یک عضو فراکسیون زنان مجلس می‌گوید فراکسیون متبوعش یک سال است که به دنبال تصویب طرح افزایش سن ازدواج است، اما سنگ‌اندازی‌هایی در این زمینه شده که تاکنون تلاش‌های نمایندگان مجلس را بی‌نتیجه کرده است.
به گزارش ، آرمان نوشت:ازدواج زیر 18 سال را ازدواج کودکان می‌نامند و فراوانی این نوع ازدواج در ایران حدود 17درصد است. دامنه مشکلاتی که این نوع ازدواج به وجود می‌آورد از مشکلات اجتماعی و روانی تا مشکلات جسمی گسترده است. هر چند در سال‌های اخیر تلاش شده قوانین در این زمینه تغییر یابد، اما همچنان شاهد این هستیم که ازدواج زیر 18 سال در ایران رخ می‌دهد و حتی در مواردی شاهد ازدواج کودکانی هستیم که کمتر از 15 سال سن دارند.
افراد با خاستگاه‌های فکری و فرهنگی متفاوت به مسائل اجتماعی نگاه می‌کنند. برای مثال پدیده کودک‌همسری از نگاه بسیاری از فعالان حقوق کودک و زنان و همچنین فعالان اجتماعی نوعی آسیباجتماعی محسوب می‌شود و مدتی است که درباره آثار غیرقابل جبران این کار بر کودکان و خانواده هشدار می‌دهند، اما هنوز برخی از افراد جامعه این موضوع را چندان بااهمیت نمی‌دانند و در میان آسیب‌های متعدد اجتماعی جایگاهی برای آن قائل نمی‌شوند، زیرا از منظری متفاوت و با اندیشه‌ای دور از حقوق زن و کودک به آن می‌اندیشند. مشکل آنجاست که گاهی افرادی تصمیم‌گیرنده و مقابله‌کننده با یک آسیباجتماعی می‌شوند که درک چندان درستی از عمق فاجعه در حال وقوع ندارند. اگر باور کنیم که بستر اکثر آسیب‌های اجتماعی و مشکلات اخلاقی در محیط خانواده شکل گرفته و رشد میکند در این صورت قطعا درمی‌یابیم که خانواده‌های ایرانی نیازمند حضور یک مادر در قامت یک زن کامل هستند و نمی‌توان جایگاه رفیع همسر و مادر را به کودکی بخشید که تمام تصور او از وظایف مادری در مراقبت از عروسک‌هایش خلاصه می‌شود!
تلاش برای افزایش حداقل سن ازدواج
روز گذشته یک نماینده مجلس گفت: ازدواج زیرسن 18 سال ناباروری را افزایش می‌دهد و آثاری که به زن از نظر جسمی وارد میکند، بعضا جبران‌ناپذیر است. پروانه سلحشوری در رابطه با موضوع افزایش حداقل سن ازدواج کودکان که بارها از طرف فراکسیون زنان مجلس مورد توجه قرار گرفته است، بیان داشت: از یک طرف ازدواج کودکان برای عده‌ای اشکال است و از سوی دیگر، برای عده‌ای یک امر واجب تلقی می‌شود و این باور و عقیده را دارند که ازدواج دختری که به سن‌شرعی رسیده است، مشکلی ندارد. او افزود: کمیسیون فرهنگی سفری به قم داشتند که طی این سفر درخواست افزایش سن ازدواج کودکان را به علما اعلام کردند. در این سفر استفتائی از آیت‌ا... مکارم شیرازی گرفته شد که ایشان در آن مساله سن عقلی را مطرح کرد، بر این مبنا که در صورتی که فرد به مرحله بلوغ جسمی برسد، اما بلوغ فکری نداشته باشد، ازدواج آن فرد باطل است.
سلحشوری گفت: فراکسیون یک سال است که به دنبال این موضوع است، اما متاسفانه سنگ‌اندازی‌هایی صورت گرفته که اتفاقا از طرف علما نبوده است و علیه ما اظهاراتی در این راستا مطرح شد که بسیار عجیب بود. او افزود: درخواست تحقیقات درباره ازدواج کودکان را به مرکز پژوهش‌ها ارائه کردیم تا بررسی شود در کدام نقاط کشور بیشترین میزان ازدواج کودکان صورت می‌گیرد و همچنین مشخص شود که این کار بیشتر در چه طبقات اجتماعی‌ای اتفاق می‌افتد. درخواست کردیم که مرکز پژوهش‌ها این مساله را روشن کند. سلحشوری گفت: در این گزارش بحث درباره خاستگاه فرهنگی و اجتماعی کودک همسری مطرح شد، یعنی باید از نظر فرهنگی روی این موضوع کار کنیم و نگذاریم که اتفاقاتی از این دست برای کودکان رخ دهد؛ زیرا اگر قانون نیز مصوب کنیم، اما از نظر فرهنگی روی این مساله تمرکز نکنیم، فایده‌ای ندارد. البته در این گزارش قید شد که نیازمند بررسی‌های بیشتر هستیم. او گفت: برخی معتقد به ازدواج شرعی هستند و بچه را در سن نه سالگی به عقد یک مرد درمی‌آورند. کودک‌همسری ناباروری را افزایش می‌دهد و آثاری که به زن از نظر جسمی وارد می‌شود بعضا جبران‌ناپذیر است، وقتی ازدواج زودهنگام صورت گیرد در بحث‌های‌اجتماعی نیز آسیب‌های زیادی صورت می‌گیرد که نیاز به مطالعات گسترده دارد.
