دهانهی ساوُنوسکی (Savonoski Crater) در جنوبغربی آلاسکا مدتهاست دانشمندان را متحیر کرده چون آنها نتوانستند توضیحی برای آن پیدا کنند و دلیل آن فقدان شواهد زمینشناسی کافی است. با این حال، یک توضیح علمی برای این فقدان شواهد وجود دارد، پس با اطمینان میتوانیم بگوییم این حفره نه مافوقطبیعی است و نه توسط بیگانگان خلق شده است.
به گزارش فرادید، این دهانه تقریبا 500 متر عرض و 110 متر عمق دارد. نیمی از حجم این حفره با آب بارشها و ذوب برف پر شده است.
از آسمان اینطور به نظر میرسد که دهانه ساوُنوسکی ممکن است در اثر برخورد یک شهابسنگ ایجاد شده باشد. دهانههای برخوردی معمولاً دایرهای و عمیق هستند و دهانه ساوُنوسکی با این ویژگیها مطابقت دارد، اما زمینشناسان هنوز نتواستهاند برای برخورد یک سنگ فضایی در این مکان مدرکی پیدا کنند.
بررسیهای گستردهی دهههای 1960 و 1970 نتوانستند شواهدی از مواد شهابسنگی یا سنگهای متأثر از برخورد در داخل دهانه پیدا کنند که تأییدکنندهی منشأ برخوردی باشد. همچنین، پژوهشگران نتواستهاند هیچ تکهسنگی اطراف دهانه پیدا کنند که نشان دهد شهابسنگی، مواد را از نقطه فرود خود پخش کرده است.
از سوی دیگر، این دهانه ممکن است یک آبدهانه آتشفشانی باشد؛ یک فرورفتگی که وقتی ایجاد میشود که ماگما از عمق پوسته زمین بالا آید و به سطح آب برسد. ماگمای بالاآمده سبب جوش آمدن آب میشود و بخار حاصله به اندازهای فشار زیرزمینی ایجاد میکند که در نهایت انفجار به راه میاندازد.
آبدهانههای آتشفشانی معمولاً دهانههای وسیعی ایجاد میکنند که با آبهای زیرزمینی پر میشوند. برای نمونه، آبدهانه شرقی اوکینرک در آلاسکا که 100 متر عمق دارد، طی یک فوران ده روزه در سال 1977 ایجاد شد و از آن زمان تا حدی با آب پر شده است.
این دهانه حداقل یک رویداد یخبندان را از زمان شکلگیری خود تجربه کرده است
با این حال، هیچ شکل زمینریخت آتشفشانی در اطراف دهانه ساوُنوسکی دیده نشده و هیچ نشانهای از منبع ماگما در زیر حفره وجود ندارد. بنابراین منشأ آتشفشانی بالقوه برای این دهانه همچنان معما باقی میماند.
دانشمندان بر این باورند که دهانه ساوُنوسکی یا دهانه برخورد شهابسنگی است یا یک آبدهانه آتشفشانی، اما پاسخ قطعی تنها با انجام تحقیقات گستردهتر به دست خواهد آمد.
این دهانه حداقل یک رویداد یخبندان را از زمان شکلگیری خود تجربه کرده، به این معنا که وقتی یخچالهای طبیعی آخرین بار جنوب غربی آلاسکا را در بازه زمانی بین 23000 تا 14700 سال پیش پوشش دادند، توسط یک لایه یخ بلعیده شده است. این یخبندان هرگونه شواهد آشکار از منشأ دهانه را از بین برد، اما ممکن است سرنخهایی هنوز داخل دهانه پنهان باشد.