لاریجان یکی از بخشهای شهرستان آمل است . این بخش جنوبی ترین ناحیه استان مازندران است و در دامنههای شمالی رشته کوه البرز قرار گرفتهاست. کوه دماوند در لاریجان قرار داشته و راههای صعود به آن در لاریجان جای دارد.لاریجان یکی از شهرها و منطقههای تاریخی و باستانی ایران است که جاذبههای طبیعی تاریخی زیادی در خود جای داده است. این منطقه دارای روستاهای کوهستانی، دشتها و مراتع زیادی میباشد. در حال حاضر بدلیل وجود رودخانه هراز که از قله دماوند سرچشمه میگیرد بهترین و باکیفیت ترین ماهی قزل الا خاورمیانه در این منطقه پرورش داده میشود. این منطقه یکی از مناطق اسطوره ی ایران نیز می باشد.
تقسیمات کشوری
بخش لاریجان دارای دو شهر رینه، گزنک و 73روستا و آبادی است و از دو دهستان بالا لاریجان و پایین لاریجان تشکیل شدهاست.
بخش لاریجان:
دهستان بالا لاریجان: شامل وانا، بایجان، آبگرم، گرنا، نوا، گیلاس، نیاک، اسک، ایرا و امیری{پلور}
دهستان لاریجان سفلی: پنجاب دلارستاق و نمارستاق شامل هفده روستامی باشد که به هفده بلوک معرف است و به دو قسمت شمالی وجنوبی تقسیم گردید . قسمت شمالی شامل روستاهای، سوآ، امره اطاق سرا، شیخ محله، پلریه، کلری، کفا، نمار و دیوران منطقه خوش منظره دریوک قسمت جنوبی نمارستاق شامل نسل–دره کنار–نیزه(علی آباد )–حسن آباد-امامزاده عبدالمناف- کردچالک– روستای خوش منظره فیس (ارتفاع با سطح دریا 2350متر می باشد )
شهر: رینه، گزنک
کوه دماوند، بلندترین قله ایران، در لاریجان قرارداد. دشت لار، دریاچه لار، رودخانه لار، رودخانه دیو آسیاب و غار گل زرد از دیگر نواحی لاریجان است که در دامنه کوه دماوند جای دارد.
وجه تسمیه
کلمه لار و لَر که در سر آغاز برخی اسامی اماکن فلات ایران دیده میشود غالباً به معنی جوی و نهر است. چنانکه در دریاچه لار و رودخانه لار در لاریجان نیز واژه (لار) وجود دارد. در مجموع یعنی لاریجان در اصل لاری گان یعنی جایگاه منسوب به نهر است. ریشه کلمه علی القاعده همان زار (جریان یافتن آب است، طبق قاعده تبدیل ز، ذ به ل از پهلوی به فارسی): مصرع مثالی از دهخدا:بهشت و جوی شیرش آب لار است.
جمعیت
بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت بخش لاریجان شهرستان آمل در سال 1385 برابر با 8721 نفر بوده است [2].
منابع آب
تقریبا در همه نقاط لاریجان چشمه و رودخانه های فراوانی وجود در نواحی کوهستانی در فصل زمستان واوایل بهار پر آب و در تابستان کم آب و گاهی خشک است. از دیگر منابع آب این منطقه دریاچههای کوچک محلی است که به هنگام طغیان رودها در قسمتهایی که سطح آبهای زیرزمینی بالا است به وجود میآید و برای کشاورزی، صید و شکار مورد استفادع قرار میگیرد. رودی که از جنوب به شمال در جریان است رود هراز، که به دریای مازندران میریزد.نوع دیگر ذخایر آبی که در آن ماهی پرورش مییابد. و از جاذبههای گردشگری استان است. در لاریجان چشمههای آب معدنی فراوانی یافت میشود که خاصیت درمانی دارد و در معالجه امراض پوستی، مفصلی، عصبی، و گوارشی موثرند، چشمههای (آب اسک) (آبگرم لاریجان) و (استراباکو) حمامهای آب معدنی (گوگردی) از آن جملهاند.چشمههای آبگرم در سراسر ایران و به ویژه در دامنة کوههای البرز و زاگرس پراکندهاند و بسیاری از آبادیها به علت داشتن اینگونه چشمهها، شهرت و اهمیت یافته و آبگرم نام گرفتهاند.برخی از این آبها به علت در بر داشتن پارهای مواد شیمیایی، دارای رنگ، بو یا مزه خاصی میشوند. برخی ترکیبات گوگرد)سولفور و سولفات) به آب رنگ شیری یا آبی میدهند، و آبی که ئیدروژن سولفوره داشته باشد، بوی تخممرغ فاسد دارد. آبگرمهای دارای ترکیبات آهن، رنگ سرخ یا اُخرایی و مزة گس دارند. نمکهای دیگر، مانند کلرور سدیم (نمک طعام) و یدور سدیم، آب را شور یا تلخ می سازند.
جاذبه ها دیدنی و گردشگری
طبیعی و تحقیقاتی
قله دماوند
رودخانه هراز
پارک ملی لار
سد لار
آبشار شاهاندشت
آبشار آب مراد
دشت و آبشار دریوک
دریاچه ساهون
آب گرم لاریجان
آبشار یخی
آبشار لار
آبشار قلعه دختر
آبشار پرومد
آبشار تماره یا تمیره
دشت شقایق پلور به رینه
غار گل زرد
آبشار ناندل
آبشار دو کوهک
آب معدنی استراباکو
غار آب اسک
آبشار زیار (آب شیخ علی خان)
آبشار پلاس
منطقه حفاظت شده امیری
منطقه حفاظت شده لاسم
استله سر
منظریه
نقره سر
آبشار دو کوهک
آب های معدنی عمارت فرنگی
کاعون
پاشوره
دو برار
دریاچه امامزاده علی
دره یخار
دشت لرا
کوه کرنا
طرح آبریز هراز
کوه گل اندام
رود پنجاب
گرمنون
آبشار الآمل
قله گل زرد
رستم چال
آبشار یخی نوا
غار کبوتر کلی
دشت سنگسری ها
قبر ضحاک
انر
سه سنگ
چشمه چم بن
چشمه انگمار
چشمه ها و مرتع متعدد دیگر