رابطهی دنیای هنر و مد همواره رابطهای نزدیک بوده و طراحان لباس در موارد بسیاری برای گرفتن ایدهای خلاقانه به نقاشیها مراجعه میکنند. بسیاری از نمایشگاههای اخیر همچون موزهی ویکتوریا و آلبرت در اروپا که برای اولین بار نمایشگاهی با عنوان مروری بر طرحهای الکساندر مککوئین برگزار کرده بر روی تاریخ طراحی لباس و دنیای مد تمرکز داشتهاند. با بنیتا همراه باشید تا چگونگی تأثیرپذیری دنیای مد از جنبشهای هنری همزمان با آن و تاریخ هنری کالکشنها را برایتان شرح دهیم.
1. الکساندر مککوئین: الهام از هنر اجرای زنده، هنر سهبعدی و هنر سبک گوتیک دوران ویکتوریا
Ivory silk organza evening dress by Sarah Burton for Alexander McQueen, Autumn/Winter 2011-12 / Fashion Museum / Bridgeman Images
Critics on Costume, Fashions Change by John Callcott Horsley (1817-1903) © Lawrence Steigrad Fine Arts, New York / Bridgeman Images
این طراح از اولین کسانی بود که با طرحهای شجاعانه و ظریف خود مرزهای دنیای مد را در هم شکست و از او بهعنوان هنرمند معتقد به سنت رمانتیک یاد میکنند. او به هنرهای زیبا علاقهی فراوان داشت و در تمام نمایشهای مد خود با الهام از هنرهای سهبعدی آوانگارد و اجرای زنده ایدهای جدید را معرفی میکرد و بعد داستان پشتصحنهی خلق یک لباس را با برداشتهایی از دنیای موسیقی، فیلم و هنر خلق میکرد.
او در طراحیهای خود مضمونهای متفاوت هنری مانند دوران رمانتیسم گوتیک و تاریخ اسکاتلند و لندن را کاوش میکرد و همزمان با لذتی که از نمایش هنر اروپا در طرحهایش میبرد از طرحهای چین و ژاپن نیز برای طراحی طرح پارچههای منحصربهفرد و کیمونوهای ژاپنی بهره میگرفت. او جلودار طراحانی بود که لباس و طراحی مد را چیزی ورای بعد فیزیکی آنها میدانست.
2. السا شیاپارللی: الهام از سبک سورئالیسم
Woman's Dress, 1937 / Philadelphia Museum of Art, Pennsylvania, PA, USA / Gift of Mme Elsa Schiaparelli, 1969 / Bridgeman Images
Photograph by Irving Penn/Elsa Schiaparelli
این طراح برجسته و سرزندهی ایتالیایی که در سالهای 1920 تا 1950 در دنیای مد پاریس درخشید در همکاری با دوستان هنرمندش نوینترین طرحهای لباس قرن بیستم را خلق کرد. او در همکاری با ژان کوکتو کت شبی که یک گلدان رز را تداعی میکرد اما از نیمرخ نمایانگر دو چهرهی متفاوت بود طراحی کرد و در همکاری او با سالوادور دالی پیراهن خرچنگ خلق شد. تماس نزدیک السا با هنر رو به رشد آن زمان او را وارد دنیای دیگری کرد. طراحی لباس برای او چیزی فراتر از برندهای زیبا و گذرا بود، دنیای مد برای السا نمایشی از هنر، فرهنگ و نوآوری بود. درنهایت اقدامات السا شیاپارللی در اشتراک با دنیای وسیع و معنوی هنر در مد منحصربهفرد و طرحهای شیک و غیرمعمولش الهامبخش طراحان برجستهای همچون موچیا پرادا شد.
3. ورساچی: الهام از آثار اندی وارهول، افسانههای یونانی و بوتیچلی
Marilyn Monroe (Marilyn), 1967 (screenprint) by Andy Warhol (1928-87) / Photo © Christie's Images / Bridgeman Images
Cat suit, 1991 (silk) by Gianni Versace, Gianni (1937-97) / Indianapolis Museum of Art, USA / Bridgeman Images
در بهار سال 1991 جیانی ورساچی لباسهایی که طرحهای سرزنده و براق اندی وارهول از مرلین مونرو و دیگر شخصیتهای معروف روی آنها چاپ شده بود را به نمایش گذاشت. علاوه بر هنر مدرن، ورساچی از فرهنگ و تمدن یونان باستان و قبیلههای آفریقایی نیز الهام میگرفت. یکی از بارزترین الهامهایی که او از داستانهای یونان گرفته نمایهی شرکت ورساچی است که به شکل سر مدوساست. در افسانهها آمده اگر کسی فقط یک نگاه به مدوسا میکرد تبدیل به سنگ میشد. او مردم را با ظاهر متکبرانهاش شگفتزده میکرد و پس از از سر گذرانیدن تجربهی تلخ مرگ معشوقش هزاران مار بهجای مو روی سرش رشد کرده بود.
