محصولات آرایشی ارگانیک یا غیر ارگانیک؟ /گفت‌وگوی بنیتا با دکتر همایون مژدهی آذر متخصص پوست، مو وزیبایی

صفت ارگانیک در محصولات آرایشی به محصولاتی تعلق می‌گیرد که ماده اولیه تولید آنها از محصولات گیاهی باشد و کود استفاده شده در رشد گیاه شیمیایی نباشد. بحث ارگانیک بودن در محصولات آرایشی کاملا با محصولات غذایی ارگانیک متفاوت است و به همین دلیل  پرسش‌های بسیاری در این باره مطرح است.اینکه یک محصول آرایشی بهداشتی صد درصد ارگانیک است یا خیر و اگر ارگانیک باشد آیا بهتر است؟ اینها پرسش‌هایی است که برای یافتن پاسخشان به سراغ دکتر همایون مژدهی آذر، متخصص پوست، مو و زیبایی رفتیم. با بنیتا همراه باشید.

آقای دکتر محصولات ارگانیک چه مشخصه‌ای دارند؟

محصولات ارگانیک فرآورده‌هایی هستند که در ترکیب آنها هیچگونه دخل و تصرف ژنتیکی صورت نگرفته باشد و به صورت طبیعی تولید شده باشند. امروزه به این نتیجه رسیده‌اند که سمومی که وارد محصولات می‌شود و تغییراتی که در چرخه تولید ایجاد می‌شود تهدیدی بر سلامت مصرف‌کنندگان است و بر حسب نوع مواد به کار رفته در محصول آسیب‌های متفاوتی ایجاد می‌شود؛ از این جهت بحث استفاده از محصولات ارگانیک مطرح شده است.

 پس با این حساب محصولات ارگانیک برای مصرف مناسب‌تر هستند؟ 

به نظر من راجع به این موضوع تا حدودی غلو می‌شود. به هرحال سالها است از فرآورده‌های غیرارگانیک استفاده می‌شود و تا کنون مشکل خاصی ایجاد نشده است؛ ضمن اینکه تمامی این فرآورده‌ها، خصوصا آن دسته که تحت نظارت وزارت بهداشت و سازمان‌های مربوطه قرار دارند، از آزمایش‌های گوناگون عبور کرده و گواهی سلامت گرفته‌اند. در مورد محصولات آرایشی اگر معیارها و قوانین سخت‌گیرانه در خصوص فرآورده‌های آرایشی اعمال شود، کما اینکه در تمامی کشورها این قوانین اجرا می‌شود و تنها مخصوص کشور ما نیست،‌ می‌توان گفت که برای استفاده منعی ندارند. البته که اگر محصولی ارگانیک هم باشد قطعا مزیت بیشتری دارد. به طور نمونه در مورد یک کرم اگر از لحاظ اینکه تا چه میزان حاوی میکروب است، آیا از مواد سرطان‌زا در ترکیباتش استفاده شده است یا خیر، خلوص مواد موجود در کرم چقدر است و برای زنان باردار خطرناک است یا خطری ندارد، مورد بررسی قرار گیرد و معیار سلامت آن در نظر گرفته شود، این کرم برای استفاده منعی ندارد و در صورتی که ارگانیک هم باشد برای مصرف مناسب‌تر است.

یعنی استفاده از محصولات غیرارگانیک مشکلی ندارد؟

نمی‌توان گفت محصولی که غیرارگانیک است، مناسب نیست. محصولات ارگانیک مزیت بیشتری به نسبت غیر ارگانیک‌ها دارند و این مزایا تنها با درصد اختلاف کمی نسبت به غیرارگانیک‌ها قرار دارند. فرآورده‌های غیرارگانیکی که توسط وزارت بهداشت تأیید شده‌اند، مناسب هستند و محصولات ارگانیک استانداردهای خاص تری دارند تا افرادی که کمی سخت‌گیر هستند راضی شوند.

برخی افراد از روغن‌های طبیعی نظیر نارگیل و زیتون برای محافظت از پوست استفاده می‌کنند. آیا این محصولات ارگانیک محسوب می‌شوند و برای مصرف مناسب‌‌تر هستند؟

این کار صحیح نیست و اصولا هر ماده‌ای از نظر ما دارو محسوب می‌شود. این مواد هم ممکن است به بهبود مشکلات پوست کمک کنند و هم می‌توانند مشکلات پوستی را وخیم‌تر کنند. این موضوع بسته به این است که هر ماده‌ای برچه اساسی و تحت نظر چه کسی و با چه میزانی مصرف شود؛ ممکن است همین روغن نارگیلی که طبیعی است برای پوست چرب مشکل ایجاد کند به این صورت که پوست را دچار جوش، حساسیت و پوسته ریزی کند. بنابراین مصرف روغن نارگیل برای هر پوستی مناسب نیست و باید زیر نظر فردی که آگاه به مضرات و مزایای آن است صورت گیرد تا بر اساس نوع پوست تجویز شود. هر محصولی نظیر این روغن تنها به دلیل اینکه ارگانیک است نباید مورد مصرف قرار بگیرد.

 آقای دکتر توصیه شما به مخاطبان بنیتا در خصوص مصرف فرآورده‌های ارگانیک چیست؟

 قطعا فرآورده‌های ارگانیک مناسب‌تر هستند. به طور نمونه در یک فرآورده اگر روغن نارگیلی را استفاده کنیم که به صورت ارگانیک پرورش یافته باشد به این معنی که از هیچ سمی برای رشد گیاه استفاده نشده باشد و هیچ تغییر ژنتیکی در این گیاه ایجاد نشود. این روغن صد درصد مناسب‌تر از روغنی است که با انواع سموم پرورش یافته است و ممکن است در روغن این نارگیل باقی مانده‌ای از سموم موجود باشد. اما اینگونه نیست که بگوییم کرم‌های دیگری که از محصولات ارگانیک استفاده نمی‌کنند نامناسب هستند. همانطور که گفتم تنها بحث ارجحیت مطرح است.

بهتر است بدانید ترکیبات فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی که تشکیل‌دهنده کرم است کاملا ارگانیک نیست، یعنی این محصولات  کاملا برخاسته از دل طبیعت نیستند. بسیاری از مواد نگهدارنده، فرآورده‌های معطر و رنگها که در ترکیب این محصولات وارد می‌شوند تا محصول قوام مناسب داشته باشد به صورت طبیعی موجود نیستند و نمی‌توان کل فرآورده را ارگانیک تولید کرد و تنها کاری که می‌توان کرد این است که تنها یک یا دو مورد از اجزای محصول را به صورت ارگانیک تولید کرد. بنابراین اگرتولید کنندگان محصولی ادعا می‌کند این محصول صد درصد ارگانیک است یقین بدانید که ادعای دروغی است. نکته دیگری که باید به آن توجه شود این است که اینکه عده‌ای گمان کنند به این دلیل که محصولی قیمت بالاتری نسبت به سایر محصولات مشابه خود دارد پس ارگانیک است درحالی که این باور اشتباهی است، در بسیاری از مواقع ممکن است فرآورده‌های ارگانیک از محصولات شیمیایی ارزان‌تر باشند زیرا برخی از مواد به کار رفته در محصولات شیمیایی هزینه بیشتری به نسبت به مواد موجود درمحصولات ارگانیک دارند.

ممنون از وقتی که در اختیار ما قرار دادید.