19 روش درمانى براى کاهش درد
ممکن است آرتریت، قدیمىترین بیمارى شناخته شده باشد. شواهد نشان مىدهد مومیایىهایى که در مصر پیدا شدهاند، این بیمارى را داشتهاند؛ در آمریکا نیز چهل میلیون نفر به این بیمارى دچارند و تا سال آینده یک میلیون نفر به آن مبتلا خواهند شد؛ البته ما در این نوشته قصد نداریم که درمان جادویى جدیدى به شما معرفى کنیم، بلکه مىخواهیم به شما بگوییم که چگونه مىتوانید در خانه، بدون مصرف دارو و مراجعه به پزشک، درد خود را کنترل کنید.
وزن خود را کم و در نتیجه احساس آرامش کنید.
هیچ غذا و یا ورزش جادویى براى خلاص شدن از درد آرتریت وجود ندارد.
با کاهش وزن، میزان زیادى از فشار و درد در ستون فقرات، زانوها، باسن و فوزى برداشته مىشود. دلیل: هرچه اضافه وزن بیشترى داشته باشید، فشار بیشترى بر مفاصل شما وارد مىشود و در این صورت فشار بیشترى به غضروفهاى مرتبط با استخوانها وارد مىشود و در نتیجه افزایش التهاب، تورم و درد را به همراه خواهد داشت.
راه حل: با متخصص تغذیه و یا پزشک خود درباره رژیم غذایى مناسب مشورت و به شدت از آن رژیم پیروى کنید.
براى رسیدن به استحکام و تحرک، به آرامى حرکات کششى انجام دهید.
حرکات نادرست آسیب مىرسانند ولى حرکات صحیح باعث بهبودى مىشوند. بعضى پزشکان اعتقاد دارند ورزش یوگا، حرکات بدن را با قرار گرفتن مفاصل در وضعیت صحیح آموزش مىدهد و این، باعث اصلاح مفاصل تغییر شکل یافته به حالت مناسب و سالم، در زمان جمع شدن و کشیده شدن عضلات مىشود.
آرامش را با کاهش استرس به دست آورید.
اگر شما بعد از یک ضربه، عصبانى شوید، بیشتر آسیب خواهید دید. افرادى که امور زندگىشان را کنترل مىکنند، درد را بهتر از دیگران تحمل مىکنند.
تحقیقات اخیر، اهمیت مسایل روانى را در کاهش درد نشان مىدهد. بعضى از مسایل خاص در زیر آمده است: »مسابقه ندهید بلکه خود را تطبیق دهید«. بعضى از افراد آرتریتى باید یاد بگیرند خود را با شرایط موجود وفق دهند و سعى نکنند هر کارى را که در هنگام سلامت انجام مىدادند، اکنون انجام دهند؛ زیرا نتیجه این کار خستگى و درد در روز بعد مىباشد. »یاد بگیرید که آرام باشید«. درسى را از زایمانهاى طبیعى یاد بگیرید. زایمان خیلى دردناک مىباشد، اما زنان با یادگیرى اینکه چگونه با درد کنار بیایند، توانستهاند آرامش پیدا کنند. اگر شما به درد حساس شوید و فکر خود را روى آن متمرکز کنید، این مسئله بیشتر به شما آسیب مىرساند.
براى جلوگیرى از خشکى صبحگاهى، تلاش را از شب آغاز کنید.
تقریبا 90% بیماران از خشکى صبحگاهى شکایت مىکنند. راه حل آن، استفاده از پماد عضلانى قبل از رفتن به رختخواب است. این کار باعث آرامش شما مىشود و به شما نیروى روانى مىدهد. اما دلیل این اثر؟ اگر این بیماران، در صبح عضلات خشک و سفت نداشته باشند، در طول روز احساس بهترى خواهند داشت.
شناور شدن، درد را از بین مىبرد.
مطالعات نشان مىدهد که شناور شدن در مخازنى که به طور اختصاصى طراحى شده مىتواند درد آرتریت را تسکین دهد. شما معمولا یک ساعت در مخزن قرار مىگیرید. تسکین درد به علت کاهش استرس حاصل مىشود، زیرا بدن و ماهیچهها در حال استراحت مىباشند و به نظر مىرسد این کار باعث آزاد شدن اندورفین )یکى از ضد دردهاى طبیعى بدن( مىشود.
روغن و آب را با هم مخلوط کنید.
دوناکینگ، مربى ماساژ دانشگاه آتلانتا مىگوید: من دورههاى درمانى آرتریت را گذراندم و فهمیدم که چه راههایى براى رها شدن از بیمارى مناسب هستند.
