دانش‌آموزان هنگام مطالعه دیجیتال بیشتر یاد می‌گیرند یا مطالعه کاغذی؟
برای خانواده‌ها و معلمان، اینکه رسانه‌های مبتنی بر کامپیوتر تاثیر مخرب یا تاثیر مفید دارند، سوالی نگران‌کننده است. با افزایش محبوبیت ایبوک‌ها، آموزش آنلاین و منابع تحصیلی آزاد، محققان در تلاش‌اند تا بفهمند آیا دانش‌اموزان به خوبی متون برروی کاغذ، متون دیجیتالی را نیز درک و پردازش می‌کنند یا نه؟
جواب این سوال به سادگی بله یا خیر گفتن نیست، پس با بنیتا در ادامه مطلب همراه باشید.
خواندن دیجیتالی در مقابل کاغذی
من در تحقیق خود، راه‌های مطالعه برروی کاغذ و صفحه‌نمایش را با هم مقایسه کرده‌ام. بین سال‌های 2013 تا 2015، من اطلاعات دانش‌آموزان 429 دانشگاه در 5 کشور ایالات متحده، آلمان، ژاپن، اسلوانی و هند را جمع‌آوری کرده‌ام.
دانش‌آموزانی که در مطالعات من شرکت کردند، گزارش دادند که مطالعه کاغذی بسیار لذت‌بخش‌تر است، آن‌ها جمله‌هایی شبیه «من دوست دارم بوی کاغذ را استشمام کنم» یا «مطالعه برروی کاغذ، مطالعه واقعی است». گذشته از این، کتاب کاغذی به آن‌ها حس بودن در جای جای کتاب را می‌دهد و آن‌ها می‌توانند ببینند و احساس کنند که کجای متن قرار دارند.
نسخه چاپی برای چشم ضرر کمتری دارد. H.Moon CC BY-NC-ND
نسخه چاپی ضرر کمتری به چشمان می‌زند و احتمال چندکاره‌شدن را کاهش می‌دهد. تقریبا نیمی از شرکت‌کنندگان از خستگی چشمانشان هنگام مطالعه دیجیتالی گله و شکایت داشتند، 67 درصد از خوانندگان دیجیتالی در مقایسه با 41 درصد از خوانندگان کاغذی از احتمال زیاد چندکاره‌شدن در هنگام مطالعه می‌گویند.
در همان زمان، پاسخ‌دهندگان مزیت‌هایی نیز برای مطالعه دیجیتالی نام بردند: توانایی مطالعه در تاریکی، سهولت پیداکردن اطلاعات یک کتاب، جلوگیری از قطع درختان و حتی چندکاره بودن هنگام مطالعه دیجیتالی.
سنجش یادگیری
اما سوال بزرگ‌تری که وجود دارد اینست: آیا دانش‌اموزان هنگام خواندن برروی صفحات دیجیتالی، یادگیری بیشتری خواهند داشت؟
تعدادی از محققان توانستند با درخواست از مردم برای خواندن یک متن برروی صفحات دیجیتالی و کاغذی، یادگیری و درک مطلب آن‌ها اندازه‌گیری کنند.
اکثر مطالعات نشان می‌دهد نتایج مطالع برروی صفحات دیجیتال و کاغذی یکسان است، هرچند در تست‌ها، افرادی که مطالعه کاغذی داشته‌اند نمره بهتری گرفته‌اند.
با این حال، مشکلی وجود دارد و آن هم ساده‌انگارانه بودن ابزارهای اندازه میزان یادگیری است. خواندن متون و جواب‌دادن به سوالات ابزاری آشنا برای آزمایش میزان یادگیری است اما تقریبا چیزی درباره فهم عمیق‌تر متون به ما نمی‌دهد.
بعضی محققان شروع به پرسیدن سوالات متنوع‌تری کردند، برای مثال یکی از محققان از مردم خواست یک داستان را برروی صفحات دیجیتالی و کاغذی بخوانند و بعد آن داستان را بازسازی کنند، صفحات کاغذی نتیجه بهتری گرفتند.
