شاید این موضوع را ندانید ولی پوست شما مدام در حال ترمیم کردن خودش است. لایه بیرونی پوست هر ماه بازسازی میشود. بزرگترین عضو بدن شما یعنی پوست شما نیاز دارد تا همیشه در بهترین حالت خود باشد زیرا وظیفهای مهم بر عهده دارد مانند محافظت از شما در برابر عوامل بیماری زا, عناصر و ضرباتی که هر روز به آن وارد میشود. اگر میخواهید به پوستتان در انجام وظایفش کمک کنید کافیست تا با عشق از آن مراقبت کنید مثلا مواد مغذی مناسب بخورید, از کرم ضد آفتاب استفاده کنید و لکههای مشکوک روی پوستتان را چک کنید. دکتر جسیکا وو (Jessica Wu) متخصص پوست و استاد دانشگاه کالیفرنیای جنوبی میگوید که با انجام دادن یکسری عادات سالم میتوانید پوستی صاف,نرم و درخشان داشته باشید. در ادامه با بنیتا همراه باشید تا این موارد را با هم بررسی کنیم.
Photo: Getty Images
شناخت لایه به لایه پوست
دانستن یکسری لغات به شما کمک میکند تا بتوانید پوست خود را سالم نگه دارید.
اپیدرم (The Epidermis), لایه بیرونی پوست است که وظیفه ساختن پوست جدید و رنگدانه مِلانین را بر عهده دارد. همچنین این لایه شامل سلولهای لانگرهانس (Langerhans) است که به تنظیم سیستم ایمنی بدن شما کمک میکند.
دِرم (The Dermis), غشاء میانی پوست است و ساختار زیرین پوست را محکم کنار هم نگه میدارد.
چربی زیر پوست (Subcutaneous fat) همانند یک بالش از بدن شما محافظت میکند و به گرم ماندن بدن کمک میکند.
غدد چربی (Sebaceous glands) یک ماده روغنی تولید میکنند که پوست شما را نرم و صاف نگه میدارد.
رگهای خونی (Blood vessels) مواد زائد مانند CO2 را از بین برده و مواد مغذی را در سرتاسر لایههای پوست پخش میکنند.
فولیکولهای مو (Hair Follicles) متصل به ماهیچههای کوچک بوده و نگهدارنده موهای بدن هستند و همچنین زمانی که سردتان باشد مانع هدر رفتن گرما میشوند.
غدد عرق (Sweat glands) وظیفهشان ترشح عرق برای حفظ رطوبت پوست و پایین آوردن دمای بدن است.
عصبها (Nerves) به مغز سیگنال میفرستند و موجب میشوند تا شما یک چیز را حس کنید و نسبت به آن واکنش نشان دهید. مثلا زمانی که دستتان به یک قابلمه داغ برخورد میکند فورا آن را عقب میکشید.
Photo: Getty Images
چین و چروکها سرنخ سلامتی هستند
طبق تحقیقات دانشکده پزشکی دانشگاه ییل اگر چین و چروک عمیقی روی پوستتان دارید امکان اینکه در معرض ابتلا به تراکم استخوانی زنان باشید زیاد است. دکتر دبرا جلیمان (Debra Jaliman) متخصص پوست و استاد دانشکده پزشکی شهر نیویورک میگوید که این گفته به نظرش منطقی است زیرا پوست و استخوان از یک نوع کلاژن ساخته شدهاند. مطالعات صورت گرفته دیگری در کشور هلند نشان میدهد که خانمهایی با پوست چروک فشار خون بالاتری دارند و طبق گفته دکتر جلیمان چین و چروک می تواند نشانه این باشد که بدن شما به اندازه کافی پروتئین الاستین که موجب نرمی پوست و رگهای خونی میشود را تولید نمیکند. همچنین طبق مطالعات صورت گرفته در سال 2013 این چین و چروکها میتوانند نشانه کم خوابی نیز باشند. توضیح دکتر جلیمان این است که خانمهایی که در طول شبانه روز 5 ساعت یا کمتر میخوابند صورتشان خطوط بیشتری دارد زیرا زمانی که خواب شب کم باشد بدن زمان کمتری برای ساخت کلاژن و الاستین دارد.
