مخترع عمل جراحی لیزیک،یک ایرانی ست.

غلامعلی پیمان سال 1316 در شیراز زاده شد. تا پایان دوره متوسطه و اخذ دیپلم در کشور بود؛ علاقه زیادی به پزشک شدن داشت و بالاخره به کمک والدینش در 19 سالگی برای تحصیل طبابت به آلمان رفت. در 1962 دوره پزشکی عمومی را در دانشگاه فرایبورگ به پایان رساند؛ تا 1964 در بیمارستان سنت‌ژوهانس دویسبورگ انترن (کارآموز) بود؛ یک سال هم (1965) باز به عنوان انترن در بیمارستان عمومی پاسایک در نیوجرسی آمریکا دوره دید. پیمان برای تکمیل تحصیلاتش دوباره به آلمان بازگشت و در رشته چشم‌پزشکی دانشگاه اِسن آلمان درس خواند. او در 1969 رسما چشم‌پزشک شده بود ولی تصمیم گرفت تا آن‌جا که ممکن است تحصیلاتش را تکمیل کند برای همین باز راهی ایالات متحده شد و مدرک پسادکترای (Postdoctoral) خود را در 1971 از دانشکده پزشکی دانشگاه UCLA این کشور دریافت کرد.


پیمان مدرک پسادکترای خود را در 1971 از دانشکده پزشکی دانشگاه UCLA دریافت کرد.

زندگی دانشگاهی پیمان

پیمان بعد از فارغ‌التحصیلی در همان دانشگاه UCLA با درجه استادیاری مشغول تدریس چشم‌پزشکی شد، اما همزمان از 1971 تا 1987 در دانشکده پزشکی آبراهام لینکلنِ دانشگاه ایلینوی شیکاگو درس می‌داد؛ او طی این مدت کوتاه از استادیاری به درجه‌ی استادی رسید.

پیمان به معنای حقیقی کلمه یک انسان دانشگاهی (Academic) بود؛ این موضوع را از پیوستگی ارتباط او با دانشگاه‌ها و نهادهای وابسته‌ی آن‌ها می‌توان دریافت. غلامعلی در 1987 و بعد از ترک دانشگاه ایلینوی همزمان در دو دانشگاه پزشکی ایالتی لوییزیانا و مرکزی نیو اورلئان مشغول تدریس و پژوهش بود. حضور او در این دو دانشگاه تا سال 2000 میلادی ادامه یافت؛ پیمان از 1998 تا 2000 صاحب کرسی بیماری‌های شبکیه‌ی شاهزاده عبدالعزیز آل سعود (مرسوم است بزرگان و متنفذان جهان، هزینه‌ی کرسی‌های علمی را تقبل کنند تا این کرسی‌ها به نام آن‌ها خوانده شود) بود. پیمان بین سال‌های 2000 تا 2006 به عنوان استاد چشم‌پزشکی و دستیار مدیر در دانشکده پزشکی دانشگاه تولین در نیو اورلئان مشغول به کار بود و سپس از سال 2006 تا 2007 با درجه استادی در دانشگاه آریزونا تدریس می‌کرد. پیمان از 2009 میلادی به صورت افتخاری استاد چشم‌پزشکی دانشگاه تولین هم هست.

دکتر پیمان با توجه به تسلطش به زبان اسپانیایی (او به زبان‌های پارسی، انگلیسی، آلمانی و اسپانیایی صحبت می‌کند) ارتباط گسترده‌ای با مجامع پزشکی آمریکای لاتین دارد. در سال 2013 دانشگاه ملی کوردوبای آرژانتین با تقدیم دکترای افتخاری از دکتر غلامعلی پیمان تجلیل کرد.


غلامعلی پیمان در طول دوران حرفه‌ای خود اختراعات متعددی ثبت کرده و جوایز و نشان‌های زیادی دریافت کرده است.

