تصورات باطل فراوانی درباره ی حساسیت های غذایی وجود دارد. از اعتقاد به این که پدران و مادران به طور افراطی به حساسیت های غذایی می اندیشند-در حالی که چنین چیزی وجود ندارد-تا این باور که بچه ها به همه چیز حساسیت دارند.
حساسیت های غذایی، فراوان هستند ولی نه آن قدر که بعضی از والدین به آن معتقد هستند.
اکنون بعضی از این تصورات غلط را بررسی می نماییم:
1.هر نشانه ای که بعد از خوردن غذا در بدن دیده شود حساسیت غذایی است
حساسیت های غذایی در شش تا هشت درصد کودکان بروز می کند. اما بیش تر پدران و مادران تصور می کنند فرزندان شان به غذاها واکنش نشان می دهند در حالی که واقعاً حساسیت نیستند. ممکن است این کودکان عدم تحمل نسبت به لاکتوز (قند شیر)داشته و یا غذایی را دوست نداشته باشند و یا علائم دیگری بروز دهند که هیچ ارتباطی با آلرژی نداشته باشد، مثل بیش فعال بودن.
برخلاف عدم تحمل غذایی، آلرژی های غذایی واقعی وقتی اتفاق می افتند که غذا بخشی از سیستم ایمنی بدن را که واکنش نشان می دهد، هدف قرار دهد. این واکنش شامل پادتنTgE(ای می یونو گلوبولین ای)است که باعث می شود سلول های سیستم ایمنی خاصی، هیستامین آزاد کنند و اغلب نشانه های حساسیت غذایی را بروز دهند.
2.فقط غذاهای خاصی باعث آلرژی می شوند
درست است که فقط غذاهای خاصی احتمال دارد عامل بروز حساسیت غذایی شوند اما کودکان ممکن است به هر غذایی حساسیت داشته باشند، مانند بسیاری از میوه ها و سبزی ها که آن را «سندرم حساسیت خوراکی»می نامند. مواد خوراکی که احتمال دارد بیش تر حساسیت ایجاد کنند عبارتند از:تخم مرغ، شیر، بادام زمینی، مغزها، سویا، غلات، ماهی و صدف ها.
3.بچه ها از حساسیت های غذایی خلاص نمی شوند
این موضوع بستگی به این دارد که حساسیت نسبت به چه چیزی باشد. اگر بتوان برای دو یا سه سال از رژیم حذف استفاده نمود و این گونه مواد غذایی را در دست رس آن ها قرار نداد، حساسیت آن ها برطرف می شود. مثلاً بیش از 85درصد بچه ها حساسیت به شیر را از دست می دهند ولی تعداد بسیار کم تری از دست حساسیت به بادام زمینی، گردو یا غذاهای دریایی خلاص می شوند.
با وجود این، در حدود20درصد کودکان ممکن است حساسیت نسبت به بادام زمینی را پشت سر بگذارند.
4.بادام زمینی بیش ترین حساسیت غذایی را در کودکان ایجاد می کند
احتمال دارد بادام زمینی واکنشی حساسیتی برای تمام عمر در کودکان به وجود آورد، اما در بچه های کوچک حساسیت به شیر متداول تر است.
5.سطح پادتن مثبت در آزمایش حساسیت، به معنای آلرژی داشتن نسبت به یک یا تعداد بیش تری مواد غذایی است.
6.این باور الزاماً صحیح نیست. بعضی از آزمایش های جدیدتر حساسیت که متداول شده است نظیرRASTجواب ساده ی «بله یا نه، درباره ی حساسیت کودک به مواد غذایی نمی دهند، بلکه سطحی از پادتن را نشان می دهند که دامنه ی آن می تواند از منفی یا کم، بسیار بالا باشد.
کودکانی که مقدار پادتن بدن آن ها منفی، کم یا حتی متوسط باشد، ممکن است عملاً نسبت به آن غذاها حساسیت نداشته باشند. بنابراین این نوع نتایج آزمایش ها باید بر اساس نشانه هایی که کودک هنگام خوردن این مواد غذایی بروز می دهد تفسیر شود.
