رشد ۷۲‌درصدی سهامداران فعال

بر اساس گزارش هفتگی منتشرشده توسط پایگاه خبری بازار سرمایه ایران (سنا) ؛ تعداد سهامداران فعال بورس رکورد زد. بر اساس این گزارش، در هفته معاملاتی منتهی به 19آذر تعداد کل سهامداران حقیقی و حقوقی فعال بورس (بدون لحاظ کدهای دارای معامله در 10 روز ابتدایی نمادها بعد از عرضه اولیه)، نسبت به هفته پیش از آن (هفته منتهی به 12 آذر) بیش از 72‌درصد افزایش یافت و به 658‌هزار و 272 نفر رسید.

همچنین از این تعداد میزان 656‌هزار و 484 کد (خالص خریدار و خالص فروشنده) متعلق به سهامداران حقیقی و 1788 کد نیز به سهامداران حقوقی اختصاص داشته‌است. بررسی داده‌های تاریخی مرتبط با این پارامتر نشان می‌دهد که در بازه مورد بررسی؛ یعنی از هفته منتهی به 13 خرداد تا هفته منتهی به 19 آذر؛ میانگین تعداد کل این گروه از سهامداران حدود 286‌هزار نفر بوده‌است. مقایسه این عدد با آمار مرتبط با هفته سوم آذر ماه، حاکی از این مساله است که در هفته مذکور تعداد سهامداران فعال با میانگین حدود 6 ماه گذشته اختلافی معنادار، به میزان 372‌هزار نفر، داشته‌است.

بر اساس این گزارش، در هفته مذکور مجموع ارزش معاملات خرد (خرید و فروش) شامل سهام و حق‌تقدم نیز با 33‌درصد رشد، به 90هزار و 766 میلیارد تومان رسید. در این میان سهامداران حقیقی مجددا بیشترین سهم از گردش معاملات خرد را به خود اختصاص دادند و در رده‌‌های بعدی به ترتیب سهامداران حقوقی، صندوق‌های سهامی و صندوق توسعه و تثبیت بازار قرار داشتند. به بیان دیگر از مجموع ارزش معاملات؛ 68.9‌درصد به حقیقی‌‌ها، 12.7‌درصد به حقوقی‌‌ها، 6.2‌درصد به صندوق‌های سهامی، 3.8‌درصد به صندوق توسعه و تثبیت بازار و باقی 8.4‌درصد نیز به باقی اشخاص-یعنی سبد حقوقی، بازارگردان‌‌ها، سبد حقیقی و صندوق‌های با درآمد ثابت- اختصاص داشته‌است.

از سوی دیگر و در معاملات مرتبط با صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل‌معامله یا ETFها نیز بازار شاهد رشد ارزش معاملات بود، درحالی‌که هفته منتهی به 12 آذر ارزش معاملات خرد در ETFها کمی بیش از 105‌هزار‌میلیارد‌تومان بوده‌است؛ این عدد در هفته‌ای که گذشت با 23‌درصد رشد به 129‌هزار و 235‌میلیارد‌تومان رسید. بررسی‌‌ها نشان می‌دهند 81.5‌درصد از مقدار ارزش معاملات مذکور مربوط به صندوق‌های درآمد ثابت، 17.4‌درصد مربوط به صندوق‌های سهامی و 1.1‌درصد مربوط به سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری بوده‌است.

 تداوم رشد در گرو «توسعه»

رشد آمار مرتبط با معاملات در شرایطی رخ داد که در هفته معاملاتی منتهی به 19 آذر، بازار سهام توانست برای چهارمین هفته متوالی عملکردی مثبت را به‌ثبت رسانده و بی‌‌وقفه به رکوردشکنی‌‌های خود ادامه بدهد، درحالی‌که در ماه‌های اخیر برخی ریسک‌ها در فضای سیاسی و اقتصادی کشور افزایش پیدا کردند، اما به‌نظر می‌رسد که با رشد ادامه‌‌دار بورس سهامداران خرد و کلان، فضای بازار سهام را بار دیگر محلی برای کسب سود یافته‌‌ و فعالیت خود را در این بازار افزایش داده‌اند. افزایش قابل‌توجه تعداد سهامداران فعال بازار نیز حاکی از همین مساله است.

کارشناسان عقیده دارند که رکوردشکنی این پارامتر در این روزها که شاخص‌های سهامی در حال رشد هستند اتفاقی قابل‌پیش‌بینی بود که در گذشته نیز تکرار شده‌است، درحالی‌که با توجه به طبیعت بازار پیش از این نیز به فراخور شرایط تعداد سهامداران فعال رشد پرشیبی داشته‌است، اما این رشد مقطعی و کوتاه‌مدت به خودی خود نمی‌تواند اتفاقی قابل‌توجه باشد. برای ایجاد یک بازار پویا با حجم بالای ارزش معاملات، به شرایطی نیاز است که در آن تعداد سهامداران فعال در شرایطی به‌جز شرایط این روزهای بازار سهام کشور نیز در محدوده‌‌های قابل‌قبولی وجود داشته‌باشد؛ اما در حال حاضر این عدد برای بورس اوراق‌بهادار تهران و فرابورس ایران به‌طور میانگین حدود 6ماه اخیر، در محدوده 290‌هزار نفر قرار دارد که‌عددی قابل‌توجه به حساب نمی‌آید.

همچنین تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند که با توجه به این حقیقت که از دلایل اصلی رشد این روزهای بازار، رشد ارزش دلار و حفظ ارزش دلاری سهام بوده‌است، احتمالا در هفته‌های آینده از حجم سهامداران فعال مشابه با آنچه در گذشته اتفاق‌افتاده است کاسته شود، زیرا رشد تعداد سهامداران در هفته مورد بررسی به دلیل هیجانات مثبت در بازار سهام بوده‌است.