ابداع روش جراحی لیزیک

پیمان همان‌قدر که به تدریس دانشگاه علاقه داشت همیشه در زمینه‌ی پژوهش و حتی کمی مهندسی یک سروگردن از دیگر پزشکان جلوتر بود. وقتی در درمانگاه چشم و گوش ایلینوی کار می‌کرد خیلی در زمینه‌ی اثرات لیزر بر بافت چشم کنجکاو بود و شروع به انجام دادن آزمایش‌هایی روی خرگوش‌ها کرد تا ببیند آیا می‌توان به کمک لیزر CO2، شکل قرنیه و شکست نور توسط آن را اصلاح کند. پیمان می‌خواست بتواند با روشی به افراد دارای ضعف بینایی کمک کند تا بتوانند بدون استفاده از عینک دید طبیعی خود را باز یابند. پیش از پیمان هیچ کس دیگری در این مورد تحقیق نکرده بود؛ او با استفاده از الگوهای مختلف، لیزر را روی سطح قرنیه تاباند؛ لیزر باعث ایجاد خراش‌های مشخص روی قرنیه شد. پیمان در آن زمان به نتیجه رسید که:  1- باید تا توسعه و ساخت یک لیزر کارآمد برای این کار صبر کرد و 2- نباید سطح قرنیه به طور مستقیم تحت لیزر قرار گیرد در عوض باید به‌روشی این کار انجام شود که خراشیدگی، درد و عوارض ناخواسته رخ ندهد. اولین مقاله‌ی دکتر پیمان در این باره در 1980 به چاپ رسید.

در اواخر سال 1982 میلادی بود که توسط مقاله‌ای از آزمایشگاه شرکت IBM، از آخرین یافته‌ها درباره‌ی اثرات لیزر بر بافت‌های زنده مطلع شد. اطلاعات آن مقاله برای پیمان فوق‌العاده مهم و هیجان‌انگیز بود هرچند به خاطر نو و گران بودن نوع لیزری که آن‌ها استفاده کرده بودند دسترسی به آن مقدور نبود. این موضوع مسکوت ماند تا سال 1985 که تحقیقات گسترده‌ای حول استفاده از لیزر روی سطح قرنیه شروع شد؛ در این میان پیمان به واسطه تجربیات و دستاوردهای پیشین چند گام جلوتر بود و دقیقا می‌دانست که چه باید بکند؛ به همین خاطر به محض دست‌یابی به لیزر کارش را شروع کرد و خیلی زود به نتیجه‌ی دلخواه رسید. او در ژوئیه 1985 روش جراحی ابداعی خود (لیزیک) را به سازمان مالکیت معنوی ایالات متحده عرضه کرد؛ در نهایت در ژوئن 1989 بعد‌از دو مرتبه بازنگری و اصلاح، حق انحصاری (پتنت) عمل جراحی لیزیک (به شیوه‌ی دکتر پیمان) را به نام خود به ثبت رساند. بعد برای مدتی در دانشگاه هلسینکی فنلاند چندین آزمایش تکمیلی انجام داد و بارها روش خود را امتحان کرد و بهبود بخشید.


پیمان در سال 1989 پتنت عمل جراحی لیزیک را در سازمان مالکیت معنوی ایالات متحده به نام خود ثبت کرد.
پیمان که از همان ابتدا از نواقص و ضعف‌های جراحی لیزیک اطلاع داشت و محدودیت‌های آن را به‌خوبی می‌شناخت تا همین امروز پیوسته سعی کرد این روش را اصلاح کرده و به کمال نزدیک‌تر کند. او در سال 2015 برای قرنیه روش جراحی جدیدی ابداع کرد و نام آن را مِزیک (Mesik) گذاشت. پیمان در این روش علاوه بر لیزر، پرتوهای فرابنفش (UV) را هم به کار گرفته که محاسن بسیاری نسبت به شیوه‌های فعلی دارد.