از آنجایی که ورساچی ریشهی ایتالیایی نیز داشت از نقاش دورهی رنسانس بوتیچلی نیز تأثیر میگرفت. بسیاری از کالکشنهای ورساچی که در آن از پارچههای باظرافت و برشهای مواج استفاده میشود بازسازی صحنههای دوران نوکلاسیک و رمانتیک در اروپا هستند که مدلهای این طرحها را شبیه به پریان دریایی می کنند.
4. لویی ویتان: الهام از تاکاشی موراکامی
Superflat Monogram, 2004 by Takashi Murakami (b.1962) / Photo © Christie's Images / Bridgeman Images
http://br.louisvuitton.com/
طرحواره ی رنگی برند لویی ویتان از تاکاشی موراکامی زینت بخش انواع کیف ها و زیورآلات تولیدی این شرکت است. خبر همکاری بین این هنرمند و برند لویی ویتان در سال 2003 توسط مدیر سابق این شرکت مارک جیکوبز علنی شد. این ظهور یکی از اولین زوج های هنر متعالی و دنیای لوکس بود که هم اکنون امری مهم و محوری در دنیای ثروت و مد محسوب می شود.
موراکامی در همکاریاش با لویی ویتان گامی فراتر گذاشت و در تمام نقاشیهایش طرحوارههای لویی ویتان را جای داد و در مراسم تقدیر از آثار پیشینش در موزهی هنرهای معاصر لسآنجلس در کنار طرحهایش بوتیکی از لباسهای لویی ویتان را گنجاند.
5. میسونی: الهام از آیندهگرایان (futurists)
Dancer among the tables, 1912 by Gino Severini /De Agostini Picture Library / Bridgeman Images
Ensemble by Missoni, 1974 / Fashion Museum, Bath and North East Somerset Council / Bridgeman Images
طراحیهای میسونی از طبیعت اطراف و مدرنیستهایی همچون تانکردی، ماتیس، سونیا دلونِی، جیاکومو بالا و جینو سروینی تأثیر میگرفت. الگوی هندسی بسیاری از پارچههای میسونی از نقاشیهای زنده و پرطراوت سروینی از رقاصان تقلید شده است.
آیندهگرایان با شعار اینکه ما با گذشته کاری نداریم علاقهمند به پیشرفت همهجانبهی زندگی انسان از یک حالت ساده و عملگرایانه بهوسیله ای برای رسیدن به والاترین الهامات هنری بودند و در سالهای 1920 تا 1930 دیدگاهشان را بر دنیای مد و لباس متمرکز کردند که در نمونههای شگفتانگیز لباسهای میسونی در موزهها قابل مشاهده است.
6. سونیا دلونی: الهام از فوویسم
Sonia Delaunay and her matching decorated Citroen, 1925 / French Photographer/ Bridgeman Images
Sonia Delaunay, Dress-Poem no.1329, 1923The Museum of Modern Art, New York. Purchased, 1980 © Pracusa 2014083
با الهام از رنگآمیزی زندهی نقاشیهای سبک فوویسم دلونی یک هنرمند سبک هنر انتزاعی یا همان آبستره بود. او و همسرش سبک اورفیسم یا همان حجم گرایی ارفیک را پایهگذاری کردند که از سبک کوبیسم یا حجم گرایی سالهای 1910 نشأت میگرفت و در تاریخ هنر مدرن قرن بیستم نقش مهمی ایفا کرد. او اولین زنی بود که نمایشگاهی از آثارش در موزه لوور برگزار شد و نمونهی بارز و اولیهی هنرمندی بود که به یک طراح مد بدل شد. همکاری او با همسرش دریچهی جدیدی در کار با رنگ و حرکت گشود.
او همراه طراحان لباسی همچون دایاهیلِو لباسهایی با طرح اشعار آفرید و کارگاهی برای تولید انواع طرحها ایجاد کرد. او همچنین بوتیک لباس خود مزون دلونی را افتتاح و با فروشگاه هلندی متز و شرکا همکاری کرد.