9 مرداد مصادف با روز ملی اهدای خون در کشور است. اهدای خون اقدام پسندیده‌ای است که خوشبختانه در کشور ما آمار بالایی دارد، چراکه فرهنگ ایثار واز خودگذشتگی از گذشته با مهر ایرانی گره خورده است. ازآنجا که در خصوص شرایط اهدای خون و آمار مربوط به آن هرساله به خصوص در این روز خاص بسیار صحبت می‌شود، بنیتا در گفت‌وگویی با دکتربشیرحاجی بیگی، سخنگو و مدیر کل و روابط عمومی سازمان انتقال خون به بررسی نقش گروه‌های خونی پرداخته است.
آقای دکتر درکشور ما وضعیت گروه‌های خونی به چه صورت است؟
اصطلاح گروه خونی معمولا به آنتی‌ژن‌های سطح سلول‌های خونی وعموما گلبول‌های قرمز محدود می‌گردد. گروه‌های خونی در آغاز قرن بیستم توسط کارل انداشتاینر کشف شدند. در حال حاضر درحدود 270 آنتی‌ژن گروه خونی تأیید شده موجود هستند که اکثر آن‌ها در یکی از 26 سیستم گروه خونی جای می‌گیرند. به طور معمول خون اهدایی درکشور به طور میانگین به این صورت است: 27 درصد مردم گروه خونی A+ و 3 درصد A- هستند؛ 22 درصد مردم گروه خونی B+ و 2 درصد B- هستند؛ 7 درصد از مردم گروه خونی AB+ و 1 درصد AB- هستند؛ 34 درصد از مردم گروه خونی O+ و 4 درصد O- هستند. این آمار به تفکیک استانی مشخص شده است به این صورت که بیشترین میزان گروه خونی A+ در کشور مربوط به استان‌های آذربایجان غربی، شرقی، اردبیل وایلام است. بیشترین میزان گروه خونی A- مربوط به استان‌های آدربایجان شرقی، اردبیل وزنجان است. گروه خونی B+ بیشتر در استان‌های یزد، خراسان جنوبی وخراسان رضوی وجود دارد وهمچنین در همین استان‌ها بیشترین میزان گروه خونی B- وجود دارد. گروه خونی AB+ نیز در استان‌های خراسان جنوبی، خراسان رضوی، یزد و زنجان بیشتر وجود دارد وگروه خونی AB- علاوه بر خراسان رضوی، در اردبیل، یزد و سمنان کثرت دارد. در مورد گروه خونی او مثبت بیشترین آمار مربوط به استان‌های بوشهر، کهگیلویه و بویراحمد وهرمزگان است وگروه O- در کشور مربوط به استان‌های ایلام، خراسان جنوبی و یزد است.
چه عواملی در توزیع گروه‌های خونی نقش دارد ؟
توزیع گروه‌های خونی اصلی در مناطق مختلف جغرافیایی و با توجه به تفاوت‌های قومی و نژادی در کشورمان متفاوت است. بررسی فراوانی گروه‌های خونی اصلی در مناطق مختلف جغرافیایی ایران در بین جمعیت اهداکنندگان خون نشان می‌دهد بیش از 90 درصد مردم کشور ما دارای گروه خونی مثبت و کمتر از یک درصد گروه خونی منفی دارند. در سازمان انتقال خون ایران از خون‌های اهدایی مردم جهت تعیین گروه خونی به روش سلولی (سل تایپ) و با استفاده از آنتی A وآنتی B و آنتی O ونیز روش تعیین گروه خونی سرمی یا یک تایپ استفاده می‌شود. مهاجرت وازدواج‌های بین نژادی وقومیت‌های مختلف عواملی هستند که شیوع گروه‌های خونی را در طول زمان دستخوش تغییرات می‌کنند وموجب بروز تغییرات خونی حتی در یک کشور می‌شوند.
