خانکندی یکی از روستاهای استان اردبیل است که در بخش مرکزی شهرستان گرمی در مرز ایران و جمهوری آذربایجان واقع شدهاست.
روستای خانکندی در عرض جغرافیایی 38٫55 درجه شمالی و طول جغرافیایی 48٫03 شرقی در بخش مرکزی شهرستان گرمی استان اردبیل درمجاورت روستاهای لسگه درق و عزیزلو و روستای تولون و در دامنه کوه قبلهداشی از قلههای رشته کوه صلوات داغی قرار گرفتهاست. از دیگر قلههای مرتفع این رشته کوه در این منطقه میتوان قولاداشی (قولیداشی) را نام برد.
(خان کندی)
جاذبههای گردشگری
روستای خانکندی بدلیل واقع شدن در دامنه کوه قبله داشی دارای مراتع سرسبز و پوشیده از انواع رستنیها و گیاهان دارویی و گلهای رنگارنگ و برکه هاو چشمههای آب سرد خودجوش مسکن اعصاب و روان و جویبارهای جاری بوده که همه ساله پذیرای میهمانان و گردشگران از اقصی نقاط کشور میباشد که برای گذراندن تعطیلات و استراحت به خانکندی سفر مینمایند .
(خان کندی گلزار شهدای روستای خان کندی)
خان بولاغی
خان بولاغی چشمه آبی خودجوش(آرتزین) با دبی 3 لیتر بر ثانیه که در جنوب روستای خان کندی شهرستان گرمی مغان و در بالادست روستا واقع شده است.دمای آب این چشمه در تابستان و زمستان همواره نزدیک صفر است و خاصیت شفابخشی برخی امراض پوستی و استخوانی را نیز دارا می باشد.
به گفته اهالی خان کندی آب چشمه خان بولاغی از قدیم الایام مورد توجه خوانین و روسای قبایل محلی و ایلات شاهسون بوده است تا آنجا که برخی از اهالی علت پیدایش روستای خان کندی را آب فراوان، گوارا و خنک چشمه خان بولاغی می دانند.و معتقدند که حتی نام روستای خان کندی و مرتعزار زیبای خان یوردی نیز بر گرفته از نام زیبای چشمه خان بولاغی می باشد. عده ای از اهالی روستا بر این نظرند که چون در قدیم تنها کدخدا و خان از آب این چشمه استفاده می نموده و مابقی اهالی ده از استفاده محروم بوده اند به همین جهت به آن خان بولاغی(چشمه ی خان) لقب داده اند. در سالهای اخیر به همت اهالی و اداره جهاد کشاورزی و امور آب شهرستان گرمی مغان آب این چشمه به روستای خان کندی لوله کشی شده و مورد استفاده اهالی می باشد.
(خان کندی چشمه سرد و زلال خان بولاغی)
قالغانلو
قالغانلو دریاچه ای فصلی به وسعت 5000 مترمربع در شرق روستای خان کندی شهرستان گرمی مغان استان اردبیل میباشد که از ذوب شدن تدریجی برفهای کوه قبله داشی پدیده آمده و در فصل بهار وسعت آن افزایش یافته اما در فصول خشک سال بدلیل افزایش تبخیر سطحی و مصرف آب آن توسط دامها و کشاورزان از وسعت آن کاسته میشود. بررسی اکولوژی طبیعی قالغانلو نشان از وجود یک اکوسیستم باانواع موجودات آبزی در آن میباشد. همچنین این دریاچه مکان خوبی جهت پرورش انواع ماهیان سردآبی بشمار میرود.
جغرافیای زیستی
به علت شرایط خاص طبیعی و جغرافیایی انواع مختلفی از حیات جانوری در کوهها و مراتع مجاور خانکندی دیده میشود که از انواع گونههای زیستی در کوههای خانکندی می توان به انواع کبک، بلدرچین، اردک، غاز، قرقاول، کلاغ، سار، گنجشگ، کبوتروحشی، زردپره، شاهین، بالابان، عقاب، لاک پشت، انواع مار سمی، خرگوش، روباه، شغال، جوجه تیغی، گرگ و گراز اشاره نمود.