این عضو فراکسیون زنان ادامه داد: اگر بتوانیم در مجلس طرح را در نوبت قرار دهیم و حداقل سن ازدواج با اذن پدر را از 9 سال به 15 سال افزایش دهیم گام بزرگی در این رابطه برداشته‌ایم. قرارداد توتال خیلی سریع به صحن راه پیدا میکند و مطرح می‌شود، این در حالی است که بحث کودکان مدت‌های زیادی در صف می‌ماند. سلحشوری تاکید کرد: در قوانین ایران زنان از حق طلاق محرومند و برای سفر به اجازه شوهر یا ولی نیاز دارند. حضانت کودکان هم بعد از هفت سال بر عهده پدر یا ولی مذکر کودک است. مجموع این نوع قوانین که دست مردان و پدران را برای تصمیم‌گیری همه‌جانبه درباره زندگی فرزندان باز می‌گذارد در نهایت به پدیده‌هایی مانند ازدواج کودکان ختم می‌شود. به گزارش ایلنا، او گفت: اگر بتوانیم این طرح را به صحن بیاوریم و تا آخر دوره به نتیجه برسانیم کار خوبی انجام داده‌ایم. البته این مساله را درنظر بگیرید که این دولت اعتدالی و این مجلس مصلحتی است. بنابراین مصوب کردن چنین قوانینی کار راحتی نیست.
مغایرت آشکار کودک همسری با حقوق کودک
یک روانشناس و فعال حقوق کودکان با اشاره به اهمیت موضوع رسیدگی به ازدواج دختران در سنین کودکی و نوجوانی می‌گوید: اگر قانونگذاران پدر باشند و دختر 9ساله خود را به دقت زیرنظر بگیرند ممکن نیست که تصور کنند او برای ازدواج آمادگی دارد. شیوا دولت‌آبادی می‌افزاید: برخی مسائل به قدری آشکارا خلاف انتظار و طبیعت هستند که تعجب‌آور است افراد به‌گونه‌ای دیگر درباره آنها تفکر و تصمیم‌گیری کنند؛ موضوع ازدواج کودکان نیز از این نوع مسائل است. او تاکید میکند: قانون حمایت از کودکان و نوجوانان حدود هشت سال معلق مانده و به تصویب نرسیده است. این واقعیت تجربه بسیار غم‌انگیزی برای افرادی است که دغدغه شبانه‌روزی درباره مسائل کودکان و نوجوانان دارند. اگر قوانینی داشته باشیم که در صورت اجرا از بروز بسیاری از آسیب‌ها در حوزه کودکان و نوجوانان پیشگیری کند و همچنین روح این قوانین جنبه فرهنگسازی برای جامعه داشته باشد در این صورت نگاه به جایگاه کودک و انسان نیز به تدریج تغییر میکند. دولت‌آبادی می‌افزاید: یکی از این مصادیق مساله حداقل سن‌ازدواج دختران است.
هنگامی‌که ایران پیمان‌جهانی حقوق‌کودک را به رسمیت می‌شناسد و در آن به صراحت مرز بین کودکی و نوجوانی و کودکی و بزرگسالی 18 سال عنوان شده، بنابراین باید تلاش شود قدم به قدم قوانین را به این مرز برسانند. افراد تا قبل از رسیدن به این سن شایسته زندگی‌زناشویی نیستند و مساله به همین میزان ساده است. تعریف از بلوغ نباید تعریف ساده‌ای مانند بلوغ‌جسمانی باشد. برای تشکیل زندگی مشترک نیازمند بلوغ همه جانبه جسمانی، روانی، اجتماعی، شعوری و آینده‌نگری هستیم و پس از این مراحل بلوغ، انسان آماده مسئولیت‌پذیری برای زندگی مشترک می‌شود.