مثلاً اگر آزمایش RASTسطح پایینی از پادتن را در مورد سفیده ی تخم مرغ نشان دهد ولی کودک شما هر روزه تخم مرغ می خورد و هرگز علامتی از حساسیت نشان نداده است، به احتمال زیاد نسبت تخم مرغ حساسیت ندارد.
تفسیر غلط این گونه آزمایش های حساسیت، باعث تشخیص اشتباه می شود و برخی گمان می کنند که کودک نسبت به همه چیز حساسیت دارد.
90درصد کودکانی که از حساسیت غذایی رنج می برند، نسبت به یکی از مواد غذایی زیر آلرژی دارند:
ـ شیر گاو
ـ تخم مرغ
ـ بادام زمینی
ـ دانه سویا-شیر سویا
ـ گندم
-مغزها شامل:گردو، بادام، پسته و غیره
-انواع ماهی و صدف
میوه ها، سبزیجات و دانه ها کم تر باعث حساسیت غذایی می شوند.
بعضی از مواد غذایی دیگر باعث واکنش های حساسیت فصلی در کودکان می شوند. مثلاً بچه هایی که نسبت به گرده درخت «غان»حساسیت دارند ممکن است در صورت خوردن سیب، هویج، سیب زمینی، کرفس، فندق یا کیوی هم واکنش نشان دهند.
بعضی دیگر اگر نسبت به گیاه آمبروسیا (چای مکزیکی)حساسیت داشته باشند، نسبت به موز، خربزه یا طالبی هم آلرژی پیدا می کنند. این واکنش ها را «سندرم آلرژی خوراکی»می نامند.
عناصر یا اجزای مخفی
اگر کودکی نسبت به شیر حساسیت داشته باشد، ننوشیدن آن آسان است، اما چگونه می توان از مواد غذایی که شیر ممکن است جزیی از آن ها باشد احتراز کرد؟ مثلاً اگر پروتئین شیر را به عنوان جزء مخفی در خود داشته باشند شناختن و نخوردن آن ها مشکل می باشد.
قانون جدید برچسب های غذایی تشخیص این گونه مواد غذایی را که ممکن است کودک شما نسبت به آن ها حساسیت داشته باشد آسان می کند. چون در این برچسب ها به طور مشخص اجزای تشکیل دهنده نام برده می شوند و یا بعد از لیست اجزای تشکیل دهنده از کلمه «شامل بودن» استفاده می شود مثلاً «شامل شیر»
روغن ها در برابر پروتئین ها
به طور کلی کودکان به پروتئین های غذاها حساسیت پیدا می کنند، نه به روغن های آن ها. به طور مثال روغن بادام زمینی یا روغن تصفیه شده سویا معمولاً باعث واکنش های حساسیتی در کودکانی که به بادام زمینی یا سویا حساسیت دارند نمی شوند.
به هر حال بعضی از روغن هایی نیز که تحت فشار یا از طریق ایجاد فشار سرد تهیه می شوند نیز می توانند باعث حساسیت شوند و باید آن ها را مصرف نکرد.
آن چه که باید بدانید
*بسیاری از کودکان پس از مدتی از حساسیت به شیر و تخم مرغ خلاص می شوند.
*حساسیت های دیگر به ندرت دست از سر انسان برمی دارند. به خصوص حساسیت به بادام زمینی، مغزها یا غذاهای دریایی.
*کودکانی که به یکی از مغزها مثلاً گردو حساسیت دارند بهتر است از تمام آن ها پرهیز نمایند.
*اگر کودک شما نشانه هایی از حساسیت غذایی بروز می دهد، علاوه بر پرهیز غذایی با متخصص اطفال نیز مشورت نمایید.
*افزودنی ها و نگه دارنده های غذایی نظیر سولفات هاMSGو آسپارتام معمولاً باعث آلرژی نمی شوند.
منبع:نشریه پیام زن، شماره 218