یکی دیگر از جنبه‌های یادگیری اینست که ببینیم چقدر تفاوت می‌کند، اگر دانش‌آموزان تحت شرایط آزمایشگاهی قرار گیرند و متن را بخوانند یا بالعکس. این سری محققان اجازه دادند شرکت‌کنندگان هرچقدر زمان می‌خواهند برای خواندن متون بگذارند. در نتیجه این آزمایش، خواندن متون برروی صفحات دیجیتالی زمان کمتری برد اما نتیجه بدتری هم در تست‌ها داشت.
این نتیجه زیاد تعجب‌آو نیست، ما برروی اینترنت جستجو می‌کنیم و مطالب را سطحی می‌خوانیم به جای اینکه به آرامی و با دقت آن مطلب را هضم کنیم. در مطالعات من، یکی از دانش‌اموزان پیام داد:
خواندن تعداد صفحات مشابه در صفحات کاغذی زمان بیشتری از صفحات دیجیتالی می‌گیرد.
شخص دیگری شکایت کرد،
خواندن برای من زمان بیشتری می‌گیرد، زیرا من با دقت می‌خوانم.
تفکر انتقادی و خواندن
چقدر سوالات امتحانی به اهداف آموزشی مربوط هستند؟ امروزه گمانه‌زنی‌هایی درباره اینکه دانش‌آموزان تفکر انتقادی داشته‌باشند یا نه، می‌شود. دسترسی به این هدف سخت است، اما واضح است دانش‌آموزان می‌توانند ایده‌های پیچیده را درک کنند، شواهد را ارزیابی کنند، جنبه‌های فکری جایگزین را بسنجند و استدلال‌های قابل توجیه بسازند.
برای کسب مهارت در تفکر انتقادی، حداقل در سطح سواد جامعه، دانش‌آموزان باید بتوانند متون را هضم کنند. متن ممکن است طولانی، پیچیده یا هردو باشد. برای رسیدن به این مرحله، دانش‌اموز باید سطحی‌نگری، فرار کردن و حواس‌پرتی مداوم را کنار بگذارند.
پس، آیا خواندن برروی کاغذ مهارت‌های تفکر انتقادی ایجاد می‌کند یا صفحات دیجیتالی؟
مطالعه به توسعه تفکر انتقادی کمک می‌کند. mrskradz
تحقیقات و مطالعاتی که قبلا درباره‌شان صحبت کردیم، اطلاعات کمی از نحوه خواندن برای تعمق جدی یا تجزیه و تحلیل متون، می‌دهد. بنابراین ما یک راه جایگزین برای کسب این اطلاعات یافتیم. ما از دانش‌آموزان درباره الگوهای خواندن برروی صفحات کاغذی و دیجیتالی پرسیدیم (مانند پزشکان که از سابقه بیماری‌های بیمارشان جویا می‌شوند تا بتوانند راهکارهای مناسب برای بهبود آن‌ها بدهند).
در حالی‌که مطالعات من مستقیما به اندازه‌گیری یادگیری نمی‌پردازد، پرس و جوهایی درباره الگوها و اولویت‌های خواندن دانش‌اموزان انجام دادم.
وقتی از دانش‌آموزان پرسیدم در کدام نوع مطالعه، تمرکز بیشتری دارید؟ 92 درصد مطالعه کاغذی را انتخاب کردند. در مطالعه آکادمیک طولانی نیز 86 درصد، مطالعه کاغذی را ترجیح دادند. همچنین شرکت‌کنندگان می‌گفتند اگر نوشته‌های آکادمیک طولانی برروی کاغذ باشند، ما حاضریم دوباره هم آن‌ها را بخوانیم.
شمار زیادی از دانش‌آموزان باور داشتند، مطالعه بروی صفحات کاغذی تاثیر بیشتری در یادگیری آن‌ها دارد. یک نفر از آن‌ها گفت:
صفحات کاغذی برای تمرکز بهتر است.
دیگران اظهار داشتند:
من احساس می‌کنم مطالب راحت‌تر در ذهنم می‌مانند.
من احساس می‌کنم بیشتر می‌فهمم.