خالهای مشکوک را معاینه کنید
خیلی مهم است که نسبت به ظاهر شدن خالهای جدید روی پوستتان آگاه باشید و از دکتر پوستتان بخواهید که آنها را معاینه کند. به خصوص اگر این خال یکی یا بیشتر از ویژگیهای عدم تقارن, بینظمی مرزی, تنوع رنگ و قطر بیشتر از پاککن ته مداد را داشته باشد و اندازه, رنگ و شکلش در حال تغییر باشد. همچنین از دکترتان بخواهید که هر چیزی که شبیه جوش یا مو فرورفته در پوست است و بعد از گذشت سه هفته خوب نشده است را مورد معاینه قرار دهد. دکتر شاون آلن (Shawn Allen) متخصص پوست و سخنگوی بنیاد سرطان پوست میگوید که اینها میتوانند اشکال مختلفی از سلولهای سرطانی باشند و منجر به سرطان پوست شوند. البته کمتر بیش میآید که این موارد کشنده باشند ولی با این حال لازم است که از روی پوست برداشته شوند زیرا هرچقدر که بیشتر صبر کنید آنها هم بزرگتر میشوند.
یکسری اپلیکیشنهای تشخیص سرطان پوست وجود دارد که عکس پوست شما را گرفته و آن را به صورت اتوماتیک یا تحت نظر متخصص پوست آنالیز میکند. شاید شما هم با دیدن نقاط و خالهای مشکوک وسوسه شوید تا از این اپلیکیشنها استفاده کنید اما طبق هشداری که دکتر آلن داده است بهتر است تا این کار را انجام ندهید زیرا این برنامهها غیر قابل اعتماد هستند و گاهی اوقات لازم است تا از پوست شما نمونه برداری شود. پس بهترین راه حل این است که با یک متخصص پوست به صورت رو در رو قرار ملاقات بگذارید.
Photo: Getty Images
لکههای پوستی را از بین ببرید
اگر از وجود کک و مک, لکههای خورشید و ملاسما (تکههای پوست قهوهای رنگ) روی پوست خود ناراضی هستید به کمک روشهای زیر میتوانید آنها را از بین ببرید.
تری لوما (Tri-luma): این کرم یک پکیج از سه محصول است. سفید کننده پوست, لایه بردار پوست و استروئید (steroid) برای کاهش التهاب. چون مقدار زیاد سفید کننده عامل بروز سرطان در موشها تشخیص داده شده است بنابراین پزشکان مصرف کم آن را توصیه کرده اند. قیمت تقریبی برای استفاده چهار ماهه از این محصول 525 هزار تومان است.
لایه برداری اسید گلیکولیک: این لایه بردار از 30% اسید گلیکولیک تشکیل شده است به همین دلیل متخصصین امراض پوستی آن را با مقداری سفید کننده ترکیب میکنند تا قدرت تاثیرش بیشتر شود. اکثر خانمها بین سه تا پنج لایه بردار نیاز دارند تا نتیجه بگیرند. قیمت هر لایه بردار بین 700 تا 875 هزار تومان است.
لیزر: دکتر هدر راجرز (Heather Rogers) متخصص پوست و استاد دانشگاه واشنگتن میگوید که لیزر برای از بین بردن سریع لکههای خورشید و کک و مک بسیار موثر است. و هر شخص به طور متوسط به سه جلسه یا بیشتر برای درمان نیاز دارد. قیمت هر جلسه به طور تقریبی 1 میلیون و 750 هزار تومان است.
Photo: Getty Images
آکنه شما با افزایش سن ممکن است بدتر شود
طبق گفته دکتر وو زمانی که وارد دوران یائسگی میشوید که ممکن است از اوایل 30 سالگی اتفاق بیفتد, سطح استروژن بدن شما کاهش پیدا میکند در حالی که هورمونهای مردانه مثل تستوسترون تقریبا ثابت باقی میمانند. این عدم تعادل سبب تحریک غدد چربی میشود و باعث میشود تا شما مانند یک نوجوان جوش بزنید. میتوانید از محصولات حاوی رتینول استفاده کنید زیرا این محصولات با افزایش بازده سلولها با چین و چروکها مبارزه کرده با و رفع انسداد منافذ از بروز آکنه جلوگیری میکنند. همچنین میتوانید از متخصص پوستتان بخواهید که برایتان رتینوئید (Retinoid) تجویز کند. اما اگر کیستهای جوش مانند و بزرگ دارید بهتر است تا از یک نسخه قویتر استفاده کنید. دکتر جلیمان میگوید که گاهی اوقات از داروهای فشار خون برای تنظیم تعادل هورمونهای بیماران خود استفاده میکند.
