به گزارش سرویس جهان مشرق، تمرین هوایی مشترک گارودا 2025 (Exercise Garuda 2025) هشتمین دوره از سری تمرینهای دوجانبه هوایی بین نیروی هوایی هند (IAF) و نیروی هوایی و فضایی فرانسه (FASF)، یکی از مهمترین رویدادهای دفاعی مشترک بین این دو کشور بود که در روزهای اخیر برگزار شد.
گارودای امسال بر تقویت قابلیتهای عملیاتی، تبادل تجربیات و افزایش همکاری دفاعی تمرکز داشت. این تمرین، که از 16 نوامبر آغاز شد، تا 27 نوامبر ادامه داشت.

مکان برگزاری این تمرین مشترک، پایگاه هوایی مونت-دو-مارسان در جنوب غربی فرانسه بود. نیروهای هندی مشارکتکننده در 10 نوامبر 2025 وارد فرانسه شدند.
نیروها و تجهیزات شرکتکننده دراین تمرین شامل بیش از 25 هواپیما و حدود 500 پرسنل از هر دو طرف، و تمرکز تمرین بر عملیات شبیهسازیشده در محیطهای جنگی پیچیده بود.
تجهیزات اصلی حاضر در این تمرین مشترک به تفکیک از این قرار هستند:
نیروی هوایی هند (IAF)
- 6 فروند Su-30MKI (جنگندههای چندمنظوره نسل 4+ روسیالاصل).
- IL-78 (تانکرهای سوخترسانی هوایی).
- C-17 Globemaster III (حملونقل برای ورود و خروج).
Su-30MKI برای عملیات دوربرد و برد رزمی تا 1500 کیلومتر (بدون سوخترسانی) استفاده میشود.

نیروی هوایی فرانسه (FASF)
- Rafale (جنگندههای چندمنظوره اصلی).
- Mirage 2000 (جنگندههای پشتیبانی).
- A330 MRTT Phénix (تانکرهای سوخترسانی).
رافال با برد رزمی 1200 کیلومتر (بدون سوخترسانی) و قابلیتهای چابکتر در نبردهای نزدیک برجسته است.
طبق برنامه، قرار بود نیروها در جریان رزمایش هوایی مشترک، نبردهای هوایی، مأموریتهای دفاع هوایی، عملیات حمله مشترک به اهداف زمینی، رهگیریهای دوربرد، عملیات در محیطهای تهدیدآمیز بالا، و هماهنگی مشترک را تمرین کنند.

افزایش قابلیت همکاری بین دو نیرو.، تبادل بهترین شیوهها و دانش عملیاتی، تقویت همکاری دفاعی در حوزههای اقیانوس هند-آرام، معامله رافال، و تحقیقات مشترک دفاع فضایی، اهداف اصلی این تمرین ذکر شده است.
یادگیری متقابل در سناریوهای واقعی جنگی، شاید اساس این رزمایش بود، چرا که این تمرین بخشی از تعهد هند به تمرینهای چندجانبه با نیروهای هوایی دوست است و بر آمادگی عملیاتی و پاسخ سریع تأکید دارد.
طبق گزارشها، پروازهای ترکیبی نادری در این روزها صورت گرفت. Su-30MKI هندی برای اولین بار در سالهای اخیر در آسمان فرانسه پرواز کرد و با رافال و میراژ 2000 در شکلیابی نزدیک به هم(close formation) شرکت کرد. ویدیوهایی از این پروازها منتشر شده که نشاندهنده هماهنگی دقیق است.
نمایش سوخترسانی A330 MRTT فرانسه به رافال و Su-30MKI هندی، که تفاوت اندازه دو جنگنده را برجسته میکند (Su-30MKI بزرگتر و قدرتمندتر، Rafale چابکتر).
تمرین در 16 نوامبر با مأموریتهای هماهنگ شروع شد. پستهای رسمی نیروی هوایی هند شامل ویدیوهای پرواز Su-30MKI با رافال است.
سابقه رویداد
گارودا از سال 2003 شروع شده و هر دو سال یکبار برگزار میشود (آخرین دوره در 2019).
این دوره که هفته گذشته برگزار شد، بزرگترین همکاری هوایی هند-فرانسه تا کنون بوده است و بر همکاریهای استراتژیک مانند هند-آرام و دفاع فضایی تأکید داشت.