آقای دکتر گفته می‌شود نیاز افراد به مواد غذایی مختلف بر اساس گروه خونی آن‌ها متفاوت است، آیا این مسأله صحت دارد؟
نتایج تحقیقات پژوهشگران مشخص کرده است که نیاز ما به مواد غذایی مشخص و فعالیت‌های فیزیکی به نوع گروه خونی ما بستگی دارد وتمام این موارد به صورت رمز در ژن‌های ما ثبت شده است لذا برای برخورداری از یک رژیم غذایی مناسب، می‌توان از گروه‌های خونی استفاده نمود. جالب است بدانید گروه خونی O قدیمی ترین گروه خونی است و زمانی‌که انسان‌ها فقط گوشت‌خوار بودند این گروه خونی رایج بود. پزشکان به افرادی که این گروه خونی را دارند شکارچی می‌گویند. افرادی که در این گروه غذایی هستند درصورتی‌که استفاده از مواد پروتئینی حیوانی را در رژیم خود بیشتر کنند و ورزش سخت را در کنار این رژیم انجام دهند می‌توانند سرعت سوخت‌وساز را در بدن خود افزایش دهند. گروه خونی O فراوان‌ترین گروه خونی در دنیا است و دارندگان این گروه خونی مستعد ابتلا به بیماری‌هایی هستند که ناشی از اسید بالای معده است.
در مورد سایر گروه‌های خونی چه نوع مواد غذایی بهتر است مصرف شود؟
گروه خونی A به گروه گیاهخواران مشهور است وظاهرا این گروه خونی زمانی به وجود آمده که حیوانات کمیاب شده وانسان‌ها مجبور به تغییر عادات غذایی خود شدند. افراد این گروه خونی به کشاورزها معروفند و اولین گیاهخوارانند. دارندگان این گروه غذایی از میوه‌ها بهره می‌برند و بهتر است افراد این گروه بیشتر از مواد گیاهی سبزیجات و میوه‌ها استفاده کنند و هرچه کمتر از غذاهای فراوری مصرف کنند. وقتی پای رژیم غذایی بدون گوشت وسط می‌آید، افراد با گروه خونی A این شانس را دارند که با حذف محصولات سمی از رژیم غذایی خود زودتر وزن کم کنند. این افراد مستعد بیماری‌هایی هستند که ناشی از اسید ناکافی در معده است.
افرادی که در گروه خونی B قرار دارند، معمولا زندگی کوچ‌نشینی وچادرنشینی داشتند. سیستم گوارشی این افراد مقاوم است بنابراین غذایشان متنوع است. افراد با این گروه غذایی باید از مواد لبنی استفاده کنند و کمتر پیش می‌آید برای کنترل وزن با مشکل مواجه شوند بنابراین بهتر است از مصرف مواد پرکالری بپرهیزند. گروه خونی AB جوان‌ترین گروه غذایی است و اطلاعات کمتری در مورد این گروه غذایی وجود دارد لذا دانشمندان به این گروه غذایی لقب معما داده‌اند. افراد این گروه می‌توانند رژیم غذایی متنوعی برای خود در نظر بگیرند و مصرف بیشتر موادی که برای دارندگان گروه A و B ضروری نیست برای این افراد هم ضرورتی ندارد. اگر شما گروه خونی AB هستید و قصد دارید وزن کم کنید بهتر است از سبزیجات به عنوان مکمل غذایی خود استفاده کنید.
و در آخر با تشکر از وقتی که در اختیار ما گذاشتید، در سالروز اهدای خون در کشور چه توصیه‌ای به مردم دارید؟
امید است که با همکاری بیشتر رسانه‌های گروهی و فرهنگ سازی برای اهدای خون به ویژه در خصوص بانوان که مشارکت بسیار پایینی دارند و تبیین نقش آنان در افزایش سلامت خون‌های اهدایی توسط آنان، در آینده‌ی نزدیک شاهد حضور گسترده‌ی این عزیزان و مشارکت آنان برای تأمین خون مورد نیاز جامعه باشیم.
می‌توانید سری هم به «فشار خون پایین بر افسردگی اثر دارد» بزنید.
