دکتر لادن گیاهی؛ متخصص تغذیه
بی‌اشتهایی عصبی اختلال در غذا خوردن است که به علت وسواس فکری بیمار از ترس افزایش وزن ایجاد می‌شود و فرد معمولاً ظاهر خود را بسیار بزرگ‌تر از آنچه که هست می‌بیند در حالیکه در حقیقت وزن وی 15 درصد از وزن مورد انتظار پایین تر است.
بی‌اشتهایی عصبی یا وسواس در غذا خوردن در حقیقت نوعی اختلال روانی است که باید جدی تلقی شود زیرا عدم توجه به آن می‌تواند باعث مرگ شود.
علائم آنورکسیا
وسواس در غذا خوردن در زنان با علائمی از جمله کاهش وزن، ضعف، قطع و یا کاهش خونریزی، رویش موهای پرزی در صورت و بدن همراه است.
بسیاری از این افراد با اینکه علاقه زیادی به خوردن دارند بسیار کم غذا می‌خورند.
در طولانی مدت بی‌اشتهایی عصبی باعث کاهش سطح استروژن، توده استخوانی، کاهش فعالیت مغز استخوان و کاهش شمارش گلبول‌های قرمز و سفید می‌شود.
اختلالات کبدی، تحلیل عضلانی و ناباروری در زنان از عوارض شایع این بیماری است.
درمان‌های رایج آنورکسیا
در گذشته برای درمان وسواس در غذا خوردن یا همان آنورکسیا بیشتر از روش‌های تغذیه اجباری، خوراندن غذا با لوله و داروهای اشتها آور استفاده می‌کردند.
اما امروز درمان تغذیه ای توأم با درمان روانی بیمار انجام می‌شود. هدف اصلی اصلاح نگرش فرد مبتلا به وسواس غذایی، نسبت به غذا و کاهش ترس وی از تغییر در برنامه غذایی است.
به این بیماران باید مکررا رفتارهای صحیح تغذیه و نحوه برخوردشان با ترس ناشی از خوردن آموزش داده شود.
آمادگی روانی لازم در فرد به هنگامی که وزن وی افزایش می‌یابد باید انجام شود.
همچنین باید به آنها آموزش داده شود چطور با عواملی که باعث تحریک آنها نسبت به خوردن و یا نخوردن می‌شوند برخورد کنند.
مواد غذایی مفید برای آنورکسیا
معمولا افرادی که وسواس در غذا خوردن دارند، آگاهی خوبی نسبت به میزان کالری مواد غذایی دارند ولی نحوه تنظیم رژیم غذایی صحیح را نمی‌دانند.
معمولا این افراد غذاها را فقط با توجه به میزان کالری آنها به غذای خوب یا بد طبقه‌بندی می‌کنند و به ارزش تغذیه‌ای مواد غذایی توجه ندارند.
این افراد باید نسبت به مصرف مواد غذایی متنوع ترغیب شوند و از ترکیب غذاهای پروتئینی، میوه، سبزی‌ها، غذاهای نشاسته‌ای مثل سیب زمینی، نان، روغن‌های ضروری و برخی چربی‌ها استفاده کنند.
روی و آنورکسیا
گوشت‌ها، ماهی روغنی و غلات کامل حاوی روی هستند که معمولا سطح آن در این افراد پایین است.کمبود روی باعث از دست رفتن حس چشایی می‌شود.
ویتامین C و آنورکسیا
مرکبات، توت‌ها، فلفل و سبزیجات سبز هم منبع خوب ویتامین C هستند که برای ترمیم بافت‌ها و سلول‌ها که در زمان گرسنگی‌های طولانی فرد تخریب شده‌اند ضروری است.
ویتامین E و آنورکسیا
آواکادو، روغن گیاهان، دانه‌ها و مغز دانه‌ها منابع غنی ویتامین E هستند و برای بازسازی بدن لازم است.
مواد غذایی که باید پرهیز شوند
فردی که به بی‌اشتهایی عصبی مبتلا شده باید انواع متنوعی از غذاها را حتی برخی غذاهای پرکالری را استفاده نماید و نباید گذاشت فرد فقط از مواد غذایی کم کالری مانند میوه‌ها و سبزی‌ها استفاده کند.
بلکه این مواد غذایی باید جزئی از رژیم آنها که حاوی کربوهیدرات، پروتئین و چربی کافی است باشند.
باید ها و نبایدهای پیشگیرانه
حمایت روحی روانی این افراد توسط خانواده و دوستان در طولانی مدت بسیار مهم است.
نباید نوجوانان را نسبت به توجه زیاد به رژیم غذایی، وزن و ظاهر آنان حساس نمود. و از سنین کودکی استفاده از رژیم غذایی نرمال و متنوع را به آنان آموزش داد.
غذاهای فراینده شده و پر انرژی که فاقد مواد مغذی کافی هستند باید در دوران کودکی محدود شوند تا باعث اضافه وزن و سپس رفتن به سمت رژیم‌های غذایی غلط و وسواس در خوردن نشوند.