اهمیت استراتژیک
تقویت شراکت دفاعی هند-فرانسه در برابر چالشهای منطقهای.
نمایش قدرت هوایی دو کشور و تعهد به امنیت جهانی.
این تمرین همزمان با تمرینهای دیگر نیروی هوایی هند مانند Ajeya Warrior 2025 (با بریتانیا) برگزار میشود.
زمینه و بستر همکاری دفاعی هند و فرانسه در حوزه هوایی
همکاری نظامی هند و فرانسه یکی از عمیقترین و استراتژیکترین شراکتهای دفاعی هند با هر کشور غربی است. این همکاری از دهه 1990 شروع شد و امروز به سطح «شریک استراتژیک ممتاز» رسیده است. تمرین گارودا فقط یک تمرین تاکتیکی نیست؛ بخشی از یک چشمانداز کلان ژئوپلیتیک، صنعتی و عملیاتی است.
فرانسه بزرگترین تأمینکننده تسلیحات پیشرفته هند در 25 سال اخیر است:
- 36 فروند رافال (2016، قرارداد 7.8 میلیارد یورو)
- 6 فروند اسکورپین (زیردریایی کلاس کالواری)
- بیش از 60 فروند میراژ 2000 (از دهه 1980)
- موشکهای MICA، Meteor، SCALP/Storm Shadow
انتقال فناوری واقعی
برخلاف آمریکا و روسیه، فرانسه محدودیتهای سیاسی کمی دارد و انتقال فناوری 100٪ (مانند مونتاژ رافال در هند تحت برنامه MRFA در آینده) را قبول کرده است.

همکاری صنعتی
تأسیس شرکتهای مشترک:
- Dassault-Reliance Aerospace (ناگپور) برای تولید قطعات رافال
- Safran-HAL برای موتورهای بالگرد و جنگنده
همکاری هستهای و فضایی
فرانسه تنها کشوری است که بدون فشار به هند برای امضای NPT، راکتورهای هستهای و فناوری پرتاب ماهواره به آن ارائه کرد.
همگرایی ژئوپلیتیک در حوزه هند-آرام
هر دو کشور عضو «اتحاد برای هند-آرام آزاد و باز» هستند و چین را تهدید مشترک میدانند.
فرانسه تنها کشور اروپایی است که قلمرو دائمی در هند-آرام دارد (جزایر رئونیون، مایوت، پلینزی فرانسه). هند و فرانسه در سال 2023 «نقشه راه هند-آرام 25 ساله» امضا کردند که شامل همکاری نظامی، دریایی و هوایی است.
هر دو کشور از سلطه آمریکا نارضایتیهایی دارند. هند نمیخواهد به طور کامل زیر چتر آمریکا باشد.
فرانسه هم از سلطه ناتو ناراضی است. پس هر دو به سمت «چندقطبی» حرکت میکنند و یکدیگر را متحد طبیعی میدانند. هند چشمانداز بلندپروازانهای را تعریف کرده که تا 2047 به سومین قدرت نظامی جهان تبدیل شود. فرانسه یکی از سه شریک اصلی این برنامه است (همراه رژیم صهیونیستی و روسیه).

