با ماموگرافی به جنگ سرطان بروید

گفتگو با دکتر محمد رضا میر، جراح اونکولوژی
آقای دکتر! درباره الفبای ماموگرافی برایمان توضیح می‌دهید؟
ماموگرافی نوع خاصی از تصویربرداری به وسیله اشعه ایکس است که برای تهیه تصاویر دقیق از پستان استفاده می‌شود. در ماموگرافی از اشعه ایکس با دوز پایین استفاده می‌کنند تا تصاویری با وضوح بالا تهیه شود. طبق آمار اداره دارو و غذای آمریکا، با ماموگرافی می‌توان 85 تا90 درصد سرطان‌های پستان را حداقل دو سال قبل از امکان لمس آنها، تشخیص داد. ماموگرافی می‌تواند تغییرات پدیدآمده در بافت پستان را قبل از آنکه خود بیمار ویا پزشک وی احساس کند، کشف کند. زمانی که توده قابل لمس باشد، ماموگرافی می‌تواند به عنوان راهنمایی برای ارزیابی توده عمل کرده و به تشخیص خوش‌خیم یا بدخیم بودن آن کمک کند و اگر یک ناهنجاری در پستان با ماموگرافی اثبات شود، آزمایشات اضافی مانند سونوگرافی یا بیوپسی (نمونه‌برداری از توده) انجام می‌گیرند.
اگر خانمی بخواهد ماموگرافی کند، چه نکاتی را باید مدنظر داشته باشد؟
برای انجام ماموگرافی حتمال باید نکات چهارگانه زیر را رعایت کنید:
• در روز انجام ماموگرافی از هیچ دئودورانت، لوسیون، عطر یا پودری استفاده نکنید چرا که این مواد ممکن است بر کیفیت تصویر تاثیر بگذرانند.
• لباس‌های راحت بپوشید و سعی کنید لباستان دو تکه باشد؛ مثلا بلوز و دامن، چرا که باید هنگام انجام این تست بالاتنه بدون لباس باشد.
• پیش از انجام ماموگرافی از خوردن و نوشیدن هر چیزی که حاوی کافئین باشد، خودداری کنید چرا که ممکن است باعث حساس‌شدن سینه‌ شود.
• فیلم‌های ماموگرافی‌های قبلی‌تان را همراه بیاورید.
آیا سن خاصی را برای غربالگری پیشنهاد می‌کنید؟
در کشور ما سرطان پستان شایع‌ترین سرطان زنان می باشد ولی میزان بروز وشیوع آن از کشورهای غربی کمتر است. همچنین سن شایع ابتلا به این سرطان در کشور ما نسبت به کشورهای غربی ده تا دوازده سال پایین تر است. در کشور ما دستورالعمل کشوری در مورد نحوه غربالگری مناسب سرطان پستان ابلاغ نشده است وبهتر است از معاینه پستان توسط خود، معاینه پستان توسط پزشک ونیز ماموگرافی بسته به ریسک فاکتورهای مربوط به این سرطان در خودتان و با مشورت با مراکز بهداشتی درمانی و یا پزشک خود استفاده کنید.

در ماموگرافی چه چیزی دیده می‌شود و چقدر اهمیت دارد؟
تغییر مهمی که معمولاً در ماموگرام مشاهده می‌شود وجود یک توده است که می‌تواند در اثر کلسیفیه شدن و یا عوامل دیگری به وجود بیاید. توده عبارت است از سلول‌هایی که به صورت خوشه‌ای دور هم جمع شده‌اند و متراکم‌تر از سایر قسمت‌های بافت دیده می‌شوند. این توده‌ها ممکن است به وسیله بیماری‌های خوش‌خیم و یا سرطان ایجاد شود. ممکن است توده‌ای سال‌ها وجود داشته باشد و بدون تغییر باقی بماند که حاکی از خوش‌خیم بودن است. اگر ماموگرافی احتمال وجود سرطان پستان را تأیید کند، عکس‌برداری‌های بیشتر و بیوپسی تجویز می‌شود. تحقیقات انجام شده در اروپا و آمریکا نشان داده است که انجام ماموگرافی سالانه در زنان بالای 40 سال میزان مرگ و میر را تا حد 40 درصد کاهش می‌دهد.
آمارهای سازمان غذا و داروی آمریکا نیز نشان می‌دهد ماموگرافی قادر به تشخیص توده‌های موجود در پستان بیماران بالای 50 سال است، در حالی که این توده‌ها تا دوسال بعد نیز قابل لمس نیستند. توده‌هایی که در زنان 40 سال به بالا توسط ماموگرافی رؤیت می‌شود در مراحل بسیار ابتدایی هستند و این برای پزشکان بسیار مفید است. دوز اشعه ایکسی که در ماموگرافی استفاده می‌شود بی‌خطر بوده و دارای عوارض قابل توجهی نیست.
پیشرفت‌های اخیر: ماموگرافی دیجیتالی
یکی از آخرین پیشرفت‌های حاصل شده در زمینه ماموگرافی، ماموگرافی دیجیتال یا ماموگرافی با کمک کامپیوتر است. ماموگرافی دیجیتال شبیه ماموگرافی معمولی است و در آن از اشعه ایکس برای تولید تصاویر استفاده می‌شود با این تفاوت که در ماموگرافی دیجیتال از سیستمی استفاده می‌شود که مجهز به یک کامپیوتر دیجیتال است و به جای فیلم ماموگرام از یک گیرنده دیجیتال و کامپیوتر استفاده می‌شود.
تحقیقات نشان داده که ماموگرافی دیجیتال از دقت ماموگرافی معمولی برخوردار است. ماموگرافی دیجیتال امکان بیوپسی دقیق و سریع را به ما می‌دهد. این عمل به مدت زمان کمتر، کاهش درد و ناراحتی بیمار در طول آزمایش منجر می‌شود.
در این سیستم، تصاویر از دقت و وضوح بسیار بالایی برخوردار بوده و بلافاصله روی نمایشگر دستگاه قابل ملاحظه هستند. ماموگرافی دیجیتال دارای مجوز اداره دارو و غذای ایالات متحده برای هدایت بیوپسی است.
علاوه بر ماموگرافی دیجیتالview-spot روش دیگری از ماموگرافی دیجیتال به نام field-full در حال پیدایش است که به زودی جایگزین روش معمولی ماموگرافی خواهد شد.
در مقاله‌ای که در سال 2004 در مجله رادیولوژی آمریکای شمالی به چاپ رسید، آمده بود که ماموگرافی دیجیتال هیچ برتری خاصی نسبت به ماموگرافی معمولی ندارد اما محققان ثابت کردند که ماموگرافی دیجیتال به علت حساسیت بالای آن نسبت به ناهنجاری کوچک بافت پستان، از یک سو و از سوی دیگر به علت استفاده از دوزاژ پایین اشعه ایکس، نسبت به ماموگرافی معمولی از برتری محسوسی برخوردار است.
محققان آلمانی ثابت کرده‌اند که با ماموگرافی دیجیتال می‌توان دوز اشعه ایکس مضر را تا 50 درصد کاهش داد که این امر برای افرادی که نگران تأثیر منفی اشعه ایکس هستند، خبر امیدوارکننده‌ای است.
منبع:http://salamat.com
/ج