خواص درمانی گزنه

دکتر نجم الدین حاج سید حسنی؛ دکترای داروساز

گزنه، گیاهی علفی و پایدار با ساقه‌‌های راست، ریشه‌های خزنده و برگ‌هایی قلبی شکل است که بر روی آنها و ساقه، کرک‌های مویی حاوی اسید فرمیک وجود دارد که در هنگام تماس با پوست بدن باعث سوزش و خارش می‌گردد. 
قسمت مورد استفاده گیاه برگ‌ها، دانه‌ها و ریشه‌ها است. زمان جمع‌آوری آن هنگامی است که گیاه جوان، نازک و سبز روشن بوده و ارتفاع آن حدود 25-20 سانتیمتر می‌باشد. 

ترکیب شیمیایی گزنه

ریشه‌ها و گل‌ها محتوی کومارین است. این ماده دارای خاصیت ضد التهاب می‌باشد. همچنین ریشه‌ها دارای لیگنان و خاصیت ضدسرطانی می‌باشند.
مصرف عصاره ریشه این گیاه موجب کندی رشد سلول‌های بدخیم غدد پروستات می‌شود. 
برگ‌های این گیاه دارای گلوکوزید‌ها، ویتامین‌های، C، B کمپلکس، K و املاح معدنی کلسیم، منیزیم، پتاسیم، روی، سلنیوم و سلیکون است.
لکتین‌ها که گروهی از پروتئین‌های طبیعی هستند در این گیاه یافت می‌شوند و باعث کاهش التهاب پروستات می‌گردند. 
این ماده مانع فعالیت سیتو مگالوویروس یا ویروس‌های بزرگ شده و باعث مهار ویروس بیماری ایدز (HIV) می‌گردد.
گزنه ادرارآور است و در درمان دردهای مفصلی به کار می‌رود. همچنین برای درمان فلج ناشی از ضایعات عصبی، کاهش فعالیت عضلات و درد آنها می‌توان از این گیاه استفاده کرد.
درد، خارش و سوزش به وجود آمده از این گیاه را می‌توان با به کار بردن مایع به دست آمده از همین گیاه بر طرف نمود. 
این گیاه از زمان‌های قدیم، برای درمان روماتیسم، اگزما، آرتروز، نقرس و کم خونی به کار می‌رفته، در حال حاضر نیز از آن در درمان بیماری‌های مجاری ادرار و پروستات استفاده می‌شود.
از تمام قسمت‌های گیاه (شامل ریشه، ساقه و برگ) به صورت دم کرده، می‌توان برای مقاصد فوق و از بین بردن سنگ کلیه و بیماری‌های  دیگر بهره گرفت.