توصیهى وى: گرما و پماد اکالیپتوس به صورت یک محلول روغنى غلیظ به نام اکالیپتا در استئو آرتریت (1) و آرتریت روماتوئید (2) مؤثر است. گرماى مرطوب با استفاده از حوله گرم و یا قرار دادن دست و پا در آب داغ ایجاد مىشود.
ورزشهاى آبى به طور شگفتانگیزى مؤثرند.
اگر از چند پزشک درباره تأثیر درمان انواع آرتریت سؤال کنید، به همان تعداد نظرات مختلف خواهید شنید اما اگر از آنها دربارهى تمرینهاى آبى بپرسید، همهى آنها یک نظر دارند.
تمرینهاى ورزشى در آب، بسیار عالى است. درد شما به طور قابل ملاحظهاى در آب کاهش مىیابد و شما در آب بسیار انعطاف پذیرتر خواهید شد.
تکنیکهاى اولیه، آسانتر هستند و شامل تکان خوردن، راه رفتن و حرکات خمیده در آبى که تا عمق سینه مىرسد، مىباشند. حرکات پیشرفتهتر مانند رقص آبى نیز مؤثر است.
همسر خود را نیز در جریان قرار دهید.
اگر چه براى یکى از همسران طبیعى است که تا آنجا که از عهده او برمىآید به همسرش کمک کند، ولى این کمک بیشتر باعث آسیب مىشود تا بهبودى؛ هنگامى که خانم خانه همهى کارها را خودش انجام مىدهد و مرتب از شوهرش سؤال مىکند: حالت چطور است؟ باعث تشدید درد شوهرش مىشود. تنها هنگامى که همسرتان درد دارد، حساس و دلسوز نباشید، بلکه در حالت سلامت و فعالیت وى نیز او را مورد توجه قرار دهید و از او تعریف کنید. این مسئله خیلى مهم است ولى متأسفانه اکثر مردم از تعریف کردن غافلند.
از یخ براى جلوگیرى از درد استفاده کنید.
هنگامى که مفاصل شما به علت فعالیت زیاد دچار درد مىشود مىتوانید از این روش استفاده کنید. مىتوانید بسته یخ یا نخود فرنگى یخ زده را پانزده تا بیست دقیقه در محل درد قرار دهید و بعد از ده تا پانزده دقیقه این عمل را تکرار کنید.
از گرما براى کاهش درد استفاده کنید.
هنگامى که مفاصل، گرم و ملتهب و حساس مىشوند، گرما بهترین راه حل مىباشد و سرما باعث دردناکتر شدن آنها مىشود.
مفاصل خود را تنبل بار نیاورید.
تمرینهاى هوازى مانند راهپیمایى، دوچرخه سوارى و شنا توصیه مىشود، زیرا به مفاصل آسیبى نمىرسانند. هر ورزشى را که مىتوانید تحمل کنید و ضربان قلب شما را به 120 عدد در دقیقه مىرساند، انجام دهید. این ورزشها اثر سودمندى بر قلب و ریه شما خواهد داشت.
بعضى تحقیقات نشان مىدهد که تمرین شدید حتى براى بیماران آرتریت روماتوئید مىتواند بدون خطر باشد و اغلب باعث بهبودى روحى و فیزیولوژیکى بیمار مىشود.
مصرف داروهاى اعتیادآور را رها کنید.
متأسفانه قرصهاى خوابآور، آرامبخشها و ضد دردهاى مخدر مىتوانند به صورت بخشى از زندگى یک بیمار آرتریتى ظاهر شوند؛ البته این بدان معنا نیست که این داروها کارآمد نیستند.
بسیارى از مردم، نیاز فزایندهاى به این داروها دارند و در نتیجه ضررى که این داروها دارند از فوایدشان بیشتر است. دکتر هدلر معتقد است که چنین داروهایى باید به تدریج جاى خود را به درمانهاى دیگر بدهند و در مواردى نیز مىتوان از ضد دردهاى غیر مخدر مانند آسپیرین یا ایبوپروفن استفاده کرد.
استفاده از ماهى براى کاهش درد
روغن ماهى در بعضى بیماران پاسخ بسیار خوبى ایجاد مىکند. ماده مفید و مؤثر روغن ماهى، اسید چرب امگا - 3 مىباشد که مصرف روزانه یک قاشق چایخورى از این روغن مىتواند باعث کاهش علایم آرتریت روماتوئید شود. علت آن، وجود مقادیر کافى ویتامینهاى D و A در این روغن است؛ ویتامین D براى رشد استخوان لازم است، در حالى که ویتامین A مىتواند اثرات ضد التهابى داشته باشد. چون مقادیر زیاد ویتامین A و D در بدن مسمویتزاست، نباید در مصرف روغن ماهى زیادهروى کرد. همچنین مصرف زیاد این روغن در طولانى مدت باعث آسیب کبدى مىشود.
