راهکار‌های افزایش‌ شیر‌دهی‌مادران (۲)

لاکتوفرین: این پروتئین رشد باکتری‌ها را در دستگاه  گوارش متوقف می‌کند.

 ال‌جی‌آ: این پروتئین نیز نوزاد را از ویروس و باکتری‌محافظت کرده (به‌ویژه باکتری‌هایی که نوزاد و مادر، در معرض آنها قرار دارند) و همچنین میزان ابتلا به بیماری ایکولای و آلرژی را کاهش می‌دهد.

ایمونوگلوبولین‌های دیگری از جمله Lgm و LgB نیز در شیر مادر وجود دارند که نوزاد را از ابتلا به عفونت‌های باکتریایی و ویروسی حفظ می‌کنند. مصرف ماهی و گنجاندن آن در وعده‌های غذایی مادر، میزان این پروتئین را در شیر افزایش می‌دهد.

لیسوزیم «lysozyme»: این آنزیم، نوزاد را در برابر ابتلا به بیماری ایکولای و سالمونلا مصون می‌کند و خاصیت ضدالتهابی دارد.

 عامل Bifidus: این عامل، رشد لاکتوباسیلوس را افزایش می‌دهد. لاکتوباسیلوس باکتری مفیدی است که از نوزاد در برابر، باکتری‌های مضر محافظت می‌کند و با ایجاد محیط اسیدی به هیچ‌ باکتری اجازه رشد نمی‌دهد و هیچ باکتری در این محیط اسیدی زنده نمی‌ماند.

چربی‌ها: شیر مادر حاوی چربی‌هایی است که برای سلامت و رشد نوزاد مفید هستند. این چربی‌ها منبع بزرگی از کالری می‌باشند و برای رشد مغز بسیار مفیدند. نوزاد با جذب ویتامین‌های محلول در چربی‌ها رشد بهتری خواهد داشت. رشد مغز و سیستم عصبی به زنجیره طولانی از اسیدهای چرب نیاز دارد که این اسیدهای چرب در طول سه ماه آخر بارداری در شیر مادر تشکیل می‌شوند.

ویتامین‌ها: مقدار و نوع ویتامین‌های موجود در شیر مادر، با مقدار و نوع ویتامین مصرفی او ارتباط مستقیم دارد و به همین دلیل تغذیه مادر در دوران شیردهی بسیار مهم است.

ویتامین‌های محلول در چربی، از جمله ویتامین‌ D، E و K برای سلامت نوزاد حیاتی هستند و ویتامین‌های ضروری محلول در آب نیز عبارتند از: ویتامین C، ریبوفلاوین، نیاسین و اسیدپانتئوتنیک. از آنجا که نیاز کودک به این ویتامین‌ها بسیار لازم است، زنان بعد از زایمان هم باید تحت مراقبت پزشک باشند تا با راهنمایی آنها و استفاده از یک رژیم صحیح غذایی، تمامی ویتامین‌های مورد نیاز نوزاد را دریافت کرده و از طریق شیر به کودک برسانند.

 کربوهیدرات‌ها: لاکتوز، اصلی‌ترین قندی است که در شیر مادر وجود دارد و حدوداً 40 درصد از کل کالری شیر را تشکیل می‌دهد. لاکتوز، باکتری‌های مضر معده نوزاد را کاهش داده و همین امر موجب بهبود جذب کلسیم، فسفر و منیزیم می‌شود. لاکتوز به کاهش بیماری‌های معده و رشد باکتری سالم در معده کمک می‌کند.

لکوسیت: سلول‌های زنده‌ای هستند که فقط در شیر مادر یافت می‌شوند،

وظیفه آنها مبارزه با عفونت است و آنها را نمی‌توان در هیچ نوع شیر خشکی یافت. شیر مادر با ترکیب کاملی از پروتئین‌ها، چربی‌ها، ویتامین‌ها‌، کربوهیدرات ‌و بهترین غذا برای کودک است. در بعضی از کشور‌ها، برای مادرانی که به هر دلیل قادر به شیر دادن نیستند، بانک شیر وجود دارد که با مراجعه به این مکان‌ها می‌توان شیر مادر را تهیه و خریداری کرد.

این شیر را می‌توان با شیردوش گرفت و آن را با بطری و یا فنجان، قاشق و یا شیشه شیر به نوزاد داد.

ذخیره و نگهداری شیر

در شرایطی که مادر شاغل است و نمی‌تواند تمام وقت کنار نوزاد خود باشد، می‌توان شیر را به راحتی و در سلامت کامل در شرایط زیر نگهداری کرد:

مزایای تغذیه با شیر مادر

در مطالعات اخیر مشخص شده کودکانی که از شیر مادر استفاده می‌کنند، کمتر دچار بیماری‌های ویروسی، معده، تنفسی و عفونت گوش می‌شوند. در تحقیق گسترده‌ای که توسط موسسه بین‌المللی بهداشت انجام شد آمده است، تعداد کودکانی که از شیر مادر تغذیه کرده و در سن 1- 28 سالگی فوت کرده‌اند، نسبت به سایر کودکان 20 درصد کمتر است.

دانشمندان بر این باورند که تغذیه با شیر مادر، خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها را در دوران کودکی کاهش می‌دهد. البته علت دقیق آن هنوز مشخص نیست و برخی از آنها معتقدند آنتی‌بادی موجود در شیر سیستم ایمنی بدن نوزاد را تقویت می‌کند و همین امر خطر ابتلا به سرطان را کاهش می‌دهد.

بیماری دیابت نوع 1 و 2، کلسترول بالا و بیماری‌های التهابی روده نیز در این نوزادان کمتر دیده می‌شود؛ همچنین در نوزادانی که از هر نوع ماده دیگری به جز شیر مادر تغذیه کنند، خطر ابتلا به بیماری کرون و کولیت اولسرو بیشتر است.  پژوهشگران بسیاری رابطه میان تغذیه و ضریب هوشی نوزاد را بررسی کرده‌اند.

در مطالعه‌ای که روی بیش از 17000 نوزاد از هنگام تولد تا سن 61 - 62 سالگی انجام شد، نمرات ضریب هوشی و آزمون‌های هوشی افراد تغذیه‌شده با شیر مادر، بالاتر از سایر کودکان بود.  نوزادانی که نارس و زود به دنیا می‌آیند، اغلب بعد از تولد از عفونت‌های تنفسی رنج می‌برند که با خوردن شیر مادر این عفونت‌ها کاهش می‌یابد و حتی به طور کلی برطرف می‌شود. 

پژوهشگران معتقدند ارتباط عاطفی که میان مادر و نوزاد در دوران شیردهی ایجاد می‌شود، در شکل‌گیری مغز و قدرت آن نقش مهمی دارد؛ اگرچه در این میان اسیدهای چرب شیر نیز بی‌تأثیر نیستند.  آکادمی کودکان آمریکا توصیه می‌کند که یکی از روش‌های جلوگیری از چاقی کودک در سنین جوانی و نوجوانی، تغذیه با شیر مادر است.

با تجزیه و تحلیل 17 پژوهش مختلف، مقاله‌ای در مجله آمریکایی اپیدمیولوژی به چاپ رسید که نشان می‌داد تغذیه با شیر مادر خطر ابتلاء به چاقی و اضافه وزن در بزرگسالی را کاهش می‌دهد.

برای خواندن بخش اول- راهکار‌های افزایش‌ شیر‌دهی‌مادران- اینجا کلیک کنید.