یکی از موزه‌های متفاوت و ارزشمند شهر تهران که حتما باید از آن بازدید کرد، موزه دکتر حسابی، فیزیکدان مشهور ایرانی است.
ساختمان موزه
ساختمان این موزه در سال 1310 ساخته شد و خود دکتر حسابی در زمان حیاتش در آن زندگی می‌کرد. اکنون موزه در طبقه سوم این ساختمان واقع شده است.
این موزه در سال 1371 خورشیدی و چند ماه پس از درگذشت دکتر حسابی با همکاری خانواده و تعدادی از دوستان ایشان در خانه شخصی او در محله مقصودبیک دایر شد و در آن وسایل شخصی، مدارک علمی و تحصیلی، عکس‌های قدیمی دکتر حسابی و نشان‌ها و تقدیرنامه‌های او به نمایش گذاشته شده است.
هدف از برپایی این موزه، ایجاد فضایی برای حفظ آثار دکتر حسابی و در عین حال، مکانی برای گردهم آمدن اهل دانش و دوستداران علم عنوان شده است.
ایرج حسابی فرزند دکتر محمود حسابی مدیریت این موزه را برعهده دارد. در سال 1388، مدیر موزه اعلام کرد که هرساله 100 پروژه دبیرستانی و بین 200 تا 300 پروژه دانشگاهی در این موزه انجام می‌شود.
آثار دیدنی
با بازدید از این موزه می‌توان تا حدود زیادی، نحوه زندگی دکتر حسابی در این منزل تاریخی و قدیمی را لمس کرد. دکتر حسابی برای آن‌که همسر کم‌بینایش بتواند راحت‌تر در خانه زندگی کند، تغییراتی را در آن ایجاد کرده بود، ضمن این‌که نحوه استفاده دوباره او از وسایل خراب نیز در نوع خود جالب توجه است.
وسایلی که در موزه به نمایش درآمده‌اند را می‌توان به چند بخش تقسیم کرد. یک بخش وسایل شخصی دکتر از جمله پوشاک، خودکار، شانه، عینک، مسواک، دفتر یادداشت و وسایل دست‌ساز اوست.
بخش دیگر، افتخارات علمی او است که از جمله آن‌ها می‌توان به لوح‌های تقدیر، مدارک علمی، مدال‌ها و نشان‌ها، مدارک عضویت در مجامع علمی و بین‌المللی، نطق‌ها و بیانیه‌ها و نامه‌ها و یادداشت‌های او اشاره کرد.
در این میان، می‌توان محاسبات، تحقیقات و تصاویری از پژوهش‌های دکتر حسابی از جمله تحقیقات او در رابطه با تئوری «گستردگی بی‌نهایت ذرات» که زیر نظر انیشتین انجام شد را مشاهده کرد. برخی از وسایل و تجهیزات علمی، تخصصی و آزمایشگاهی دکتر نیز در این موزه به نمایش درآمده‌اند.
بخش سوم شامل یادگاری‌های شخصی دکتر حسابی از جمله عکس‌ها و هدایای خانوادگی، سفرنامه‌های استاد، اسناد قدیمی، فامیلی و تاریخی خانواده حسابی، مدارک تحصیلی، علمی، تخصصی، فرهنگی و مکاتبات سیاسی، علمی، اجتماعی و فرهنگی دکتر حسابی و هم‌چنین عکس‌هایی به یادماندنی از زندگی شخصی و فرهنگی او (در دوره‌های مختلف سنی) است.
در نهایت آثار هدیه شده به دکتر حسابی از جمله تابلوهای نقاشی، فرش و صنایع دستی، تابلوهای خط و تمام آثار تالیف و ترجمه شده او نیز به معرض نمایش گذاشته شده است.
بخش‌های موزه
موزه دکتر حسابی دارای دو بخش فعال است:
1- بخش فرهنگی: مسئولیت جمع‌آوری، تدوین و نشر آثار دکتر حسابی را عهده‌دار است.
2- بخش تحقیقات علمی: درباره زندگی و تحقیقات علمی دکتر به فعالیت می‌پردازد.
موقعیت جغرافیایی و زمان بازدید
بازدید از این موزه رایگان است و با هماهنگی قبلی در هر نوبت پذیرای حداکثر 25 نفر است.
ساعت بازدید از این موزه از 8 صبح تا 16 است. این موزه در تجریش، خیابان مقصودبیک (دربندی)، چهار راه حسابی، خیابان حسابی، شماره 47 واقع شده است.