ماساژ، راه حل اصلى
ماهیچههایى را ماساژ بدهید که به تاندونهاى مفاصل دردناک شما ختم مىشوند. براى مثال، اگر دستتان به آرتریت مبتلا است. با دست خود روى عضله فشار دهید و چند ثانیه صبر کنید و سپس آن را آزاد کنید.
مصرف ویتامین C را افزایش دهید.
مطالعات نشان داده است که بیماران دچار آرتریت روماتوئید، دچار کمبود ویتامین C هستند. کمبود ویتامین C مىتواند این بیمارى را تشدید کند. مطمئنا مصرف ویتامین C یک درمان خوب خانگى براى بیماران آرتریت روماتوئید است. در حقیقت میزان سمیت ویتامین C، صفر است. 500 میلىگرم به صورت روزانه، براى نیازهاى بدن کافى است.
پرهیز غذایى را رعایت کنید.
بعضى پزشکان معتقدند بهترین نتایج در بیماران آرتریت روماتوئید وقتى به دست مىآید که آنها از بلادوناها و فرآوردههاى لبنى پرهیز کنند. گیاهان بلادونا شامل سیبزمینى، گوجه، بادنجان، تنباکو و همهى فلفلها به جز فلفل سیاه مىباشد. با پرهیز از این غذاها مىتوانید خود را آزمایش کنید. براى مثال، اگر شما واقعا به گوجه علاقمند هستید، به مدت یک هفته گوجه را از تمام غذاهاى خود حذف کنید، اگر علایم بیمارى شما در عرض سه، چهار روز بدتر شد، ممکن است به آن غذا حساسیت داشته باشید؛ زیرا بدتر شدن علایم نشانهى اعتیاد به آن غذا مىباشد.
مصرف روغن گیاهى را کاهش دهید.
بىشک روغنهاى گیاهى براى اکثر مردم مفید مىباشند؛ ولى مطالعات نشان داده که باید مصرف این روغنها در افراد آرتریتى به حداقل برسد در حالى که مصرف روغنهاى امگا - 3 باید افزایش یابد.
یعنى باید مصرف محصولات روغنى شامل سس سالاد، غذاهاى سرخ کرده و مارگارین کاهش یابد؛ زیرا این مواد، داراى اسیدهاى چرب امگا - 6 مىباشند که در این بیماران باعث التهاب مىشود.
یک روش دیگر
دستبندهاى مسى
بعضى مواقع، با گذشت زمان، قدمت یک چیز باعث احترام به آن مىشود. ماجراى دستبند مسى نیز از همین قرار است که دهها سال، موجب کاهش درد آرتریت مىشد و امروزه نیز هنوز مورد توجه است.
مطالعات نشان داده است که بعضى از بیماران آرتریتى در متابولیسم مس غذا دچار اختلالند و این اختلال باعث درد در آنها مىشود. پس از آن، این فکر به ذهن آمد که بیماران آرتریتى براى تأمین مس از منابع دیگر نیز استفاده کنند.
مس موجود در دستبند از راه پوست وارد بدن مىشود. بعضى پزشکان به این دستبندها با تردید نگاه مىکنند ولى آن را کاملا رد نمىکنند، البته به نظر مىرسد کمبود مس باعث التهاب مفاصل مىشود.
دو روغنى که مقادیر کمى از امگا - 6 دارند، روغن کاندلا از دانه کلم قمرى و روغن زیتون هستند.
آب هویج مصرف کنید.
از آب هویج، عصاره کرفس، عصاره کلم یا گوجه مىتوان استفاده کرد.
دکتر مولن مىگوید: پرهیز از غذا باید با یک روز در هفته اول با عصاره گیاهان شروع شود. در هفته بعد، دو روز را روزه بگیرید )دوشنبه و چهارشنبه( و در هفته سوم سه روز )دوشنبه، چهارشنبه و جمعه(. بدون مشورت با پزشک، به هیچ وجه روزه گرفتن را شروع نکنید.
منبع : دایرة المعارف پزشک خانواده ،گروه مولفان انستیتوسلامتی آمریکا
پی‌نوشت‌ها:
* انتشارات سپهر اندیشه - 1387
1- التهاب مفصل همراه استخوان اطرافش
2- التهاب روماتیسمى مفصل
