بزرگی خوش خیم پروستات و راههای جدید درمان
بخش دوم :
بزرگی خوش خیم پروستات و راههای جدید درمان در شماره پیش در مواردی که علائم پروستات سبک هستند مطالبی بیان شد و اینک دنباله موضوع:
اگر نشانه های بزرگی پروستات شما ملایم یعنی کمی بیش از حالت قبلی که سبک بود،باشد ممکن است پزشک دارو تجویز نماید. امروزه نباید با علائم ملایم پروستات بدون معالجه ماند. سابقا راه درمان تنها جراحی بود ولی امروزه تدابییر داروئی را نیزمی توان به کار برد.
اگر علائم پروستات، زیاد مزاحم شما نیست و شما را زیاد ناراحت نمی کند، همین طوربا آن بسازید. منتهی دقت کنید که علائم بدتر نشوند. اگر زیاد ناراحت هستید به دارو متوسل شوید. این داروها بر دو نوعند یا «آلفابلاکرها» (1) هستند و یا«5آلفاردوکتاز این هی بیتورها» (2) که با نامهای تجارتی مختلف موجود هستند واینها داروهای ضد فشار خون می باشند که باعث آرامش (انبساط) بافت های ماهیچه های صاف پروستات و مجرای ادرار می شوند و در نتیجه به جریان طبیعی ادرار کمک می کنند.
«5آلفاردوکتوز این هی بیتور» با نام تجارتی مخصوص در ایران نیز مصرف می گردد.
این دارو در حدود 25 تا 30درصد حجم پروستات را کوچک می کند آنهم به سبب تاثیردر کار هورمون هائی است که اعث بزرگی پروستات می شوند. به طور کلی درمان در 25تا 50 درصد مردها موثر است اما ممکن است علائم کاملا تخفیف نیابند.
نباید فراموش کرد که درمان باید تحت نظر پزشک انجام بگیرد.
این نکته نیز قابل ذکر است که ناراحتی همه مردهای با پروستات بزرگ یکسان نیست.
پروستات از بافت ماهیچه ای صاف که منقبض می شوند و نسج غده ای که باعث انسدادمجرای ادرار می شود تشکیل شده است. در بعضی از مردها نسج ماهیچه ای صاف پروستات بیش از نسچ غده ای (3) است.
در کسانی که پروستات آنان دارای تورم بیشتر بوده و نسج غده ای زیاد بزرگ باشد«5آلفاردوکتوز» در واقع می تواند سودمند باشد. در مردانی که اندازه پروستات تقریبا معمولی است، ولی با وجود این بازهم از پروستات رنج می برند علت این است که ماهیچه های صاف فراوان دور مجرا منقبض می شوند برای آنان داروی فوق مفید نیست در صورتی که «آلفابلاکر» سودمند هستند.
پروستات کوچک اگر دارای علائمی است، کوچک تر شدن و چروک خوردن کمک موثری برای رفع علائم نخواهد کرد. متاسفانه هیچ کدام از این داروها بدون عوارض جانبی نیستند، به طوری که «آلفابلاگرها» در 5 تا 10درصد بیماران اعث سرگیجه، سردرد،خستگی و پرخونی بینی می شوند.
داروی نوع دیگر نیز پس از 6 ماه مصرف مداوم می تواند اثربخش باشد، و یکی ازعوارض جنبی آن این است که میزان « PSA » را در حدود 50درصد پائین می آورد که این از دقت آزمایش خون برای تشخیص سرطان پروستات می کاهد. آزمایش (PSA) منحصر به فردو دقیق برای تشخیص سرطان پروستات است و در 5درصد مردها نیز این داروها تمایل وتوان جنسی را از بین می برند. و این مشکلی است که با مصرف هر دو نوع دارو که باید همیشه مصرف شوند، پیش می آید.
اما به طور خلاصه در مورد جراحی پروستات
بسیاری از مردم واقعا دوست ندارند که سالیان دراز دارو بخورند بنابراین مایلند که جراحی شوند بسته به بزرگی پروستات و شدت علائم تصمیم گیری متفاوت است.
اگر پروستات بزرگ و علائم شدید هستند در این صورت معالجه قوی نیز لازم است. درچنین حالتی دارو و یا مراقبت، دیگر کارساز نیست و نمی تواند بهترین انتخاب باشد.
پس باید معالجه شدیدتری را، بسته به میزان ناراحتی، پذیرفت و نیز شغل بیمار نیزدر این تصمیم گیری موثر است. به طور مثال شخص بازنشسته که دائما در خانه است برای وی دشوار نیست که بارها به دستشوئی سر بزند ولی برای یک شخص پرکار و فعال که در بیرون از خانه کار می کند این امر مشکل است و وی تمام کوشش خود را به کارخواهد بست تا از این ناراحتی رهائی یابد.
در مورد راههای گوناگون درمان پروستات بزرگ خوش خیم باید نکات زیر را در نظرگرفت:
راههائی هستند که بهترین اثر را می بخشند و در عین حال که بسیار جدی وتهاجمی (4) و گران هستند، دارای عوارض جنبی نیز می باشند. در 5 سال اخیر راههای جدیدی پیدا شده اند که باعث کوچک شدن پروستات می شوند.