در سال 2024 توافق «همکاری دفاع فضایی» امضا شد (اولین بار بین هند و یک کشور غربی). تمرین گارودا 2025 مقدمهای برای تمرینهای مشترک فضایی-هوایی در آینده است.
علاوه بر این، هند و فرانسه در حال مذاکره برای همکاری در برنامه AMCA (جنگنده نسل پنجم هند) هستند. تمرین گارودا فرصتی برای تست ادغام رافال با سوخو-30 و آینده AMCA است.
هند پس از تنشهای لداخ (2020-2025) با چین، به دنبال شرکای قابل اعتماد در غرب است.
فرانسه پس از بحران AUKUS (2021) که آمریکا قرارداد زیردریایی با فرانسه را لغو کرد، به هند نزدیکتر شد.
در جریان دیدار مودی با ماکرون در اجلاس گروه بیست دو سال پیش، سال 2025 سال «افق 2047» برای همکاری هند-فرانسه نامگذاری شد.
فرانسه میخواهد بازار تامین 126 فروند جنگنده تحت رقابت MRFA هند را ببرد (رافال هماکنون در صدر این رقابت است).
هند و فرانسه تمرین گارودا را نه فقط برای آموزش خلبانان، بلکه برای ساختن یک «محور پاریس-دهلی» در برابر چین، با استقلا نسبی از آمریکا و با انتقال کامل فناوری انجام میدهند — یک شراکت استراتژیک که تا سال 2047 ادامه خواهد داشت و احتمالاً به همکاری در جنگنده نسل ششم و دفاع فضایی منجر خواهد شد.
جاهطلبیهای نظامی هند: حرارت آرمان و سردی واقعیت
هند با چشمانداز "آتمانیربهارتا" (خودکفایی) در دفاع، جاهطلبیهای بزرگی در حوزه هوایی و فضایی دارد: تولید 114 جنگنده بومی (MRFA)، توسعه AMCA (جنگنده نسل پنجم)، افزایش صادرات تسلیحات به 5 میلیارد دلار تا 2025، و برنامههای فضایی مانند Gaganyaan (مأموریت سرنشیندار) و Bharatiya Antariksh Station (ایستگاه فضایی). با این حال، این جاهطلبیها با چالشهای ساختاری، فناوری و ژئوپلیتیک روبرو هستند.
تأخیرهای تولیدی و وابستگی فناوری
برنامه Tejas (جنگنده بومی) با تأخیرهای مداوم (از 1983 تا حالا) روبرو است؛ مثلاً Mk2 هنوز آماده نیست و وابستگی به موتورهای GE F404 آمریکایی، خودکفایی را زیر سؤال میبرد. شرکت HAL (Hindustan Aeronautics Limited) متهم به شکست در اهداف تولید (مثل تحویل 83 فروند Tejas تا 2025) است و فرمانده نیروی هوایی هند در فوریه 2025 علناً از آن انتقاد کرد.
کمبود استعداد و زیرساختها
در بخش فضایی، هند با کمبود مهندسان متخصص (داشتن تنها 10٪ از نیاز) و زیر-سیستمها (قطعات کلیدی) روبرو است. سرلشگر هندی بازنشسته، آ. کا. بهات، هشدار داد که بدون حل اینها، برنامههایی مثل چاندرایان-4 شکست میخورند.
چالشهای ژئوپلیتیک و صادرات
تنش با آمریکا (تحریمهای CAATSA بالقوه بر S-400 روسی) صادرات تسلیحات هند را تهدید میکند؛ هند فقط 1٪ بازار جهانی را دارد و رقبایی مثل ترکیه از آن پیشی گرفتهاند. رسانههای چینی، رویداد آئرو ایندیا 2025 را "جاهطلبیهای غیرواقعی" میدانند.
انتقال فناوری ناکافی
بدون انتقال کامل فناوری از شرکا (مثل فرانسه در رافال)، خودکفایی واقعی ممکن نیست. شرکتهای هندی پیشرفت کردهاند، اما زنجیره تأمین غربی (بحران 2025) وابستگی را افزایش داده است.
در مجموع، جاهطلبیهای هند (مانند هدف 10٪ سهم جهانی زنجیره تأمین تا 2035) الهامبخش است، اما نقدها بر "رویاپردازی بدون زیرساخت" تمرکز دارند. تحریمهای گذشته (پس از آزمایش هستهای 1998) و تحریمهای فعلی، پیشرفت را کند کردهاند. با این حال، پیشرفتهایی مثل صادرات Tejas به فیلیپین نشاندهنده ظرفیتهای پایهای در هند است.
سقوط جنگندهی ظاهرا هندی (ولی در اصل چندملیتی) «تجاس» در جریان نمایشگاه هوایی دوبی، باعث ایجاد تردیدهای جدی در قابلیتهای این جنگنده شد.
به عنوان اولین ضربه به اعتبار آن، گزارش شده که مقامات ارمنستان در پی این اتفاق به این نتیجه رسیدهاند که خرید جنگنده از هند را فعلاً متوقف کنند. ارمنیها در رقابتی مستقیم با رژیم علیف - که یک اسکادران جنگنده چینی JF-17 را از پاکستان خریداری کرده بود - قصد داشتند یک گردان شامل 12 فروند تجاس هندی را به قیمت 1.2 میلیارد دلار خریداری کنند که ظاهراً فعلاً دست نگه داشتهاند.