مراقبت از کودکان در فصل گرم

تحریریه ماهنامه دنیای سلامت

تابستان برای کسانی که از گرمای هوا و نور خورشید لذت می‌برند، فصل خوبی است؛ اما در برخی موارد خطرات بسیار جدی ایجاد می‌کند؛ مثلاً آیا می‌دانستید که کودکان در تابستان بسیار بیشتر از سایر فصل‌ها، در معرض گاز گرفتگی سگ‌ها قرار می‌گیرند؟! غرق شدن در آب، ناراحتی‌های پوستی در اثر تماس با نور مستقیم خورشید و بسیاری خطرات دیگر در این فصل بیشتر، مردم و به خصوص کودکان را تهدید می‌کند. بعضی از این خطرات به قرار زیر هستند:

گاز گرفتگی‌ سگ‌ها

هر سال حدود 7/4 میلیون نفر در آمریکا دچار گاز گرفتگی سگ می‌شوند که از این تعداد، حدود 800 هزار نفر نیاز به معالجه پزشکی دارند و حدود 400 هزار نفر آنها کودک هستند. در هر خیابان حداقل یک سگ زندگی می‌کند. بیشتر قربانیان گاز گرفتگی‌های سگ‌ها کودکان زیر 18 سال هستند. براساس آمار، این گاز گرفتگی‌ها در فصل تابستان نسبت به سایر فصل‌ها افزایش می‌یابد. دلیل این مسأله هنوز مشخص نیست، اما بیرون ماندن کودکان از خانه برای مدت طولانی‌تر، می‌تواند از عوامل آن باشد. کودکان عادت دارند هنگام نگاه کردن به حیوانات، مستقیم به صورت آنها نگاه می‌کنند و به همین دلیل اغلب گاز گرفتگی‌های سگ‌ها روی صورت کودکان اتفاق می‌افتد.

غرق شدن

غرق شدن در آب از مهم‌ترین عوامل مرگ و میر در کودکان 1-14 سال است. طبق آمار و ارقام، 30 درصد از مرگ و میر کودکان یک تا چهار ساله در اثر غرق شدن اتفاق می‌افتد. نوزادان زیر یک‌سال، اغلب در وان‌ها و دستشویی‌ها غرق می‌شوند و کودکان یک تا چهار ساله معمولاً ساله معمولاً در استخرها. غرق شدن در کمتر از چند ثانیه رخ می‌دهد و نظارت بزرگ‌ترها و والدین، مهم‌ترین عامل پیشگیری از بروز چنین حوادثی است. در ضمن، رعایت نکات ایمنی هم در این زمینه ضرورت دارد. حتی آب‌های بسیار کم عمق می‌توانند برای کودکان خردسال، خطر آفرین باشند.

آتش بازی

حدود 40 درصد از آسیب دیــدگـی‌هــای ناشـــی از آتش‌بازی‌ها مربوط به کودکان زیر 15 سال است. آتش‌بازی در خانه معمولاً با سوختگی و استنشاق دود که بیماری‌هایی مثل آسم را به شدت تحریک می‌کند، همراه است.

حشرات

دو نوع بیماری در اثر حشرات ریز ایجاد می‌شوند: بیماری لیم (Lyme) که در اثر شیوع کنه و بیماری وست نایل (West Nile) که در اثر شیوع پشه ایجاد می‌گردد.

نور خورشید

همه ما می‌دانیم که کودکان در فصل تابستان علاقه بیشتری به حضور در محیط خارج از خانه و بازی کردن دارند؛ اما این‌کار بدون رعایت نکات ایمنی خطرناک است. فرقی نمی‌کند کودک شما در کنار ساحل، در معرض نور مستقیم خورشید باشد یا در بالکن منزل ایستاده باشد و بیرون را تماشا کند؛ در هر صورت اشعه‌های زیانبار خورشید باعث آفتاب سوختگی خواهند شد. این اشعه‌ها ایجاد چین و چروک‌های پوستی و پیری زودرس می‌کنند و می‌توانند بسیار خطرناک باشند. بنابراین اجازه ندهید کودک‌تان بدون کرم ضد آفتاب بیشتر از 30 دقیقه در محیط خارج از خانه بماند (به‌خصوص از ساعت 10-4 بعدازظهر). کرم ضد آفتاب را به تمام سطح باز پوست، حتی گوش‌ها و پشت گردن او بمالید. حتی چشم‌ها نیز در برابر اشعه‌های زیانبار خورشید نیاز به پوشش و محافظت دارند. زنان باردار اگر در معرض نور خورشید قرار بگیرند، با خطر "ملازما" یا "کُلازما" روبه‌رو می‌شوند.در این عارضه، پوست بسیار تیره (به‌خصوص پوست صورت)می‌شود. کودکان زیر 12 ماه را از نور خورشید دور نگه دارید. پوست نوزادان و کودکان نوپا بسیار حساس است و سریع دچار سوختگی می‌شود. آنها هر چه در دوران کودکی بیشتر درمعرض چنین خطراتی باشند، در دوران بزرگسالی بیشتر با خطر ابتلا به سرطان پوست مواجه می‌شوند. کودکان یک تا هشت ساله بهتر است از ساعت 10 صبح تا 4 بعدازظهر از خانه خارج نشوند.

