عقاد، قربانی القاعده!

سرویس فرهنگ و هنر مشرق- «ساخت این فیلم حرام است» مصطفی عقاد در دو سالی که تکاپوی ساختن فیلم را داشت، مدام جملاتی از این دست را از نهادها و گروه‌های تندرو مانند وهابیون آل سعود می‌شنید که سینما را صور متحرکه‌ی حرام می‌پنداشتند ولی دست بردار نبود و آن قدر پافشاری و ایستادگی کرد تا این که سرانجام توانست آرزویش را محقق کنند.عقاد، 44 سال پیش از این تلاش در اول ژوئیه‌ی 1930 میلادی-10 تیر 1309 شمسی- در حلب سوریه به دنیا آمد. دومین شهر بزرگ سوریه که آن زمان تحت اشغال نیروهای فرانسه بود و الان هم به میدان جنگ بدل شده است. نوزده ساله بود که پدرش او را با یک قرآن و 200دلار، روانه‌ی آمریکا کرد آن هم در روزهایی که تازه، چهار سال از پایان جنگ جهانی دوم می‌گذشت. او در دانشگاه UCLA آمریکا در رشته‌ی هنرهای نمایشی درس خواند. شاگرد سام پکین پا بود و دوست حمید مجتهدی ایرانی که بعداً مجموعه‌ی «مستند ایران» را ساخت.

تحت تأثیر لورنس

پکین پا، پای عقاد را به سینما باز کرد و او علاوه بر تدریس، تهیه‌کننده‌ی تلویزیون هم شد تا این که تحت تأثیر فیلم لورنس عربستان، تصمیم گرفت فیلمی درباره‌ی پیامبر بسازد. این، اولین فیلم سینمایی بزرگ عقاد بود که ساختش حدود پنج سال طول کشید. حمایت نکردن هالیوود، بعضی کشورهای اسلامی، مشکلات هنگام فیلمبرداری و ... از عوامل طولانی شدن کار بود. عقاد بعد از محمد رسول الله، شیر صحرا را درباره‌ی عمر مختار، مبارز لیبیایی ضد استعمار ایتالیا در زمان جنگ جهانی دوم ساخت. او با این که سال‌ها تهیه‌کننده ی مجموعه‌ی فیلم‌های ترسناک هالووین بود اما دو دهه تلاشش برای پیدا کردن تهیه‌کننده‌ای برای ساخت فیلمی درباره‌ی صلاح الدین ایوبی، سردار کردتبار مسلمان در جنگ‌های صلیبی بی‌نتیجه ماند. فیلمی که عقاد برای ساختش، 80 میلیون دلار، هزینه برآورد کرده بود. او دوست می‌داشت که درباره‌ی جنگ‌های بوسنی و چچن هم فیلم‌هایی بسازد که هیچ کدام ساخته نشدند تا همچنان محمد رسول الله، گل سر سبد کارهایش باشد.

 

قربانی القاعده

مصطفی عقاد دوبار در سال‌های 1371 و 1378 شمسی به ایران آمد. مجتهدی، دوست قدیمی عقاد می‌گوید او در تهران به خانه‌ی امام خمینی(ره) در جماران رفت و تحت تأثیر فضا، اشک ریخت. او با وجود این که بیشتر از نیم قرن مقیم و شهروند آمریکا بود اما یک زندگی کاملا اسلامی و سوری در کالیفرنیا داشت و می‌گفت اگر به خانه‌ام بیایید، فکر می‌کنید به حلب آمده‌اید. 1 نوامبر 2005 میلادی-20 آبان 1384 شمسی-خبر سه انفجار در هتل‌های امان، پایتخت اردن رسانه‌ها را پر کرد. آن موقع خبری از داعش نبود و القاعده با رئیس بن لادن و شاخه‌ی ابومصعب زرقاوی در عراق تحت اشغال آمریکا، خبر ساز بودند. طالبان مسئولیت این انفجار را که 75 کشته بر جای گذاشت، برعهده گرفت اما خبر تکان دهنده سه روز بعد از راه رسید. مصطفی عقاد هفتاد و پنج ساله که در لابی هتل رادسون، منتظر ریما، دختر سی و سه ساله‌اش بود تا به مراسم عروسی بروند و زخمی شده بود، درگذشت. ریما در همان زمان انفجار کشته شده بود و عقاد، سه روز بعد به دخترش پیوست. پیکر عقاد از اردن به سوریه منتقل شد و در زادگاهش حلب به خاک سپرده شد. شهری که 10 سال بعد جولانگاه تندورهای دیگری مانند جبهه‌ی النصره و داعش شده بود.