دکتر محمدحسین صالحی سورمقی؛ دکترای فارماکوگنوزی
ادعاهای زیادی در مورد اثرات درمانی آناناس وجود دارد؛ از جمله: عصاره آبی حاصل از میوه آناناس در درمان آنژین، آرتروز، جراحات ورزشی و اسکلتی، ماهیچه‌ای، عفونتهای میکروبی، برونشیت، سلولیت، عفونتهای استافیلوکوک موضعی (پوستی)، ادم (خیز)، قطع قاعدگی، التهاب و ورم، ضعف هضم غذا، کمبود پانکراتین و خوب هضم نشدن چربیها (تجمع چربیها در مدفوع)، چسبندگی پلاکتها (غلیظ بودن خون)، پنومونی، پیلونفریت (عفونت و التهاب مجاری کلیه)، آبسه مقعد، سینوزیت، ترومای جراحی و ترومبوفلبیت موثر است.
طریقه و میزان مصرف آناناس
میزان مصرف آناناس کاملاً بستگی به مقدار بروملین موجود در آن دارد. در انواع تازه، میزان بروملین حداکثر است و در انواع کمپوت به حداقل می رسد؛ زیرا این آنزیم در اثر حرارت و گذشت زمان کاهش می‌یابد. میزان مصرفی بروملین به اشکال مختلف دارویی مورد مطالعه قرار گرفته و مقادیر مختلفی ارائه شده است.
سازندگان این گونه محصولات در راهنمای همراه فرآورده میزان مختلف مصرف روزانه را برای افراد 18 سال و بالاتر به قرار زیر توصیه نموده‌اند:بر اساس پژوهش‌هایی که در سالهای 1960 تا 1970 صورت گرفت، میزان مصرف بروملین به صورت قرص 120 تا 240 میلیگرم در روز توصیه شده است.
این مقدار باید در سه یا چهار نوبت مصرف شود و به مدت یک هفته ادامه یابد. این دستورالعمل برای درمان التهاب و ورم است. پژوهشگران آلمانی مصرف روزانه 80 تا 320 میلیگرم بروملین را در دو یا سه نوبت مناسب می‌دانند. برخی دیگر، روزانه 500 تا 1000میلیگرم را در سه نوبت توصیه می‌کنند و بسیاری از کارخانه ها برای این منظور قرص‌های 500 میلیگرم تولید کرده‌اند.
در مورد میزان مجاز مصرف بروملین در افراد زیر 18 سال هنوز تحقیقات زیادی صورت نگرفته است.همچنین برای تمیز کردن زخمها و درمان التهابهای موضعی، کرم‌هایی حاوی 35 درصد بروملین ساخته شده که به صورت موضعی مصرف می‌شوند.
عوارض جانبی آناناس
گزارش‌های کمی در مورد عوارض جانبی جدی مصرف آناناس و بروملین منتشر شده است. بیشتر این گزارش‌ها مربوط به اسهال، ناراحتی معده، افزایش ضربان قلب، تهوع، استفراغ، تحریک غشاء مخاطی و مشکلات قاعدگی است. همچنین چون بروملین احتمال خونریزی را افزایش می‌دهد، افرادی که دارای مشکلات خونریزی هستند، باید در مصرف آن احتیاط کنند.
احتیاط
افرادی که دارای زخم معده، سابقه خونریزی، مصرف‌کننده داروهای رقیق‌کننده خون و اعمال جراحی هستند، در مصرف بروملین نباید زیاده‌روی کنند. کسانی که مشکلات کبد، کلیه، قلب، خونریزی‌های غیرطبیعی رحم و خونریزی‌های سنگین و طولانی قاعدگی دارند، باید در مصرف بروملین احتیاط کنند.
ناگفته نماند این عوارض و توصیه‌های احتیاطی مربوط به فرآورده‌های حاوی بروملین است و کمپوت یا آب آناناس مشکلی ایجاد نمی‌کند. البته همان طور که توضیح داده شد، بروملین در آناناس تازه و یا آب آن بیشتر است و احتیاط در مصرف و عدم زیاده‌روی، از عوارض احتمالی جلوگیری خواهد کرد.
تداخل آناناس با داروها
افرادی که داروهایی از جمله آسپرین، ضد انعقادها (مانند وارفارین و هپارین)، ضدچسبندگی پلاکتها (مانند پلاویکس) و ضد التهابهای غیراستروئیدی (مانند بروفن، ادویل و ناپروکسن) استفاده می‌کنند، باید در مصرف فرآورده‌های بروملیندار احتیاط کنند.
مصرف آناناس در حاملگی و شیردهی
تحقیقات زیادی در این مورد صورت نگرفته است، ولی با توجه به خاصیت قاعده‌آور و سقط‌کنندگی مصرف مقدار زیاد آناناس، بهتر است در این دوران مصرف نشود و یا به مقدار کم استفاده شود.
مهمترین اثرات گزارش‌شده آناناس
ضد درد، ضد چسبندگی پلاکتها، سقط‌کننده، ضد باکتری، ضد ادم (ضدخیز)، ضد باروری، ضد التهاب، ضد نیتروزآمین، آنتی اکسیدان، ضد تب، ضد کمبود ویتامین C، ضد سرطان، هضم‌کننده، قابض، صفرآور، ضد احتقان، معرق، ادرارآور، حل کننده فیبرین، مسهل، هضم‌کننده چربی، شل‌کننده عضلات، ضد کرم تنیا، مقوی و محرک رحم و حلکننده نکروزها می‌باشد.
