ما چرا غَش می‌کنیم؟

 

غش با تشنج فرق دارد
 

یادم هست اولین باری که واژه «غش» را شنیدم، وقتی بود که در دوران ابتدایی، مدیر مدرسه‌‌مان که خدا رحمت‌اش کند، مشغول یکی از سخنرانی‌های طولانی‌اش بود که ناگهان یکی از هم‌کلاسی‌هایم که کنار من ایستاده بود، روی زمین افتاد. سخنرانی قطع شد و مسوولان مدرسه فورا سراغ آن هم‌کلاسی‌ آمدند و او را به اورژانسی در نزدیکی مدرسه منتقل کردند. طفلک احتمالا به خاطر اینکه صبحانه نخورده بود و زیادی سرپا ایستاده بود، غش کرده بود ولی یادم هست که آن‌روز هم مثل همین حالا، بعضی‌ها خیال می‌کردند که او تشنج کرده و از حال رفته است. واقعیت این است که هنوز هم خیلی‌ها تفاوت غش و تشنج و صرع را نمی‌دانند. شما می‌دانید؟
از دست دادن ناگهانی هوشیاری یکی از نگران‌کننده‌ترین حوادث پزشکی است. حملات غش یا از حال رفتن، به طور کلی، بی‌خطرترین این حوادث هستند؛ مثلا برخی از افراد کاملا سالم با دیدن خون غش می‌کنند و چند دقیقه بعد هم کاملا به حالت اول بازمی‌گرداند اما همه انواع غش، تشنج و سکته‌های مغزی را باید به شکل فوریت‌های بالقوه خطرساز پزشکی مداوا کرد. فردی که از هوش رفته است نیاز به مراقبت‌های فوری دارد.

علل و راه‌حل غش
 

افراد زمانی غش می‌کنند یا از حال می‌روند که خون‌‌رسانی به مغز آنها بیش از حد کاهش می‌یابد. فردی که در حال غش کردن است ابتدا دچار رنگ‌پریدگی می‌شود زیرا خون بسیار کمی به پوست‌اش می‌رسد و سپس به طور موقت هوشیاری خود را از دست می‌دهد. معمولا در عرض یک دقیقه دراز کشیدن، جریان خون فرد به حالت قبلی بازگشته و او هوشیاری خود را باز می‌یابد. حملات غش ممکن است هیچ اهمیت پزشکی نداشته یا علامتی از یک اختلال جدی باشد. چند اختلال پزشکی، از جمله بی‌نظمی‌های مرگ‌بار قلبی و سرفه‌های ناگهانی و شدید می‌توانند موجب غش و از حال رفتن فرد شوند. برخی افراد هم وقتی خیلی خسته می‌شوند، خبرهای ناراحت کننده می‌شنوند یا چیز ناخوشایندی می‌بینند، از حال می‌روند. در این وضعیت، ضربان قلب کند شده و فشار خون دچار افت ناگهانی می‌شود. مهم نیست چه اندازه پیش پا افتاده به نظر می‌آید بی‌هوشی را باید مثل یک فوریت پزشکی تحت درمان قرار داد تا وقتی که نشانه‌ها بر طرف شده و علت آن مشخص شود.

