توزیع این متقاضیان شامل بیش از سهمیلیون و 120هزار نفر در طرح عادی، 375هزار متقاضی در طرح جوانی جمعیت و حدود 53هزار نفر در طرح جایگزینی خودروهای فرسوده بودهاست. بررسی فهرست منتخب محصولات نیز نشان میدهد در این بین هایما S8 با بیش از 2.2میلیون ثبتنام رکورددار بیشترین تقاضا شده و پس از آن هایما 7X با 606هزار نفر و هایما S5 با 292هزار نفر در رتبههای بعدی قرارگرفتهاند.
این حجم میلیونی ثبتنام برای خودروهایی که قیمت آنها در بازار آزاد به چند میلیاردتومان میرسد، پیش از هر چیز نشاندهنده شکاف عمیق میان قیمت کارخانه و بازار است؛ شکافی که هنوز اصلیترین محرک تقاضا در طرحهای فروش خودروسازان محسوب میشود. اختلاف میلیونی و حتی میلیاردی بین نرخ کارخانه و بازار، خودروهای مونتاژی را از یک کالای مصرفی به یک ابزار سرمایهگذاری تبدیل کردهاست. این شرایط موجبشده بخش قابلتوجهی از ثبتنامکنندگان مصرفکننده واقعی نباشند و هدف اصلی آنها بهرهمندی از سود قطعی ناشی از اختلاف قیمت باشد، از همینرو ثبتنام چندمیلیونی نه لزوما نشانه افزایش نیاز متقاضیان بلکه بازتاب انتظارات تورمی، نگرانی نسبت به آینده اقتصادی و تمایل به حفظ ارزش داراییها است.
آنچه مشخص است در هفتههای اخیر بازار خودرو بار دیگر با موج جدید افزایش قیمت روبهرو شدهاست؛ افزایشی که با نوسان نرخ ارز و تشدید تورم انتظاری ابعاد گستردهتری پیدا کردهاست. این شرایط باعثشده خودرو بار دیگر به یکی از پناهگاههای حفظ ارزش دارایی تبدیل شود و همین موضوع نقش مهمی در بالا رفتن تقاضا در طرحهای فروش کارخانهای داشتهاست. در واقع تداوم نااطمینانیها و تغییرات پیاپی در سیاستهای ارزی و انرژی موجبشده مردم بیش از گذشته به خرید داراییهای فیزیکی تمایل نشان دهند.
نکته قابلتوجه دیگر در این دوره از فروش این است که حذف سهمیه بنزین برای خودروهای نوشماره که از سوی دولت بهعنوان یکی از ابزارهای کنترل تقاضا معرفی شد، هیچ اثر محسوسی بر رفتار ثبتنامکنندگان نداشتهاست. آمار نشان میدهد متقاضیان، نبود سهمیه بنزین یارانهای را مانعی جدی برای ورود به طرحها تلقی نمیکنند. دلیل این مساله روشن است، زمانیکه رانت ناشی از اختلاف قیمت خودرو در کارخانه و بازار چند دهبرابر ارزش سهمیه سوخت است، منطقی نیست تصور شود حذف سهمیه بتواند انگیزه تقاضا را کاهش دهد،
بنابراین سیاست مذکور نهتنها به مدیریت تقاضا کمکی نکرده، بلکه عملا نشانداده ابزارهای غیرقیمتی در بازاری که شکاف گسترده قیمتی وجود دارد، فاقد اثرگذاری واقعی هستند. در این زمینه بررسیهای «دنیایاقتصاد» نشان میدهد؛ در حالحاضر قیمت کارخانهای «هایما S8» دومیلیارد و 280میلیونتومان تعیینشده و در عینحال قیمت بازار آن به سهمیلیاردتومان رسیدهاست که نشان از اختلاف قیمتی 720میلیونتومانی معادل 31.5درصد دارد. اختلاف قیمتی «هایما 7X» که بهای کارخانهای آن دومیلیارد و 171میلیونتومان و بهای بازاری آن دومیلیارد و 600میلیون تومان است، به 19.7درصد رسیدهاست.
همچنین، شکاف قیمتیهایما S5 هم که بهای کارخانهای آن یکمیلیارد و 962میلیونتومان تعیینشده و در سطح بازار به قیمت دو میلیارد و 350 میلیون تومان رسیده، 388میلیونتومان معادل 19.7درصد است.