(خان کندی کوههای مجاور در زمستان)
کوههای اطراف
از مهمترین کوههای رشته کوه صلواتداغی در اطراف روستای خانکندی میتوان قلی تاش (قولاداشی) با ارتفاع 2580 متر و قبله داشی با ارتفاع 2550 متر از سطح دریا را نام برد که در جنوب روستا واقع شده اند و نقش بسزایی درتعدیل آب و هوای منطقه ایفاء میکنند به طوریکه با آغاز بارش در فصول سرد این کوهها سفیدپوش شده و انبوهی از برف روی آنها مینشیند که در فصول گرم از ذوبشدن برف این کوهها معروفترین رودخانه فصلی شهر گرمی بانام رودخانه تولون (تولون چای – Tolon Chay) پدید میآید که در سالهای قبل از لولهکشی آب به شهر گرمی نقش عمدهای در تامین آب این شهر برعهده داشت.
پوشش گیاهی
مراتع سرسبز و ارتفاعات روستا پوشیده از انواع گَوَن یونجه و شبدرکوهی است. گون گیاهی است بوتهای، کوتاه و بالشتکی به ارتفاع 10 تا 15 سانتیمتر که در ارتفاعات و کوههای خانکندی به وفور یافت میشود و تراوههای این گیاه کتیرا نام دارد. گونهای روستای خانکندی از نوع خاردار با خارهای بلند و پراکنده و گونه دیگر از نوع گَوَن سبز با خارهای کوتاه بهم فشرده است که اهالی این نوع گَوَن را اصطلاحا کیرپی گَوَنی یا گَوَن جوجه تیغی مینامند و هرکدام در منطقه خاص خود میروید و دارای ریشه بلند وطویلی بوده که در دل خاک فرو می رود بطوریکه کندن گَوَن کاری سخت و طاقت فرساست.
ازآنجائی که گَوَن قابلیت اشتعال خوبی دارد اهالی در زمستانها و هوای سرد با آتش زدن گَوَنها خود را گرم می نمایند و در قدیم الایام برخی از اهالی منطقه با کندن گَوَن و فروش آن امرار معاش نموده روزگار میگذرانیدهاند.
به علت وجود مراتع سرسبز پوشیده از انواع گلهای رنگارنگ، از اواسط بهار خانکندی پذیرای زنبورداران بوده و محل مناسبی جهت پرورش زنبور و تولید عسل میباشد و بهمین جهت بهترین و مرغوبترین نوع عسل درمنطقه و شهرستان گرمی مغان در روستای خانکندی تولید و در بازارهای شهر گرمی و سایرنقاط به فروش می رسد که از کیفیت و مرغوبیت بالایی برخوردار است.
(خان کندی لاله های آرپاچوخوری خان کندی)
رودخانهها
کوههای اطراف روستای خانکندی(قبله داشی و قلی تاش) سرچشمه رودخانه تولون(تولون چایی) یکی از مهمترین رود خانههای فصلی شهرستان گرمی میباشد که با شیبی تند پس از طی مسیر میان روستاهای لسگه درق، عزیزلو، تولون، سلیمانلو، مشهدلو، قشلاق و روستای تنگ سرانجام به شهر گرمی میرسد و در آنجا برخی آن را گرمی چایی مینامند.
رودخانه تولون یا به زبان محلی تولون چایی با گذر از شهر گرمی شیب آن ملایم تر شده و در شمال شهرستان گرمی با رودخانه محلی دیگری تلفیق شده و در مرز جمهوری آذربایجان به رودخانه بالهارود پیوسته و در شهر بیله سوار وارد خاک جمهوری آذربایجان می شود