درمان را از کجا شروع کنیم؟
 

برای کمک به شخصی که غش کرده یا احساس می‌کند در شرف غش کردن است، چند کار می‌توانید انجام دهید. ابتدا او را در وضعیت درازکش قرار دهید. اگر کسی در وضعیت نشسته یا ایستاده از ضعف و سرگیجه شکایت دارد، او را بخوابانید. اگر جایی برای این کار نیست، از او بخواهید در وضعیت نشسته، به جلو خم شده و سرش را بین زانوها قرار دهد. این کار به افزایش جریان خون مغز کمک می‌کند. اگر شخص غش کرده و هنوز در وضعیت نشسته است فورا او را روی زمین بخوابانید. اگر حمله غش باعث زمین خوردن فرد شده او را به پشت بخوابانید. افرادی که هوشیاری خود را از دست می‌دهند گاهی استفراغ می‌کنند. از این رو باید به دقت راه هوایی مریض را وارسی و از باز بودن آن اطمینان حاصل کنید. همین‌طور علایم حیاتی او را بررسی کنید: آیا نفس می‌کشد؟ اگر نفس نمی‌کشد، مشکل ممکن است جدی‌تر از یک حمله غش باشد. بلافاصله احیای قلب و ریه را شروع کنید. از یک نفر هم بخواهید به اورژانس زنگ بزند. اگر نفس می‌کشد، پاهای مریض را روی صندلی یا هر شی بلند بگذارید، به طوری که پاها بالاتر از سرقرار گیرند. این وضعیت به قوه جاذبه این امکان را می‌دهد تا خون را به سمت مغز بکشد. کمربند، یقه یا هر لباس تنگی را شل کنید. معمولا فرد به سرعت هوشیاری خود را باز می‌یابد. در مرحله بعد، سایر علایم و نشانه‌ها را بررسی کنید. ببینید که بیمار درد قفسه سینه دارد یا نه؟ آیا مشکل تنفسی واضح در او وجود دارد؟آیا مریض از خواب‌رفتگی یا ادامه ضعف عضلانی شکایت دارد؟ اینها ممکن است علایم یک بیماری زمینه‌ای باشند. در صورت بروز هر کدام از این علامت‌ها و نشانه‌ها فورا از اورژانس‌ تقاضای کمک کنید. در مرحله بعد، به شخص آرامش دهید. وقتی حمله غش و ضعف تمام شد رنگ چهره مریض به حالت طبیعی بازمی‌گردد. اغلب اوقات ممکن است تا مدتی پس از غش، فرد همچنان احساس ضعف و بی‌حالی داشته باشد، بنابراین استراحت کردن وصحبت نکردن به مدت چند دقیقه فکر خوبی است. در مرحله بعد، به مداوای آسیب‌های احتمالی بپردازید. اگر در اثر غش کردن و زمین خوردن، فرد دچار آسیب‌هایی شده هر نوع کوفتگی، کبودی یا جراحت را مداوا کنید و اگر این صدمات جدی هستند از اورژانس تقاضای کمک کنید.

فرق غش و تشنج
 

شاید بپرسید تفاوت غش با تشنج چیست و چه طورآنها را از همدیگر تشخیص دهیم؟ به طور طبیعی، سلو‌ل‌های مغزی، دشارژهای الکتریکی هماهنگ و منظمی ایجاد می‌کنند اما وقتی این دشارژها (تخلیه بار الکتریکی) نامنظم شده و سازمان‌دهی خود را از دست بدهند تشنج رخ می‌دهد. تشنج بزرگ‌ (گراندمال) که به آن حمله هم می‌گویند، حالتی غیرارادی از انقباض و شل شدن متفاوت عضلات، همراه با از دست دادن هوشیاری است. تشنج‌های ناشی از بیماری‌ صرع، رایج‌ترین نوع تشنج هستند اما چند نوع اختلال دیگر هم می‌توانند باعث تشنج شوند: نارسایی کلیه، مننژیت (التهاب پرده‌های مغز) ، انتشار مسمومیت در خون (توکسمی) بارداری، صدمات سر، ترک ناگهانی برخی از داروها مثل دیازپام و ...

