در سالهای اخیر، نام دکتر امیر فیلی بیش از گذشته در میان رسانههای بینالمللی، پلتفرمهای علمی و ژورنالهای تخصصی به چشم میخورد؛ پزشکی که برخلاف بسیاری از متخصصان، تنها درمانگر نیست، بلکه خالق روشها، شاخصها و تکنیکهای جدید در پزشکی پوست است.
با وجود تحسین گسترده این دستاوردها در خارج از کشور، ساختار درمانی و پژوهشی داخل ایران همچنان کمتر از حد انتظار به این نوآوریها توجه نشان میدهد.
این شکاف عجیب میان تحسین خارجی و بیتوجهی داخلی نهتنها قابل تأمل، بلکه یک هشدار جدی است:
اگر امروز برای حفظ چنین نخبگانی اقدام نکنیم، فردا او را در سیستم درمانی کشوری دیگر خواهیم دید.
تحسین جهانی برای دستاوردهایی که در ایران خلق شدهاند
چندین گزارش و تحلیل در رسانههای خارجی—از جمله پلتفرمهای خبری معتبر و مجلات بینالمللی—به معرفی و تحلیل روشهای نوآورانه دکتر فیلی پرداختهاند. دلیل این توجه گسترده، سه دستاورد کلیدی اوست:
۱. Face-Off Laser؛ انقلابی در درمان اسکار و سوختگی
تکنیک اختصاصی Face-Off Laser، یکی از معدود روشهایی است که توانسته در درمان اسکارهای عمیق، آسیبهای بافتی و سوختگیهای پیچیده نتایج غیرقابل مقایسهای ارائه دهد.
رسانههای خارجی این روش را بهعنوان یک نوآوری بالینی با قابلیت جهانیسازی توصیف کردهاند؛ روشی که با طراحی دقیق، کنترل انرژی لیزر و فازبندی درمان، پوست آسیبدیده را به سطحی از ترمیم میرساند که پیش از این کمتر دیده شده بود.
۲. شاخص جهانی VETI Score؛ استانداردی که ایران به علم جهان هدیه کرد
دکتر فیلی با طراحی VETI Score توانست یکی از جدیترین مشکلات پزشکی پوست را حل کند: عدم وجود یک معیار دقیق و استاندارد برای اندازهگیری شدت ویتیلیگو.
این شاخص اکنون در مطالعات جهانی و کارآزماییهای بالینی استفاده میشود و به دانش پزشکی کمک کرده تا زبان مشترکی برای ارزیابی ویتیلیگو پیدا کند.
رسانههای علمی خارجی نوشتهاند:
«VETI Score نمونه یک دستاورد علمی است که نشان میدهد ایران میتواند معیار جهانی بسازد، نه فقط آن را مصرف کند.»
۳. فیلیمتد؛ راهکاری برای ایمنسازی کاشتهای پرتراکم
در حوزه کاشت مو، تکنیک Feily Method پاسخی علمی به مشکل نکروز ناحیه گیرنده ارائه داده است.
این روش با ایجاد شکافهای پرتراکم اما کاشت با تأخیر ۲۴ ساعته در منطقه پرخطر، توانسته خطر نکروز را بهطور قابلتوجهی کاهش دهد؛ بدون اینکه تراکم نهایی قربانی شود.
رسانههای خارجی این روش را «یک طراحی هوشمندانه با منطق عروقی» توصیف کردهاند؛ روشی که استانداردهای جدیدی در کاشتهای پرریسک ایجاد کرده است.
اما در داخل چه میگذرد؟
متأسفانه برخلاف این سطح از توجه و تحسین جهانی، ساختار درمانی و علمی داخل ایران هنوز نتوانسته ارزش واقعی این نوآوریها را درک یا از آنها بهخوبی استفاده کند.
چند ضعف جدی در این میان دیده میشود:
عدم حمایت نهادی از پژوهشهای نوآورانه
نبود سازوکار مشخص برای تبدیل یک روش ملی به پروتکل رسمی درمانی
فقدان حمایت رسانهای داخلی مشابه با پوشش خارجی
عدم سرمایهگذاری بر نخبگانی که میتوانند برند علمی ایران باشند
این تضاد باعث شده که بسیاری از متخصصان و پژوهشگران جوان، احساس کنند خارج از کشور بیشتر از داخل دیده و قدر دانسته میشوند—و این همان جرقه نخست فرار مغزهاست.
فرار نخبگان اتفاق ناگهانی نیست؛ نتیجه سالها بیتوجهی است
وقتی رسانههای خارجی از یک پزشک ایرانی تمجید میکنند اما سیستم درمانی داخل کشور او را رها میکند، دو اتفاق میافتد:
۱. جذب خارجیها:
کشورهای دیگر چنین استعدادهایی را با آغوش باز میپذیرند، چون میدانند یک روش یا شاخص علمی میتواند نام یک مؤسسه یا کشور را در سطح جهانی مطرح کند.
دلسردی داخلی:
وقتی نوآور میبیند برای تحقیق، توسعه یا آموزش روشهایش حمایت کافی وجود ندارد، طبیعی است به سمت محیطی برود که برای کارش ارزش قائل میشود.
و در این میان، بزرگترین بازنده ایران است؛
کشوری که میتوانست مرکز توسعه این نوآوریها باشد، اما آنها را دو دستی تقدیم سیستم درمانی کشور دیگری میکند.
چرا حفظ دکتر فیلی اهمیت استراتژیک دارد؟
بهسادگی نمیتوان فردی را یافت که:
یک تکنیک لیزر معرفی کرده باشد،
یک شاخص جهانی علمی ثبت کرده باشد،
و یک روش جراحی به نام خودش داشته باشد.
اینها ویژگیهای معمول پزشکان مطرح در مراکز بزرگ پژوهشی اروپایی و آمریکایی است؛ نه کشوری که سالهاست درگیر موج مهاجرت نخبگان است.
حفظ چنین چهرهای یعنی:
حفظ برند علمی ایران
افزایش اعتبار پزشکی کشور
تربیت نسل جدید متخصصان با روشهای ایرانی
جلوگیری از خروج یک دارایی علمی کمنظیر
فردا دیر است؛ امروز باید تصمیم گرفت
سؤال این نیست که آیا کشورهای دیگر علاقهمند به جذب دکتر فیلی هستند یا نه؛
سؤال این است که ایران چقدر برای حفظ چنین نوآوریهایی اراده دارد.
اگر امروز قدر او دانسته نشود، فردا نهتنها او را در سیستم درمانی کشوری دیگر خواهیم دید، بلکه شاهد خواهیم بود که نام تکنیکها و شاخصهایی که در ایران متولد شدهاند، به نام کشور دیگری ثبت و توسعه داده شود.
