تحریریه ماهنامه کودک سالم
سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS)، که آن را به عنوان مرگ در ننو نیز می‌شناسند، به مرگ ناگهانی یک نوزاد که ظاهری کاملا سالم دارد اطلاق می‌شود. با اینکه بسیاری از والدین از مرگ ناگهانی فرزندشان در طول شب نگران هستند، اما این سندرم بسیار نادر است. برای مثال در کشور انگلستان از هر 2000 نوزاد، تنها 1 نوزاد دچار چنین مرگ ناگهانی می‌شود.
این سندرم در ظاهر بسیار وحشتناک است اما از آنجاکه والدین گام‌هایی جهت کاهش این سندرم برداشته‌اند، میزان ابتلای نوزادان به این سندرم از سال 1991 میلادی حدود 71 درصد کاهش یافته است.
علت وقوع SIDS چیست؟
SIDS یک علت منحصر به فرد و مشخص ندارد. تحقیقات اخیر بر سیستم تنفسی و مکانیزم کنترل دمای نوزاد متمرکز شده‌اند. این دو سیستم هنگام تولد هنوز به تکامل کافی نرسیده‌اند، به همین جهت اگر به عللی نظیر کشیده شدن ملحفه روی سر نوزاد او نتواند نفس بکشد، دچار مرگ خواهد شد. برخی عوامل خطر ابتلا به SIDS را افزایش می‌دهند.
برای مثال نوزادانی که مادر آنها در دوران بارداری یا شیردهی سیگار می‌کشد، بیشتر دچار SIDS می‌شوند. کودکانی که مادر آنها در دوران بارداری مراقبت‌های خاص ندیده است نیز چنین وضعیتی دارند. همچنین مادرانی که سن آنها زیر 20 سال است نیز فرزندان آنها بیشتر دچار این حالت می‌شوند. البته در این مورد هم می‌توان علت اصلی را استعمال دخانیات و کمبود مراقبت دانست.
خطر ابتلا به SIDS در کودکانی که هنگام تولد وزن کمی دارند و زودتر از موعد متولد می‌شوند بیشتر است. به دلایلی که هنوز برای پزشکان معلوم نیست، مرگ در ننو در بین نوزادان آسیایی کمی بیشتر است. همچنین نوزادانی که خواهر یا برادری داشته‌اند که دچار چنین مرگی شده است نیز بیشتر در معرض ابتلا به این سندرم قرار دارند.
عوامل محیطی که احتمال ابتلا به سندرم SIDS را افزایش می‌دهند عبارتند از افزایش دمای بدن نوزاد، خوابیدن به روی شکم، خوابیدن با اسباب بازی و بالش در تخت خواب و یا خوابیدن بر رختخواب نرم. علاوه بر این، اگر نوزاد در معرض دود دخانیات باشد، احتمال ابتلا به SIDS برای او افزایش می‌یابد.
آیا این خطر از بین خواهد رفت؟
SIDS در میان شیرخواران با سن 2 هفته تا یک سال شیوع بیشتر دارد. البته اوج این آمار در سنین 2 - 4 ماه است. در برخی موارد نادر، این نوع مرگ ممکن است بین سنین 12 - 24 ماه رخ دهد.
برای کاهش خطر چه کاری می‌توانم انجام دهم؟
خبر خوب این است که راه‌های بسیاری برای کاهش خطر مرگ در ننو وجود دارد.
همیشه نوزاد تازه متولد شده را به پشت بخوابانید و هیچ گاه او را رو به شکم قرار ندهید. این نکات را به سایر افرادی که می‌خواهند از فرزند شما نگهداری کنند نیز آموزش دهید. با رسیدن به سن6-9، خطر مرگ در ننو به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد. هرچند شما همچنان باید کودک را به پشت بخوابانید اما اگر در این سن کودک خود به خود حالت خود را تغییر داد، لازم نیست نگران شوید.
همیشه از یک تشک سفت و ملحفه‌هایی دقیقا به اندازه تشک استفاده کنید (اگر تخت خواب فرزندتان را از شخص دیگری قرض گرفته اید، حتما یک تشک نو برای آن بخرید). تمام اسباب‌بازی‌ها، بالش‌ها، روتختی‌های بزرگ و آزاد و هرگونه وسیله اضافی را از تخت فرزندتان خارج کنید.
اجازه ندهید دمای اتاق و بدن فرزندتان بیش از اندازه بالا رود. بیش از اندازه به نوزاد لباس نپوشانید و کلاهی بر سر او نگذارید. دمای ایده آل برای اتاق کودک بین 16 - 20 درجه سانتی‌گراد است. نصب یک دماسنج در اتاق کودک برای کنترل دمای اتاق فکر خوبی است. کودک را بیش از حد با ملحفه‌ها و پتوها نپوشانید. شما می‌توانید کیسه خواب مخصوص کودکان را تهیه کنید. کیسه خواب مخصوص کودک علاوه بر کنترل دمای بدن کودک، مانع از این می‌شود که کودک به زیر پتوها یا ملحفه‌ها برود.
هنگام قرار دادن کودک در تخت خواب، او را به گونه‌ای قرار دهید که پاهایش با قسمت انتهای تخت تماس داشته باشد. بدین ترتیب او نمی‌تواند پایین‌تر رفته و زیر پتو یا ملحفه پوشانده شود. همچنین پتو یا ملحفه را در گوشه‌های تخت یا زیر تشک فروبرید تا بیش از حد تکان نخورند.
شش ماه اول پس از تولد کودک، تخت او را در اتاق خودتان قرار دهید.
هیچ گاه شیشه شیری که با آب داغ پر شده است یا یک پتوی برقی داغ را در تخت خواب فرزندتان قرار ندهید.
هیچ گاه به خودتان یا دیگران اجازه سیگار کشیدن در خانه‌ای که نوزاد در آن قرار دارد را ندهید. حتی رفتن به اتاقی دیگر برای استعمال دخانیات نیز نمی‌تواند مواد سمی ناشی از آن را از کودک دور نگهدارد.
هرگاه داخل خانه هستید، سر و صورت فرزندتان را باز بگذارید و آن را نپوشانید.
اگر فرزندتان حال خوبی ندارد یا دمای بدن او بالا است، پتو یا ملحفه اضافی بر روی او نیندازید. در عوض پوشش او را تغییر دهید و لباس‌های او را نازک تر کنید تا دمای بدن او بیش از اندازه بالا نرود.
برای خواندن بخش دوم - آشنایی با سندرم مرگ ناگهانی نوزاد - اینجا کلیک کنید.