طرز برخورد با تشنج
 

وقتی در کنار فردی هستید که دچار تشنج شده اقدامات زیر را انجام دهید:• نگذارید شخص به خودش آسیب‌ برساند: اگر فرد دچار استفراغ شد، سر او را به یک طرف بچرخانید، به طوری که مواد استفراغ شده از دهان‌اش خارج و وارد نای یا ریه نشوند. مبلمان یا اشیای اطراف بیمار را جمع کنید تا خطر آسیب رسیدن به او حین حرکات غیرارادی بدن، کاهش یابد. سعی نکنید جلوی حرکات شخص تشنجی را بگیرید. اگر چه ممکن است تنفس شخص به طور گذرا متوقف گردد و اگر رنگ پوست‌اش روشن باشد ممکن است در نتیجه کمبود اکسیژن باشد اما تنفس تقریبا همیشه بدون نیاز به احیای قلب و ریه به حالت طبیعی بازمی‌گردد.• شخص را به پهلو بخوابانید: وقتی تشنج تمام شد شخص را به پهلو بخوابانید. این وضعیت امکان تنفس طبیعی را فراهم کرده و به مواد استفراغ شده، اجازه می‌دهد از دهان و راه هوایی خارج شوند. چنانچه حین تشنج زبان یا لپ خود را گاز گرفته باشد ممکن است از دهان‌اش خون بیاید. پس از تشنج، فرد ممکن است تا مدتی گیج و منگ باشد. تا موقعی که هوشیاری خود را کاملا باز یابد، او را تحت مراقبت قرار دهید.
چنانچه شخص دچار تشنج شده و یکی از نکات زیر در مورد او صدق می‌کند از اورژانس تقاضای کمک کنید:
• فرد مورد نظر اصلا سابقه تشنج نداشته
•حمله تشنج بیش از چند دقیقه طول کشیده
• تشنج حالت راجعه دارد.

3 اشتباه رایج غش
 

1) دادن آب قند به فردی که غش کرده!
یکی از رایج‌ترین تصورات نادرست هنگام غش کردن، مصرف آب قند است. باید توجه داشته باشید که دادن آب قند به فرد غش کرده ممکن است خطرناک باشد زیرا آب قند در حالتی که هوشیاری فرد کامل نیست، به داخل ریه می‌رود و باعث اختلالات تنفسی و حتی خفگی خواهد شد اما هنگامی که هوشیاری فرد تا حدودی بازگشت، دادن آب قند یا مایعات شیرین بلامانع است.
2) غش ناشی از ضعف است یا ناشی از جن‌زدگی!
غش کردن یا سنکوپ عبارت است از بی‌هوش شدن ناگهانی و کوتاه‌مدت که به دلیل نرسیدن اکسیژن کافی به مغز اتفاق می‌افتد. استرس‌های شدید و بلند شدن از تخت یا صندلی به‌طور ناگهانی از شایع‌ترین علل این بیماری به شمار می‌روند اما برخی اختلالات ضربان قلب و بیماری‌هایی مانند صرع نیز می‌توانند این بیماری را به وجود آورند. آب و هوای گرم، کهولت سن و حتی دیابت نیز می‌تواند در بروز غش موثر باشد. خالی از لطف نیست که یک باور نادرست دیگر را هم متذکر شوم. بیش از این تصور می‌شد که فردی که غش یا تشنج کرده، جنی شده و یا جن در او رسوخ کرده است اما پذیرش این باور نادرست نیز موجب پنهان‌کاری فرد مبتلا به غش یا تشج می‌شود و از درمان بیماری خود بی‌تفاوت می‌گذرد. این در حالی است که غش کردن پدیده‌ای خوش‌خیم و کنترل‌شونده است و فرد می‌تواند به راحتی به زندگی بازگردد. نکته آخر نیز اینکه اگر دفعات بروز غش کردن زیادتر از دوبار باشد، می‌تواند بیماری صرع باشد و نیاز به درمان‌های بیشتری خواهد داشت.
3) با بوی کاه‌گل، غش‌کرده‌ها به هوش می‌آیند!
اگر یادتان باشد سال‌ها پیش برای افرادی که غش می‌کردند کاهگل یا کاهگل آب‌زده می‌آوردند و جلوی بینی او می‌گرفتند. این باور نیز قدیمی شده است و اگر تصور کنیم فردی دچار هیستری است، می‌توانیم پنبه الکل جلوی بینی‌اش بگیریم و او را به هوش آوریم ولی اگر بی‌هوشی جدی باشد با پنبه الکل هم نمی‌توان فرد را هوشیار کرد.

 

منبع:www.salamat.com
/خ