کم آبی

در آب و هوای گرم تابستان، بسیار سخت است که همیشه بدنمان رطوبت مورد نیاز خود را حفظ کند. بیشتر افراد در چنین مواقعی یک بطری آب در دست دارند و به محض احساس تشنگی آب می‌نوشند؛ اما کودکان اغلب فراموش می‌کنند که باید مایعات بنوشند؛ به خصوص هنگام بازی کردن در محیط خارج از خانه. کودکان بیشتر از بزرگ‌ترها مستعد کم آبی بدن هستند. اگر میزان آبی که در طول شبانه روز دریافت می‌کنند، کمتر از مقداری باشد که از راه‌های مختلف، از جمله تعریق ازدست می‌دهند، دچار کم‌ آبی می‌شوند. افراد باردار نیز به آب بیشتری نیاز دارند تا خون بیشتری در بدن‌شان تولید شود و مواد مغذی برای رشد نوزاد تامین گردد. رفع کم آبی و مرطوب نگه داشتن بدن از عفونت‌های دستگاه تناسلی نیز جلوگیری می‌کند. همچنین یبوست را از بین می‌برد و مزایای بسیار زیادی دارد. زنان باردار نباید دمای بدن‌شان افزایش پیدا کند، به خصوص در سه ماه نخست بارداری، زیرا افزایش دمای بدن باعث سقط جنین می‌شود و یا جنین را دچار نقص‌هایی می‌کند و به سیستم عصبی او آسیب می‌رساند. به همین دلیل است که توصیه می‌شود زنان باردار هیچگاه از سونای گرم استفاده نکنند. نوزادن قادر به تنظیم دمای بدن خود نیستند؛ از این‌رو خیلی سریع دچار گرمازدگی می‌شوند. کودکان زیر شش ماه آب و مایعات مورد نیاز خود را از طریق شیر مادر دریافت می‌کنند. کودکان یک تا هشت ساله، به آب بیشتری نیاز دارند. اکثر کودکان آب را دوست دارند، اما برخی از آنها ترجیح می‌دهند به جای آب بی‌طعم، مایعات شیرین بنوشند. بنابراین با کمی برنامه‌ریزی مایعات شیرین بیشتری به آنها بدهید و یا اینکه از مایعات شیرین طبیعی، مثل آب هندوانه استفاده کنید.

بیماری ویروس وست نایل

این بیماری در اواخر فصل تابستان و آغاز پاییز شیوع می‌یابد و علائم آن تقریباً در همه افراد یکسان است. تب، سردرد، بدن درد، حالت تهوع و تورم غدد لنفاوی از علائم این بیماری است که تا چند روز و حتی چند هفته ادامه می‌یابد. این پشه در آب‌های ساکن، استخرهای بلااستفاده و گلدان های کوزه‌ای زندگی می‌کند. در واقع در هر جای روشن و تاریک فعال است و با تماس‌های معمولی منتقل نمی‌شود.

دوچرخه، اسکیت و اسکوتر

کمتر از نیمی از کودکان هنگام دوچرخه‌سواری، اسکیت و اسکوتر از کلاه ایمنی استفاده می‌کنند. هر روز حدود 690 کودک در آمریکا دچار آسیب‌دیدگی‌های بسیار جدی در اثر دوچرخه سواری می‌شوند. این در حالی است که استفاده از کلاه ایمنی احتمال بروز این آسیب‌دیدگی‌ها، به خصوص سر را تا 85 درصد کاهش می‌دهد.

زمین‌های بازی

تجهیزات زمین‌های بازی برای تفریح و سرگرمی است، اما همیشه تمام نکات ایمنی در مورد آنها رعایت نمی‌شود و هر فرد در هر سنی نمی‌تواند از آنها استفاده کند. سطح زمین بازی باید حتماً نرم باشد تا از آسیب‌دیدگی‌های جدی جلوگیری شود. آسفالت، خاک، چمن، موزاییک و ... پوشش مناسبی برای زمین‌های بازی و حیاط نیستند. بیش از 80 درصد زمین‌ها، سطح نامناسبی برای بازی کودکان دارند. ضربه مغزی، شکستگی استخوان، کبودی، خراشیدگی‌ها و ... از حوادثی هستند که کودکان را به خاطر نامناسب بودن کف زمین بازی تهدید می‌کنند.