گفتگو با آقای دکتر رضا ملک‌زاده*
احساس ترش کردن و سنگینی معده، احساسی است که دست‌کم برای یک بار هم که شده، همه‌مان تجربه‌اش را کرده‌ایم اما اگر ترش‌کردن مدام تکرار شود، اختلالی به نام ریفلاکس، خود را نشان می‌دهد؛ اختلالی که این روزها رو به افزایش است و تحقیقات نشان می‌دهد که 20 درصد تهرانی‌ها را مبتلا کرده است.
60 درصد ایرانی‌ها هم اضافه وزن دارند و پزشکان، اضافه وزن را یکی از مهم‌ترین عوامل بروز ریفلاکس می‌دانند. دکتر رضا ملک‌زاده، فوق‌تخصص بیماری‌های گوارشی و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره این مشکل و علل به وجود آمدنش توضیح می‌دهد.
آقای دکتر! احساس ترش کردن و سوزش سردل چقدر شیوع دارد؟
تحقیقات متعددی درباره این مشکل که در طب به آن ریفلاکس می‌گویند، انجام شده و نتایج این تحقیقات نشان می‌دهند که ریفلاکس، شیوع وسیعی پیدا کرده است؛ به گونه‌ای که 20 درصد تهرانی‌ها ریفلاکس دارند. اگر هر فردی به
طور متوسط حداقل هفته‌ای یک بار ترش کند، ریفلاکس دارد و معمولا با علایمی همچون حالت تهوع صبحگاهی، سوزش سر جناغ
سینه، احساس ترش کردن، احساس درد گلو، گیر کردن غذا در گلو خود را نشان می‌دهد و حتی گرفتگی صدا در صبح، گوش درد، گلودرد و سینوزیت هم می‌تواند به دلیل برگشت اسیدمعده یا همان ریفلاکس باشد.
چه عواملی سبب بروز ریفلاکس می‌شوند؟
ریفلاکس چند علت مهم دارد که به عنوان ریسک‌فاکتورهای احتمالی در بروز آن موثر هستند. یکی از علل آن، چاقی است. در حال حاضر وزن بیش از 60 درصد ایرانی‌ها بالاتر از حد طبیعی است و 20 درصد مردم هم چاق هستند. این چاقی یکی از عواملی است که باعث افزایش ریفلاکس در کشور ما شده است. دومین علت، نوع مواد
غذایی است که مصرف می‌شود. در گذشته موادغذایی
ای که مردم مصرف می‌کردند، بسیار سالم‌تر و کم
حجم‌تر بود اما در حال حاضر، مصرف غذاهای سرخ‌کرده و حجیم، جایگزین غذاهای سنتی و سالم سابق شده است. این نوع موادغذایی باعث بروز ریفلاکس می‌شوند.
آیا می‌توان گفت مصرف موادغذایی آماده و فست‌فودها نیز در بروز ریفلاکس نقش دارند؟
بله؛ در حال حاضر مصرف موادغذایی بسته‌بندی‌شده و آماده افزایش پیدا کرده و به این موادغذایی، مواد افزودنی زیادی می‌افزایند. این مواد افزودنی معمولا سدیم و نیترات است که در بروز ریفلاکس تاثیر دارد. احتمال ریفلاکس در افرادی که از کودکی عادت به مصرف فست‌فودها، چیپس، پفک، نوشابه‌های گازدار و سس کچاپ دارند، در بزرگسالی بیشتر است.
چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به ریفلاکس هستند؟
2 گروه بیشتر از بقیه در معرض ابتلا به ریفلاکس هستند؛ یکی افرادی که پرخور و چاق هستند، به ویژه اگر چاقی‌شان در نواحی شکم و لگن باشد. دومین گروه، دختران در سنین 17، 18 ساله‌اند که چاق نیستند ولی عادت به خوردن موادغذایی ترشی مانند لواشک و آلوچه دارند که سبب بیماری ریفلاکس می‌شود.
آیا استرس هم می‌تواند عاملی برای ابتلا به ریفلاکس باشد؟
معمولا آدم‌هایی که مضطرب هستند و استرس دارند، نشانگان روده تحریک‌پذیر دارند و بر همین اساس 50 درصد کسانی که ریفلاکس دارند، نشانگان روده تحریک‌پذیر نیز دارند. بنابراین افراد مبتلا به ریفلاکس، نباید حرص و جوش بخورند، باید تمرین کنند که تحملشان زیاد باشد و آدم‌های صبوری باشند، چون استرس بر بروز ریفلاکس موثر است.
ریفلاکس قابل‌درمان است؟
بله. درمان بیماری ریفلاکس همراه رژیم غذایی مناسب موثر خواهد بود. فردی که مبتلا به ریفلاکس است اگر از غذاهای شور، ترش و تند و چرب پرهیز کند و در کنار آن دارو هم مصرف کند، به راحتی درمان می‌شود اما اگر فرد مبتلا به ریفلاکس رژیم غذایی را رعایت نکند، ریفلاکس تا آخر عمر با او خواهد بود.
ریفلاکس عمدتا در چه سنی بروز پیدا می‌کند؟
ریفلاکس در هر سنی می‌تواند به وجود بیاید اما اوج آن در سن 17، 18 سالگی است. زمانی که نوجوانان غذاهای ترش و شور و چرب مصرف می‌کنند و احتمال ابتلا به ریفلاکس از 40 سالگی به بعد در افرادی که چاق و بی‌تحرک هستند، بیشتر است
.
پی نوشت ها :
* فوق‌تخصص بیماری‌های گوارشی و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران
منبع:www.salamat.com
/م