در صحبت درباره صفحات دیجیتالی، دانش‌آموزان از موضوعاتی چون خطر حواس‌پرتی و نبود تمرکز گله داشتند.
بدیهی است، ادراک دانش‌آموز مشابه نتایج اندازه‌گیری یادگیری نیست. و تحقیق من ارتباط بین تفکر انتقادی و پلتفرم‌های خواندن را آزمایش نکرد.
با این‌حال، الگوی خواندن نمایان شد: مشخص است صفحات کاغذی نوع مناسب و بهتری برای کارهای جدی است.
دیجیتال قابل دسترس و ارزان است
در همین حال، ما نمی‌توانیم از بعضی فاکتورها که ممکن است برروی تصمیم دانش‌آموزان در انتخاب پلتفرم مطالعه خود در مدرسه تاثیر بگذارد، بگذریم.
قابل دسترس‌بودن یک فاکتور قابل اعتنا است: بیش از 40 درصد از شرکت‌کنندگان در مطالعات من اشاره داشتند قابل دسترس‌بودن (مانند دسترسی راحت به ابزار موردنیاز) فاکتوری است که آن‌ها بیشتر برروی صفحات دیجیتال دوست دارند.
پول فاکتور تغییر دهنده بعدی است. دانش‌آموزان به خوبی از قیمت نسخه‌های دیجیتالی و کاغذی خبر دارند و به خصوص قیمت کاغذ را می‌دانند. یکی از دانش‌آموزان می‌گفت:
هزینه‌ها بر همه‌چیز من حکمرانی می‌کنند.
بسیاری از دانش‌آموزان فاش کردند ما نمی‌توانیم تعادلی بین امور مالی و یادگیری ایجاد کنیم. وقتی سوال شد اگر قیمت مطالعه کاغذی و دیجینالی یکی باشد، شما کدام را برای کارهای آکادمیک خود انتخاب می‌کنید، 87 درصد صفحات کاغذی را انتخاب کردند.
وفق‌دادن به یادگیری دیجیتالی
ما همچنین باید روند رو به رشد دانشگاه‌ها در انطباق برنامه درسی آن‌ها با دنیای دیجیتال برای دستکاری، اسکن و پیداکردن به جای خواندن آرام و بادقت را در ذهن داشته‌باشیم.
چگونه می‌توان با دیجیتالی انطباق پیدا کرد؟ ITU Pictures
پروفسورها اکنون به دنبال راهی برای خلاصی از مطالب طولانی و پیچیده به نفع کسانی که مطالب کوتاه و ساده‌تر را ترجیح می‌دهند، هستند تا بتوانند الگوهای خواندن را به الگوی خواندن دیجیتالی در این جهان غیر آکادمیک نزدیک‌تر کنند. این دنیا به نسخه خلاصه شده متون عادت کرده‌است.
سوال بعدی اینست: دانشگاه‌ها چطور می‌توانند به دانش‌اموزان در مطالعه بادقت و تفکر و بدون حواس‌پرتی به دستگاه‌های دیجیتال کمک کنند؟
یک کلید در انطباق دانش‌آموزان اینجاست. تحقیقات نشان داد، نمی‌توان به دانسته‌های دانش‌آموزان توسط مطالعه دیجیتالی اعتماد کرد. آموزش تفکر هنگام مطالعه دیجیتالی (مانند یادداشت کلمات کلیدی هنگام مطالعه) ممکن است به یادگیری آن‌ها کمک کند.
یک مورد انطباق دیگر تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری است. صفحات نمایش مدرن به چشم کم‌تر آسیب می‌رسانند و نرم‌افزارهای حاشیه‌نویسی مطالعه را بهبود بخشیده‌اند. برخی دستگاه‌های خواندن دیجیتالی امروزه ابزاری مانند چرخش فیزیکی کتاب و قابلیت چند علامت‌زنی دارند.
با این‌حال، به نظر من، خواندن دیجیتالی برای متون کوتاه و ساده بسیار خوب است، اما نمی‌تواند جوابگوی متون بلند و نیازمند درک عمیق که بیشتر در تحصیلات دانشگاهی به کار می‌رود، باشد.
