد متخصص قرار بگیرند.
