زهره اخوانمقدم، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم قرآنی تهران، در گفتوگو با
خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا)، از چاپ 10 عنوان کتاب و چندین مقاله در حوزه «منبع شناسی» علوم قرآن و حدیث در حوزه پژوهش در علوم قرآن و حدیث خبر داد.
اخوانمقدم، در پاسخ به این پرسش که انگیزهاش از انتشار این مجموعه چه بوده است، گفت: اغلب دانشجویان و محققان هنگام پژوهش در یک موضوع برای مقاله یا پایان نامه، نمیدانند قبل از آنها چه کارهائی پیرامون آن موضوع انجام شده است و این ضعف، سبب میگردد تا گمان کنند که در موضوع خویش نوآوری دارند؛ لذا دچار موازی کاری یا کارهای تکراری میشوند. بر این اساس با توجه به نیاز پژوهشگران به اطلاع از تلاشها و تحقیقات قبلی، که در زبان روش تحقیق به آن «پیشینه تحقیق» میگوییم بر آن شدم تا گامی در جهت رفع این ضعف بردارم.
استادیار دانشگاه علوم قرآنی تهران این 10 عنوان را پیش در آمد حدود صد عنوان کتاب برشمرد و گفت: این مجموعه را با کمک همکارانم سید مجید نبوی، و رضا مرادی در شرف تدوین است. این کتابها که توسط انتشارات دانشیاران به چاپ رسیده، طرح جلد یکسان دارد و تصویر یک کتاب خانه بزرگ را نشان میدهد. در شیرازه این کتابها اعدادی به چشم میخورد که حاکی از پی در پی بودن آنهاست.
اخوان مقدم در مورد ارتباط عناوین این کتابهای چاپ شده با یکدیگر گفت: هدف نویسندگان ارائه کتابشناسی در موضوعات تخصصی رشته علوم قرآن و حدیث است. بنابر این سه محور اصلی ما: علوم قرآنی، علوم حدیث، و موضوعات مرتبط با تفسیر خواهد بود. اما مسائلی که با این رشته ارتباطی تام دارند، مانند تاریخ و کلام، نیز از نظر دور نمانده است. علاوه بر اینها، برخی نیازهای جنبی، و یا موضوعات اجتماعی نیز سبب شد تا عناوین دیگری را در لیست خود بیاوریم.
وی تصریح کرد: این فعالیت، فعلا به هیچ موسسه حقیقی یا حقوقی تعلق ندارد و از حیث ایده و مخارج، کاملا خودجوش بوده است.
استادیار دانشگاه علوم قرآنی تهران ادامه داد: عناوین 10 جلد چاپ شده عبارتند از، «منبعشناسی معاد»، «کتابشناسی شبهات پیرامون شیعه و پاسخ به آن»، «کتابشناسی طب اسلامی»، «کتابشناسی تاریخ تشیع»، «کتابشناسی سبک زندگی»، «کتابشناسی امامت»، «کتابشناسی اعجاز قرآن کریم»، «کتابشناسی اربعین نویسی»، «کتابشناسی مثل و ضرب المثل در ادبیات و قرآن و متون دینی»، و «کتابشناسی جوانان».
اخوانمقدم در پاسخ این سؤال که منبعشناسی با کتاب شناسی چه تفاوتی دارد، گفت: منبعشناسی اعم است، زیرا مشتمل بر عناوین کتب، مقالات، و پایاننامههای مرتبط با موضوع مورد بحث است؛ اما کتابشناسی فقط شامل کتابهای حول موضوع میباشد.
وی افزود: در این حوزه دهها مقاله هم چاپ کردهایم و این بدان سبب بوده که موضوع را خیلی ریز و جزئی نمودیم و گاه تعداد منابع معرفی شده، در حد کتاب نمیشده است. مثلا مقالات «کتابشناسی رجعت» و «کتابشناسی شفاعت» در شمارههای 15 و 16مجله امامتپژوهی به چاپ رسیده، و یا «کتابشناسی سرداران و پیام آوران حادثة غمبار کربلا» که در شماره 2 مجله صحیفه اهل بیت علیهم السلام چاپ شده، همینطور «کتابشناسی تاریخ حدیث»، و «کتابشناسی محدثان و رجال شیعه» در شماره 3 و 4 فصلنامه نقد کتاب آمده، و چندین عنوان دیگر که در دسترس علاقمندان قرار گرفته است.