عموماً این طور به نظر می‌آید که در یک مکالمه، حرف زدن جنبه فعال و گوش دادن جنبه‌ی غیر فعال آن است اما همانند صحبت کردن، گوش دادن هم نیاز به تمرکز و مشارکت دارد. در شنیدن متقابل، شنونده روی سخنان و ایده‌‌های گوینده تمرکز می‌کند و به او بازخورد می‌دهد تا گوینده بداند که احساسات شنونده نیز در این مکالمه درگیر است. این مقاله توصیه‌هایی برای افزایش مهارت شنیداری متقابل به شما ارائه می‌کند.
شنیدن متقابل نوعی از شنیدن است که در آن به افکار و احساسات گوینده توجه زیادی می‌شود و یک تکنیک ارتباطی است که در آن شنونده، گوینده را درک می‌کند و نظراتش را به او بازتاب می‌دهد. شنیدن متقابل به افزایش درک متقابل و ایجاد اعتماد بین طرفین کمک می‌کند و در حل مشکلات ارتباطی و توسعه و بهبود روابط مؤثر است. در این حالت گوینده تشویق می‌شود که صریح و روشن حرف بزند و افکار و عقاید خود را به راحتی بیان کند. هم چنین آنها می‌توانند به راه حل مشکلشان فکر کنند و در نهایت روابط شفاف‌تر می‌شوند.
روانشناسان و مشاوران از مهارت شنیدن متقابل استفاده می‌کنند چون آنها نیاز دارند که شنونده‌های صبور و همدلی باشند؛ به کمک آنها مردم احساسات و مشکلات خود را بهتر درک می‌کنند. هم چنین برای بهبود روابط، این مهارت باید توسط رؤسا و زیردستانشان، همسران و دوستان به کار گرفته شود.
چگونه مهارتهای شنیداری متقابل را افزایش دهیم؟
- اولین قدم این است که در مکالمه به طور فعال شرکت کنید و روی نظر گوینده تمرکز کنید و منظور او را بفهمید.
- هر گونه مزاحمتی را حذف کنید یا از آن دوری کنید. از موضوع بحث یا مکالمه منحرف نشوید.
- خیلی مهم است که به گوینده، تأیید افکار و احساساتش را نشان دهید؛ این کار را با حالت چشم و یا زبان و حالت بدن می‌توانید انجام دهید. شنونده باید به گوینده بفهماند که بین آنها یک درک متقابل وجود دارد.
- به گوینده اجازه دهید که هرچه می‌خواهد بگوید و صحبت او را قطع نکنید و از او سؤالهای خوبی بپرسید تا مطمئن شوید که منظورش را فهمیده‌اید. سؤالات به گوینده کمک می‌کنند تا جنبه‌هایی را که فراموش کرده یا نادیده گرفته کشف کند. شنونده باید سؤالاتی را بپرسد که گوینده را تحریک کند تا راه حل را بیابد و از سؤالات عیر ضروری اجتناب کند.
- از انتقاد کردن، پند دادن و توضیح دادن از دیدگاه خودتان پرهیز کنید. در عوض از کلمات خودتان برای توضیح آنچه از گوینده شنیده و درک کرده‌اید، استفاده کنید.
- شنونده باید با گوینده همدلی کند و با تأیید نظرات، گوش دادن عمیق و دقیق به او و بی‌طرفی، گوینده را تشویق کند تا بلند بلند فکر کرده و آزادانه صحبت کند. با این کار، شنونده، گوینده را بهتر درک می‌کند و باعث ایجاد اعتماد می‌شود.
- شنونده باید حال گوینده را درک کند و سپس احساساتش را با مهارتهای کلامی و غیر کلامی بازتاب دهد. برای این کار باید شنونده روی حالات گوینده که با کلمات، حالات چهره، زبان بدن، تن صدا، ژستها و حالات غیر کلامی دیگر بیان می‌شوند، به شدت تمرکز کند.
- شنونده باید حالت آرام و راحتی را از خود نشان دهد تا این حالات به گوینده نیز القاء شده و او نیز احساس راحتی و آرامش کند.
- روی چیزهای مشخص تمرکز کنید تا چیزهای مبهم؛ چون در بیشتر مواقع گوینده برای اینکه از احساسات دردناک اجتناب کند خلاصه گویی می‌کند و یا شفاف توضیح نمی‌دهد. در این صورت از گوینده خواهش کنید که واضح صحبت کند تا همه چیز مشخص شود.
- هنگامی که افکار گوینده را به خودش بازتاب می‌دهید باید صریح، دقیق و غیر رسمی باشید و از کلمات صحیح و حالات بدن درست استفاده کنید تا آنچه را که درک کرده‌اید به گوینده منتقل کنید.
مهم نیست که مهارتهای شنیداری شما در چه حدی است؛ این گوینده است که باید بگوید تا چه حد منظور او را درست فهمیده‌اید. گوش دادن فعال و بازخورد احساسات گوینده به خودش باعث می‌شود که افکار گوینده برای خودش روشن و واضح شود و راه حلی برای مشکلاتش پیدا کند. با تمام اینها برای موفق شدن در شنیدن متقابل باید مثبت اندیش، مشوق، صبور وشکیبا، صادق، یاری رسان و دارای مهارتهای شنیداری عالی باشید.