این راهها که تکنیک های کمتر تهاجمی و هرچند جراحی به تمام معنی نیستند، باوجود این روش درمان نسبتا شدید می باشند. در این روشها، به جای برش جراحی از راه مجرای ادرار به غده پروستات دست می یابند. برخی از این روشها عبارتند از:
1 - درمان با امواج کوتاه «مایکروویو» (5) از راه مجرای ادرار در این نوع معالجه یک «سوند» از راه مجرا وارد می کنند. با گرم کردن پروستات با«ماکروویو» به مدت لازم، یاخته های پروستات را از بین می برند. این عمل در حدودیک سال پیش (اردیبهشت 1375) از طرف اداره نظارت بر داروی آمریکا مورد تصویب قرار گرفته است.
2 - نوع دیگر معالجه به وسیله گرما این است که از راه مجرای ادرار با سوزن مخصوص به درمان پروستات بزرگ شده می پردازند به این طریق از راه مجرا و یک «آندوسکوپ » دو عدد سوزن نازک به نسوج اطراف پروستات وصل می کنند و به آن انرژی رادیوتراپی وارد می کنند. در آذرماه 1375 نیز این عمل مورد تصویب همان اداره قرار گرفته است.
این دو نوع درمان، که امید است به زودی در درمانگاه های مجهز کشور ما نیز رایج گردد و به دست متخصصان برجسته میهن ما که خوشبختانه تعدادشان هم کم نیست، رایج گردد و به طور سرپائی و با بی حسی موضعی انجام گیرد فقط 40درصد مردها لازم است چندروزی پس از عمل از «کاتاتر» مثانه استفاده کنند.
در اثر این دو نوع درمان، انساج مرده پروستات به وسیله بدن انسان جذب می شود.
بعضی افراد ممکن است در اثر این نوع درمانها احساس ناراحتی بکنند ولی غالباقادرند که کار روزانه را بلافاصله آغاز نمایند.
گرچه نتیجه عمل مانند جراحی نیست با وجود این در حدود شصت درصد بیماران راضی هستند چه بهتر از درمان داروئی نتیجه می گیرند. گاهی در این دو نوع معالجه که شبیه هم هستند ممکن است دفعه اول نتیجه خوب گرفته نشود و نیاز به مراجعه مجدد واقدام بعدی باشد.
گرچه در عمل جراحی پروستات نیز در حدود ده درصد مواقع نتیجه مطلوب به دست نمی آید. به هر حال مدتی طول می کشد که نتایج و عواقب این معالجات جدید کاملا روشن شوند. درحدود دو دهه پیش نیز نوعی درمان انجام ی گرفت به نام درمان با بادکنک یا بالون که بدینوسیله مجرا را گشاد می کردند ولی این گشادی بیش از یک سال دوام نمی آورد و مجرا به حال نخست بر می گشت.
نوع دیگر درمان که در اغلب مراکز مجهز ارولوژی، در کشور ما نیز سالهاست انجام می گیرد برداشتن قطعه بزرگی از پروستات ا ز راه مجراست که نتیجه بسیار خوب می دهدو در تخفیف علائم بسیار موثر است. اثر مفید این عمل در اغلب مردها، سالها پس ازعمل، باقی می ماند. اما به هر حال این خود نوعی عمل جراحی است.
نوع جدید درمان تراشیدن پروستات از راه مجرای ادرار است که بسیار امیدوارکننده است و آن عبارت است از «بخار و دود کردن (6) به وسیله جریان برق » است.
در این تکنیک به جای بریدن و تراشیدن پروستات، با جریان برق آن را به گاز وبخار تبدیل می کنند. در این نوع فن آوری (تکنیک) چون بافت پروستات، خشک و بخارمی شود، خونریزی به کمترین مقدار می رسد. این نیز مانند عمل قبلی، نیاز به بی حسی نخاعی و یکی دو روز اقامت در بیمارستان دارد.
اثر سودمند این عمل مدت طولانی باقی می ماند. این عمل احتمالا جای برداشتن پروستات با اشعه «لیزر» را بگیرد. در عمل جراحی با اشعه لیزر، نسج پروستات راتخریب می کنند. گرچه این عمل نیز به طور سرپائی انجام می گیرد و نیازی به بستری شدن نیست ولی بیهوشی عمومی لازم است. در حدود 7 تا 10 روز نیز بیمار باید از«کاتتر» استفاده کند.
اگر پزشک هیچ یک از راههای فوق را صلاح نداند اقدام به برداشتن پروستات با عمل جراحی می کند.
درخاتمه باید متذکر شد در مواردی که انسداد مجرای خروج ادرار شدید است وبیماری مدت طولانی ادامه داشته ست خطر از بین رفتن دائمی عملکرد کلیه ها به دلیل انسداد و عفونت، وجود دارد.
بنابراین نباید در اقدام به درمان، در موارد شدید تعلل کرد. افراد سالمند نیزنباید از سرطان پروستات غافل بمانند و به طور منظم از این حیث نیز باید موردآزمایش قرار گیرند چه سرطان پروستات یکی از شایع ترین سرطانهای سالخوردگان است.
پی نوشتها:
1 - Alpha - Blocker.
2 - 5 alpha - reductase inhibutor.
3 - Glandular
4 - Invasive.
5 - Microwave.
6- Electrovaporisation.