Photo: Getty Images
معاوضههای هوشمند به داشتن پوستِ بهتر کمک میکنند
بعضی مواد غذایی میتوانند به جلوگیری از اثر اشعه یو وی (UV) کمک کنند در حالی که بعضی مواد غذایی دیگر میتوانند خود عامل بروز مشکلات باشند مانند جوش زدن. در ادامه سه معاوضهی هوشمندانه برای داشتن پوست سالمتر را به شما معرفی میکنیم.
قهوه سرد ساده به جای قهوههای مخلوط, طبق گفته دکتر وو لبنیات باعث بدتر شدن جوش و آکنه میشود همچنین شکر نیز باعث هدر رفتن کلاژن میشود. از طرفی دیگر براساس تحقیق صورت گرفته در سال 2015 در دانشگاه ییل, خوردن چهار فنجان قهوه یا بیشتر در روز خطر ابتلا به ملانوما (یکی از تومورهای بدخیم پوستی است) را 20% کاهش میدهد.
ماهی قزلآلا به جای استیک گریل شده, پروتئین گوشت قرمز در اثر پخته شدن در دمای بالا تبدیل به قند میشود اما ماهی قزلآلا سرشار از اسیدهای چرب و امگا-3 است. طبق یک تحقیق منتشر شده در سال 2009, خوردن یک وعده ماهی چرب هر پنج روز یکبار از تغییرات پیش سرطانی جلوگیری میکند.
هندوانه به جای مقدار زیاد مرکبات, مرکبات شامل موادی به نام پسورالن (Psoralen) است که حساسیت پوست شما را به اشعه یو وی زیاد می کند و خطر ابتلا به ملانوما را افزایش میدهد. هندوانه هم مانند مرکبات سرشار از ویتامین جوان کننده پوست یعنی ویتامین C است ولی پسورالن ندارد.
Photo: Getty Images
عرق کردن شما دلیل دارد
چرا ما عرق میکنیم؟ دکتر جلیمان میگوید که بدن شما از طریق عرق کردن دمای خود را تنظیم میکند. دو نوع غدد عرقی داریم. اکراین (eccrine) که در سرتاسر بدن شما وجود دارند و تعریقشان معمولا به صورت بدون بو و نمک است و اپوکراین (apocrine) که در مناطقی از بدن هستند که فولیکولهای مو قرار گرفتهاند مانند زیر بغل و کشاله ران و تعریقشان با باکتری پوست ترکیب میشود و بو تولید میکند.
چگونه میتوان از بثورات و جوشهای ناشی از عرق جلوگیری کرد؟ دکتر وو میگوید که گاهی اوقات جوشها نتیجه اصطکاک پوست و لباس مرطوب است پس هنگام ورزش کردن لباس چسبان نپوشید و سعی کنید که بعد از هر بار ورزش دوش بگیرید یا صورت,سینه و پشت خود را با پد سالیسیلیک یا اسید گلیکولیک خشک کنید. اگر مشکل هنوز ادامه داشت برای رفع خارش و سایش, ضد عرق را در داخل رانها و زیر سینه خود بکشید.
زمانی که عصبی هستم کف دستم عرق میکند, راه حل چیست؟ طبق گفته دکتر مالکوم براک (Malcom Brock) مدیر مرکز اختلالات تعریق جانز هاپکینز, حدود 3% از مردم آمریکا دچار تعریق بیش از حد در نواحی زیر بغل, کف دست, پا و سر هستند. از جمله راههای درمان میتوان به اسپری تجویز شده توسط پزشک و بوتاکس اشاره کرد.