با افزایش مواد پاک‌کننده و تنوع در انواع شوینده‌ها و وسایل تمیز‌کننده به‌ویژه برای تمیز کردن منازل مسکونی و رعایت نکردن اصول پیشگیری، میزان شیوع اگزمای خانم‌های خانه‌دار افزایش‌یافته و این مقاله در این باره است.
اگزمای زنان خانه‌دار در بیشتر موارد، محدود به همان ناحیه تماس است و به ندرت به نواحی دیگر گسترش می‌یابد مگر اینکه شدت التهاب بسیار زیاد باشد یا اینکه التهاب مدت زمان زیادی طول کشیده باشد. البته این بیماری در اغلب موارد بی‌خطر است و اصلا نگران‌کننده نیست. هیچ ارتباطی با سرطان‌های پوستی ندارد و هیچ‌یک از اعضای داخلی بدن را هم درگیر نمی‌کند. به علاوه، این بیماری به هیچ عنوان مسری نیست و از شخصی به شخص دیگر منتقل نمی‌شود.
اگزما چیست؟
در اگزما یک واکنش ازدیاد حساسیتی (مشابه آلرژی) در پوست ایجاد می‌شود که ایجاد‌کننده التهاب مزمن است. التهاب موجب می‌شود پوست خارش‌دار و پوسته پوسته شود. تحریک مزمن پوست و خراشیدگی می‌تواند پوست را ضخیم و ظاهر آن را براق کند. تماس با محرک‌های محیطی مانند خشکی پوست، تماس با آب، تغییر دما و استرس می‌تواند علایم را بدتر کند.
«اگزمای تحریکی تماسی» یکی از شایع‌ترین انواع اگزما است و ممکن است با ضخیم شدن پوست آن ناحیه و ایجاد ترک‌های کوچکی در آن منطقه نیز همراه شود. تقریبا 75 درصد از اگزماهای تماسی از تماس با مواد تحریک‌کننده ناشی می‌شود. اگزماهای تماسی، انواع متعددی دارند و یکی از شایع‌ترین انواع‌شان هم همین نوع مورد بحث است: اگزمای خانم‌های خانه‌دار.
علایم و نشانه‌ها
آب، صابون، شوینده‌ها و دیگر مواد تحریک‌کننده موجب از بین رفتن رطوبت و چربی سطح پوست می‌شوند. با از بین رفتن این سطح چرب، دو اتفاق می‌افتد؛ اول اینکه خود این مواد تحریک‌کننده، فرصت پیدا می‌کنند تا به لایه‌های عمقی‌تر پوست نفوذ کنند و آن را ملتهب سازند. دوم اینکه دیگر عواملی که پیش از این هم بر سطح پوست حاضر بودند اما توان تحریک و آزار پوست را نداشتند، حالا از آب گل‌آلود ماهی می‌گیرند و فرصت مزاحمت پیدا می‌کنند. مواد تحریک‌کننده آن‌قدر سریع سطح پوست را تخریب می‌کنند که به طور معمول پوست بدن حتی فرصت ترمیم هم پیدا نمی‌کند.
البته تماس گاه‌به‌گاه با این مواد، مشکل‌ساز نیست اما با استفاده مکرر از آنها، آثار تخریبی‌شان به مرور ظاهر می‌شود. ابتدا پوست خشک می‌شود، سپس پوسته پوسته می‌شود و ترک می‌خورد و به این ترتیب به تدریج اگزما مراحل خود را طی می‌کند. آن بخش از پوست دست که بیشتر در معرض آب و تحریک‌کننده‌ها قرار می‌گیرد، به خصوص قسمت‌های نازک‌تر پوست، بیشتر درگیر التهاب می‌شود. نوک انگشتان، ناحیه میان انگشتان و نیز پشت دست از جمله همین نواحی آسیب‌پذیر هستند. در موارد شدیدتر حتی ممکن است کف دست هم درگیر شود. اگر پوست اطراف ناخن‌ها به اگزما دچار شود، خود ناخن‌ها هم به احتمال زیاد دچار تغییر شکل خواهند شد.
اگزمای خانم‌های خانه‌دار، اگزمای شغلی
آب، صابون، انواع پاک‌کننده‌ها، شوینده‌ها محلول‌های اسیدی و قلیایی و حلال‌های آلی همگی می‌توانند باعث تحریک شوند و پوست را به التهاب دچار کنند، به‌خصوص اگر وضعیت شغلی شخص طوری باشد که او را مجبور کند روزانه چند نوبت، دست‌هایش را در معرض آب و این مواد تحریک‌کننده قرار بدهد.
پس تعجبی ندارد اگر بگوییم که اگزمای خانم‌های خانه‌دار فقط منحصر به خانم‌های خانه‌دار نیست بلکه نوعی اگزمای شغلی است اما نکته جالب در خصوص اگزما این است که بیشتر مبتلایانش به طور معمول یک زمینه آلرژی داخلی هم دارند یعنی آسیب‌پذیریشان نسبت به مواد تحریک‌کننده خارجی، بیشتر از حد معمول است.
اصول درمان
• کاهش دفعات شستشو و تماس با آب و مواد شوینده
• استفاده از دستکش‌های پلاستیکی با پوشش داخلی از جنس نخ در هنگام شستشو
• استفاده از صابون‌های گلیسیرین
• استفاده از نرم‌کننده‌ها و چرب کردن دست‌ها
• استفاده از آنتی‌هیستامین جهت کنترل خارش
فرد باید ازهرچیزی که علایم را بدترمی کند، مانند مواد غذایی حساسیت‌زا و مواد محرک مانند پشم و مواد آرایشی در حد ممکن پرهیز کند. پوست خشک به طور معمول بیماری را بدتر می‌کند. موقع شستشو یا حمام، تماس با آب را به حداقل برسانید و صابون کمتری نسبت به حالت طبیعی مصرف کنید. بعد از حمام بهتر است پوست با کرم‌های نرم‌کننده، زمانی که هنوز پوست مرطوب است، چرب شود. تغییر دما و فشار عصبی ممکن است سبب تعریق و بدتر شدن بیماری شود.
درمان ضایعات شامل استفاده از مرطوب‌کنند‌ه‌های تسکین‌دهنده، صابون‌های ملایم، یا مرهم مرطوب می‌باشد. محلول‌های ضد خارش ملایم یا کورتون موضعی(کم قدرت) ممکن است تسکینی برای ضایعات خفیف، در حال بهبود، یا خشک پوسته‌دار باشد.
نواحی مزمن ضخیم را می‌توان با پمادها یا کرم‌هایی که حاوی ترکیبات تار، کورتون (با قدرت متوسط یا بالا) و اجزایی که پوست را نرم و مرطوب می‌کنند، درمان کرد. کورتون سیستمیک ممکن است در موارد شدید برای کاهش التهاب تجویز شوند. اگزما یک بیماری مزمن است ولی با درمان و اجتناب از مواد محرک قابل پیشگیری است.
عوارض اگزما به ویژه در خانم‌های خانه‌دار شامل عفونت باکتریایی ثانویه پوست و تشکیل بافت جوشگاهی دایمی است.
منبع:http://www.salamat.com
/ج
