تحریریه دنیای سلامت
خوانش پریشی چیست؟
کودکانی که IQ متوسط یا بالاتر از متوسط دارند و در خواندن نمره کم می‌گیرند دچار خوانش پریشی هستند. خوانش پریشی 3-6 درصد از جمعیت محصل هر کشوری را تحت‌الشعاع قرار میدهد. در حالی که ممکن است 50 درصد از دانش‌آموزان در مهارت خواندن به اندازه کافی امتیاز نگیرند و از حد معمول بسیار کمتر باشند.
به این معنی که همیشه کم‌توانی دانش‌آموزان در مهارت خواندن به خوانش پریشی مربوط نیست. کودکانی که دچار عارضه خوانش پریشی هستند، نوعی ناتوانی خاص در یادگیری دارند؟ کودکانی که دست کم یک یا چند مورد از موارد زیر را داشته باشند: واژگون سازی کلمات و حروف به هنگام خواندن مثلاً کلمه انگلیسی Was را Saw می‌بینند، حرف b را p می‌بینند و حرف p راq واژگون‌سازی حروف و کلمات به هنگام نوشتن.
مشکل در تکرار کلمات و جملاتی که به آنها گفته می‌شود. دست‌خط بد و ناخوانا ناتوانی و یا کم‌توانی در نقاشی کشیدن واژگون سازی کلمات و حروفی که تلفظ می‌شوند مشکل در فهم و به خاطر سپردن آنچه که به آنها گفته می‌شود. مشکل در فهم و به خاطر سپردن آنچه که خودشان می‌‌خوانند.
مشکل در نوشتن افکارشان روی کاغذ. خوانش پریشی به وضعیتی گفته می‌شود که کودک در خواندن دچار مشکل می‌شود. کودکانی که دچار این مشکل می‌شوند، نمی‌توانند خواندن را به راحتی بیاموزند و علت آن هم به مشکلات دیداری و شنیداری مربوط است. اغلب کودکانی که دچار خوانش پریشی هستند در خواندن و هِجی کردن کلمات مشکل دارند. به طور کلی خوانش پریشی یعنی اینکه فرد توانایی مشاهده درست واژه‌های نگاشته شده را نداشته باشد.
این عارضه اغلب در کودکی هنگامی که کودک می‌آموزد بخواند و بنویسد تشخیص داده می‌شود، اما باز هم ممکن است که ادامه یابد و به بزرگسالی نیز کشیده شود. این دسته از کودکان با توجه به ضعفی که دارند نمی‌توانند در برنامه‌های آموزشی مدرسه، پیشرفت حاصل کنند. اخیراً روش‌های تازه‌ای برای آموزش خواندن به این کودکان در نظر گرفته شده است. که به کارگیری آنها بسیار مؤثر است.
علت‌های بروز خوانش‌پریشی
مشکل خوانش پریشی در کودکان در اثر ضعف بینایی و شنیداری رخ نمی‌دهد بلکه ناشی از عملکرد ناقص مغز است. گوش‌ها و چشم‌ها به درستی کار می‌‌کنند. بلکه بخش مرکزی زیرین مغز درگیر صداها و تصاویری می‌شود که قبلاً دریافت کرده این مسأله باعث ایجاد گیجی و اغتشاش برای فرد یادگیرنده می‌شود.
وقتی که کودک دچار مشکل یادگیری می‌شود، لازم است که از او تست جامع رشد عصبی انجام شود. این تست شامل؛ امتحانات شنیداری، دیداری، رشد عصبی، هماهنگ‌سازی، دریافت بصری، دریافت شنیداری و هوشی می‌شود. مشکلات مربوط به فهم و درک را می‌توان با برخی تمرین‌های ساده بهبود بخشید. این تمرینات را می‌توان در خانه انجام داد و در مواقع خاص باید از متخصص گفتاردرمانی کمک گرفت.
عوامل
آموزش نادرست و نامؤثر خواندن مشکل در فهم و دریافت شنیداری مشکلات مربوط به دریافت و فهم بصری مشکل در پردازش زبان کمک به کودکانی که دچار واژگون سازی می‌شوند واژگون سازی کلمات و حروف در کودکان به هنگام خواندن و نوشتن مسأله چندان عجیبی نیست و در واقع زیاد هم پیش می‌آید (خصوصا در کودکان 6- 7 ساله). کودکانی که با مشکل واژگون‌سازی روبه‌رو هستند به هنگام کشیدن خط صاف به سمت چپ یا راست نیز دچار مشکل می‌شوند. .
روش‌های درمان
تا به حال بیش از 180 تحقیق و بررسی گسترده در زمینه آموزش خواندن به این کودکان انجام شده است. این تحقیقات نشان میدهد که آموزش صوتی و آوایی بهترین راه آموزش خواندن به کودکان است و این راه تنها روش یاد دادن مهارت خواندن به کودکان خوانش پریشی است...
برای خواندن بخش دوم- خوانش پریشی- اینجا کلیک کنید.