دیگر اختراع‌ها، پتنت‌ها و دستاوردها

ذهن خلاق پیمان و علاقه‌ی او به علوم مهندسی و چشم‌پزشکی باعث شده در طول بیش از چهار دهه فعالیت حرفه‌ای بتواند بیش ‌از 135 اختراع به نام خود ثبت کند؛ دکتر پیمان فردی پیشگام در جراحی لیزر و درمان فوتودینامیک و مطالعات انتقال دارو به داخل کره چشم، جراحی رفرکتیو و شبکیه محسوب می شود. او همچنین روش‌هایی برای جراحی‌های دیگر چشم ارائه کرده و نخستین کسی بوده که موفق به انجام نمونه‌برداری شبکیه و پیوند سلول‌های مخاطی رنگ‌دانه شبکیه شده است.
غلامعلی پیمان در اولین کنگره‌ی چشم‌پزشکی ایران – تهران (1370)
اختراع‌های دکتر پیمان دامنه وسیعی از دستگاه‌های پزشکی جدید، سیستم انتقال دارو چشمی، روش‌های جراحی، وسایل جراحی‌های لیزری و نوری و شیوه‌های جدیدی برای درمان و تشخیص را در بر می‌گیرد؛ از جمله‌ی آن‌ها که هنوز هم مورد استفاده هستند می‌توان به یک دستگاه مشاهده غیر تماسی و با دید وسیع نام برد که برای جراحی زجاجیه‌ی چشم کاربرد دارد اشاره کرد. دکتر پیمان تا حال بیش از 850 مقاله علمی و 10 کتاب و متون علمی دیگر به چاپ رسانده است.

افتخارات

دکتر غلامعلی پیمان به انتخاب بیش از 30 هزار چشم‌پزشک جهان به عضویت تالار مشاهیر چشم‌پزشکی در آمد؛ همچنین او عضو دائم انجمن جراحی آب مروارید و رفرکتیو هم هست. افتخارات، تقدیرنامه‌ها و انواع جوایزی که او در طول زندگی حرفه‌ای خود از نهادهای مختلف جهانی گرفته آن‌قدر زیاد است که نام بردن تمام آن‌ها از حوصله‌ی این مقاله خارج است.


غلامعلی پیمان در سال 2012 نشان ملی فناوری و نوآوری را از دست باراک اوباما دریافت کرد.
این پزشک به‌نام ایرانی-آمریکایی در سال 2012 به پاس زحمت‌ها و تلاش‌های سالیان دراز مورد تقدیر قرار گرفت و «نشان ملی فناوری و نوآوری» آمریکا را از دست باراک اوباما، رییس‌جهور وقت این کشور دریافت کرد؛ این عالی‌ترین نشان ایالات متحده در زمینه‌ی اختراع و اکتشاف است. پیمان در این مراسم با اشاره به این موضوع که بالاترین افتخارش را آموزش صدها متخصص چشم و به تبع آن اعتلای سطح سلامت بشریت می‌داند گفت: «از این‌که کار ما روی افراد بسیاری تأثیر گذاشته بسیار مسرور هستم. ما همیشه در حال کار برای ارتقای درمان‌ها و بهبود نتایج برای بیماران هستیم و همواره در پی آنیم که مشکلات بیشتری را حل کنیم.»

احتملا پیش از این نام عمل «لیزیک» به گوشتان خورده و خود یا اطرافیان‌تان این عمل را انجام داده‌اند؛ حالا که می‌دانید این نعمت بزرگ را مدیون یکی از هموطنان خود هستید چه حسی دارید؟

به نظر شما می‌توان افرادی به بزرگی دکتر پیمان را با برچسب ملیت محدود به یک جغرافیای مشخص کرد؟ برخی در برابر این سوال می‌پرسند: «پس چطور است که ایالات متحده به طرق مختلف سعی در انحصار آخرین دستاوردهای امثال او در کشورش دارد؟» شما چه فکر می‌کنید؟ 

منبع: دیجی مگ